24.05.21r.

Temat: Co o rymach wiedzieć powinniśmy?

Z rymowaniem jest jak z każdą techniką – im więcej treningu, tym lepiej wychodzi. Przed treningiem zaś dobrze jest zapoznać się z odrobiną teorii, która uczyni go bardziej efektywnym.

Co to jest rym – definicja

Nie będzie nam do tego potrzebna definicja rymu – jaki jest rym, każdy widzi, zresztą „powtórzenie jednakowych lub podobnych układów brzmieniowych w zakończeniach wyrazów zajmujących ustaloną pozycję w obrębie wersu (w poezji) lub zdania” to tylko naukowościowy sposób powiedzenia, że końcówki wersów lub jednostek rytmicznych brzmią tak samo albo na tyle podobnie, że odbiorca to zauważa i ma z tego przyjemność estetyczną.

Podział rymów ze względu na akcent

Ważniejsza jest świadomość, że rym liczy się od ostatniej akcentowanej sylaby rymowanej frazy i tę tzw. przestrzeń rymową należy „zgrywać”. Im głębiej akcent położony, tym więcej głosek do zrymowania – i z tego względu rymy dzielimy na:

• oksytoniczne (męskie)^[1] – z akcentem na ostatnią sylabę, częste w wierszach sylabotonicznych, np. bój – gnój;
• paroksytoniczne (żeńskie) – z akcentem na przedostatnią sylabę, często stosowane w wierszu sylabotonicznym, np. kiła – mogiła;
• proparoksytoniczne (bez potocznej nazwy w języku polskim ze względu na niezwykłą rzadkość występowania) – z akcentem na sylabę trzecią od końca, np. wykręcać się – zniechęcać się.
• Powyższy podział potraktujmy jednak jako ciekawostkę.

Rodzaje rymów

Jeśli do naszej „przestrzeni rymowej” upchamy dużo głosek (np. wystrzał – sfilistrzał), będziemy mieli do czynienia z tzw. rymem bogatym. Niewielka ilość współbrzmiących głosek da nam rym ubogi (np. źle – gnie). Przestrzeń rymową można naturalnie przekraczać i układać współbrzmienia sięgające poza ostatnią akcentowaną sylabę (np. żmiją – dasz mi ją) – takie rymy nazywa się głębokimi.

Rymy mogą być także dokładne (pełne, ścisłe) – utrzymują pełną identyczność głoskową na obszarze współdźwięczności, oraz niedokładne (przybliżone) – te nie wymagają identyczności głosek w obrębie obszarów rymowych, np. bicie – misie. Wyróżniamy wśród nich asonanse – rymy oparte na identyczności samogłosek, np. plama – trawa, oraz konsonanse, oparte na identyczności spółgłoskowej, np. gong – gang.

Ciekawymi rymami, z którymi warto eksperymentować, są rymy składane – ich przestrzeń rozciąga się poza granice pojedynczego wyrazu. Mistrzem tej techniki był Bruno Jasieński: prze go – najlepszego, miasto – na sto. Z kolei rymy łamane tworzą ekscentryczny efekt intonacyjno-semantyczny (często komiczny, jak u Tadeusza Boya-Żeleńskiego – Gdy się człowiek robi starszy):

Gdy się człowiek robi starszy,
Wszystko w nim po trochu parszy-
wieje;

Ceni sobie spokój miły
I czeka, aż całkiem wyły-
sieje.

Rym łamany można znaleźć również u Mickiewicza – w Panu Tadeuszu przecięcie słowa w połowie pozwoliło zachować trzynastozgłoskowe metrum:

Zwała się Kokosznicka, z domu Jendykowi-
Czówna; jej wynalazek epokę stanowi

Rymy gramatyczne, czyli jakich rymów unikać

Czymś, czego każdy rymujący powinien się wystrzegać, są rymy gramatyczne, utworzone z wyrazów, których współbrzmienie wynika z identyczności końcówek gramatycznych (np. jadłem – spadłem. Uważane są za stosunkowo najłatwiejszy rodzaj rymowania i chociaż stosowali je nawet najwięksi, należy bardzo z nimi uważać. Jako ich przeciwieństwo wyróżnia się rymy niegramatyczne, utworzone z wyrazów należących do różnych kategorii gramatycznych lub różniących się formą gramatyczną (np. przypadkiem, liczbą, osobą, czasem itp.).

Mówi się również o rymach banalnych, inaczej oklepanych, utworzonych z wyrazów często zestawianych w pozycjach rymowych i ciągnących za sobą łańcuch wyeksploatowanych skojarzeń i pomysłów poetyckich. Przykłady zbanalizowanych zestawień rymowych: róż-kruż-zórz, łzy-sny-bzy, blizna-ojczyzna, sercem-kobiercem, dal-żal. Rymy banalne o najprostszej postaci i łatwym układzie, skojarzone ze stylistyczną i poetycką prymitywnością tekstu, właściwą utworom amatorskim, nazywane są rymami częstochowskimi.

Propozycja czytania lektury – Nazywam się … Mikołaj Kopernik?

21.05.21r.

Temat: Poetycko z tropami artystycznymi.

Zadanie 1.

Nazwij przykłady środkiem poetyckim:

a. puk puk, ciap ciap, chlap chlap – onomatopeja, dźwiękonaśladownictwo;

b. dziecko głodne niczym wilk, dyrektor groźny na kształt machiny, Ala wesoła niby klaun – porównanie przez spójniki: niczym, na kształt, niby;

c. szklane oczy, źrebięce spojrzenie, niewidzialna siła – metafora, przenośnia;

d. stój Wacławie, spojrzyj Kachno, weź Janku – apostrofa, bezpośredni zwrot do… kogoś, do czegoś;

e. mądry głupiec, smutny błazen, czysty górnik – oksymoron;

f. czyste pióro, mokry chodnik, pachnąca choinka – epitet;

g. drapiący koc, klekoczący błotnik, szczekająca kłódka – animalizacja;

h. myśląca księga, czujący papier, widząca sygnalizacja – uosobienie, personifikacja;

i. złośliwy badyl, kłamliwa brama, dobra furtka – animizacja;

j. pluszowa poduszka, pachnąca wstążka, blade lico – epitet;

k. spragniony wół niczym trefniś, silny Dawid jakby wichura, nauka przyjemna jak muzyka – porównanie;

l. śliski temat, głęboka księga, przejrzysta wiedza – metafora, przenośnia;

ł. ćwierkający papier, kukający długopis, miauczący liść – ożywienie, animalizacja;

m. Kto? Co? Jak? – pytanie retoryczne

n. jabłuszko, kwiatuszek, fartuszek – zdrobnienie;

o. Pouczyć się było naprawdę warto do sprawdzianu.

Zwracać uwagę naprawdę warto było na poprawny zapis. – paralelizm składniowy.

p. śmierdzące perfumy, czyste kałuże, cichy hałas – oksymoron.

20.05.21r.

Temat: Warsztaty poetyckie.

Utrwalimy dziś środki poetyckie, które poeci stosują dowolnie w swoich wierszach.

Oto najważniejsze tropy artystyczne:

• Porównanie – polega na odnalezieniu analogii między dwoma zjawiskami, rzeczami, postaciami. Chętnie stosujemy je na co dzień, mówiąc np. wysoki jak brzoza, głupi jak koza. Bardzo rozbudowane porównanie nazywamy porównaniem homeryckim. W porównaniach powinny znaleźć się wyrażenia porównawcze: jak, jakby, niby, na kształt, niczym.
• Metafora (przenośnia) – to wyrażenie odbierające tworzącym je wyrazom ich pierwotne znaczenie. Metafora ma więc charakter niedosłowny – jest to zaskakujące połączenie obrazów, które pobudza naszą wyobraźnię, np. Stojąc przed lustrem ciszy.
• Ożywienie (animizacja) – środek uważany za odmianę metafory. Polega na nadaniu rzeczom i zjawiskom cech istot żywych, np. chmura goni chmurę, cień ucieka.
• Uosobienie (personifikacja) – również jest odmianą metafory. To nadanie rzeczom, zjawiskom, zwierzętom cech ludzkich, np. liść tańczy na wietrze, kamień milczy. Uwaga – ożywienie i uosobienie bywają często ze sobą mylone.

• Epitet – to najczęściej przymiotnik określający rzeczownik. Środek ten wskazuje cechę opisywanej rzeczy, zjawiska, postaci, np. jej barwę, kształt, charakter: w malinowym chruśniaku, malachitowa łąka.
• Hiperbola – wyolbrzymienie, przesadnia, np. wylałam morze łez. Ten środek stylistyczny ma podkreślać ogrom zjawiska i jego wartość, doniosłość. Mało kto wie, że przeciwieństwem hiperboli jest litota (figura stylistyczna polegająca na minimalizowaniu znaczenia zjawiska).
• Oksymoron – zestawienie dwóch wyrazów o przeciwstawnych znaczeniach, np. żywy trup, gorący lód.

• Powtórzenie – zabieg polegający na wielokrotnym użyciu tego samego elementu językowego w celu uzyskania rytmu lub podkreślenia ważnego fragmentu. Wśród powtórzeń wyróżniamy:
  – anaforę (powtórzenie na początku wersu),
  – epiforę (powtórzenie na końcu wersu),
  – paralelizm (podobna budowa lub treść fragmentów utworu),
  – refren.
• Onomatopeja – to wyraz dźwiękonaśladowczy – chrup chrup, stuk stuk, zachrzęściły wszystkie kości;
• Przerzutnia – przeniesienie wyrazu lub części zdania do następnego wersu. Pomaga poecie nie tylko zachować metrum wiersza, ale również wyeksponować ważne pojęcia.

• Pytanie retoryczne – to pytanie skłaniające do refleksji. Zadający to pytanie nie oczekuje odpowiedzi, gdyż jest ona znana. Oto przykład z wiersza Norwida:

Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie,
Że ci ze złota statuę lud niesie,
Otruwszy pierwej?…

• Wykrzyknienie (eksklamacja) – wyraża silne emocje mówiącego do przedmiotu wypowiedzi. Zazwyczaj kończy się wykrzyknikiem: Ach, to dziewczyna spod lasku!
• Apostrofa – uroczysty, podniosły zwrot do osoby, zjawiska lub przedmiotu: Litwo! Ojczyzno moja!
• Animizacja (inaczej ożywienie) to rodzaj metafory, która polega na przypisywaniu przedmiotom, zjawiskom lub pojęciom abstrakcyjnym właściwości istot żywych.

Przykłady: gryzło mnie sumienie, drzewa śpiewały, nadzieja umiera

Animizacja jest bardzo często spotykana w literaturze (zwłaszcza w bajkach i poezji, czego przykładem jest wiersz Lokomotywa Juliana Tuwima) i filmach animowanych skierowanych do dzieci.

Szczególnym rodzajem animizacji jest antropomorfizacja. Różnica między nimi polega na tym, że animizacja nadaje cechy wszystkich istot żywych, a antropomorfizacja – tylko człowieka.

Pojęciem zbliżonym do animizacji jest animalizacja, czyli uzwierzęcenie (nadanie przedmiotom lub ludziom cech zwierzęcych).

14.05.21r.

Temat: Jestem z Ajokiem i Luelle w Ardżanie… – opowiadanie twórcze.

Kilka ważnych uwag niezbędnych przy redagowaniu opowiadania twórczego:

1. Nadać opowiadaniu adekwatny do treści tytuł.
2. Nie rozpoczynamy zdań od spójników.
3. Pamiętamy o segmentacji tekstu, czyli stosowaniu akapitów.
4. Przy dialogach w zdaniach oznajmujących nie stawiamy kropki przed myślnikiem, a dopiero na końcu całego zdania, np. – Widziałam dokładnie jego groźne spojrzenie – powiedziała zatrwożona Luelle.
5. W zdaniach pytających czy wykrzyknikowych są już podwójne znaki, pytajnik i kropka na końcu, np. – Lubię ciepłą dłoń, jaka mi zapewnia bezpieczeństwo! – wykrzyknęło Dziecko.
6. Zawsze należy przedstawić postacie opisywane, ujawnić cechy zewnętrzne i znamiona osobowości, uwzględnić czas i miejsce, wprowadzić dialogi, różnicować formy wypowiedzi: stosować zdania rozwinięte z różnymi spójnikami, zdania pojedyncze oraz równoważniki zdań ( bez orzeczenia).
7. Zachować spójny ciąg myślowy, przyczynowo – skutkowy.
8. Sprawdzać ilość zaimków, typu: jej, jego, swój, swoje, mój, moje.

” Ajok zdradza imię księżniczki…”

Zbliża się wielkimi krokami upragniony przez wszystkich niewolonych mieszkańców Wielkiego Królestwa rok 777. Według słów „Pieśni Jedynej” wraz z jego nastąpieniem ma przyjść wolność i oswobodzenie od przerażających oraz bezwzględnych Najeźdźców, jacy przybyli tu przed laty z dzikich stepów i wprowadzili własny system rządów, jakże różny od poprzedniego za czasów ich ulubionego króla Luila XXIV.

Młody książę Ajok miał świadomość, że ojciec uwięził w lochach niezwykle urodziwą, jasnowłosą dziewczynę, której towarzyszyła Czarownica. Fakt ten z jednej strony niepokoił przyszłego następcę tronu, a z drugiej – niesamowicie intrygował. Ciekawiła go zwłaszcza osoba niewolona. Zainteresowanie nią wzięło w nim górę i postanowił wbrew woli ojca, Urgha XIII odwiedzić przybyłą.

Dotarłszy do zaniedbanego pomieszczenia, przybliżył się do dziewczyny i rozpoczął z nią dialog. Ważył jednak każde słowo, starając się mówić jak król.

-Dzień dobry, Luelle – wyjąkał blady chłopiec nieśmiało.

-Luelle? – spytała mimo woli dziewczyna, z nieukrywanym zdziwieniem.

Panienka po raz pierwszy w życiu usłyszała, że ktoś zwrócił się do niej po imieniu. W prawiło ją to w stan zadumy i onieśmielenia.

– Kiedy pomyślę, iż mam przed sobą Istotę, jaka ma przynieść wolność mieszkańcom Wielkiego Królestwa, brakuje mi słów … jestem zdumiony.

-Znasz słowa „Pieśni”? Znasz radosną nowinę? – dopytywała.

Ajok opowiedział jej szczegóły z przekazywanej z pokolenia na pokolenie pieśni, która pozwalała mieszkańcom przetrwać czas niewoli i wierzyć mimo wszystko w upadek ich haniebnych rządów. Wszyscy marzyli o tym, by ten koszmar już się skończył.

PROSZĘ O DOKOŃCZENIE OPOWIADANIA W DOMU.

13.05.21r.

Temat: Piszemy charakterystykę postaci.

Charakterystyka postaci.

Główną bohaterką powieści fantasy pt. „Córka Czarownic”, wydanej w 1991 roku, a napisanej przez cenioną pisarkę z Krakowa, Dorotę Terakowską jest Luell.

Przedstawiana w pracy postać urodziła się w Dniu Zakopywania Broni i rocznicę Dnia Grozy – jej narodziny zostały naznaczone wyjątkowymi datami.

Luelle to blondynka o niebieskich oczach. Jej wygląd odzwierciedlają słowa przepowiedni, ukryte w „Pieśni Jedynej”:,, a włosy jak złoto tego kraju, pszenica, a oczy jak niebo przed burzą.. ”. Została wychowywana przez kolejne siostry – Czarownice. To one podjęły się odpowiedzialnej roli opieki, kształcenia i wychowania Luelle oraz troski, aby Najeźdźcy jej nie odnaleźli. W tym celu regularnie kolejne opiekunki smarowały jej twarz maścią z orzecha i zmieniały rzucający się w oczy wyraźnie jasny kolor włosów na ciemniejszy.

Luelle poznajemy w momencie, gdy jako czteroletnie Dziecko wędruje przez Las ze swoją wychowawczynią. Dziewczynka długo nie zna swojego imienia, a Czarownice, które nią opiekowały się, twierdziły, że musi ona zasłużyć, aby poznać swoje imię. Luelle w kolejnych etapach dorastania przybierała imiona ( przydomki )zanim poznała swoje prawdziwe imię Luelle.

Główna bohaterka jako Dziecko nie potrafiła okazywać uczuć, nie żegnała się z Pierwszą Czarownicą , nie umieła jej podziękować, ani uzewnętrznić wdzięczności. Dziecko, mając pięć lat, dowiedziało się, że jego Opiekunką  jest Czarownicą. Tropią je okrutni rycerze w zbrojach, gotowi w każdej chwili zabić. Pod czujnym okiem Czarownicy Dziecko uczyło się całą zimę. W ciągu niecałego miesiąca Dziecko opanowało płynnie czytanie, pisanie, liczenie, a następnie czytało Wielką Księgę i nauczyło się zaklęcia przeobrażania. Odczuwało satysfakcję z umiejętności przemiany „na przykład łyżki w zwinną jaszczurkę lub muchy w kręcącą się szybko srebrną kuleczkę albo grzebień w niedużego jeża i na odwrót”. Z Księgi wyczytało historię Wielkiego Królestwa. Dziecko było wyjątkowo zdolne.

Dziecko przeczytało i zapamiętało rozdział zatytułowany “Magiczna Medycyna” – zmuszone przez swą Opiekunkę, wyleczyło złamaną i ropiejącą łapkę małej myszki, oparzoną przez lampę szmaragdową ćmę, przywróciło życie zamarzniętemu w śniegu ptakowi. Po przeczytaniu rozdziału “Magiczne Płyny” nauczyło się przyrządzać ze zwykłej wody z dodatkiem paru wybranych ziół różne napary i napoje, które utrudzonym przywracały siły, roztargnionym pamięć, nieszczęśliwym – radość, otępiałym – umysłową sprawność.

W domu – O dalszy część pracy poproszę Zuzię, Zosię i Gabrysia oraz Patryka P., Antoniego i Maję S. Pozdrawiam!

12.05.21r.

Temat: Ajok jako ciekawa postać w lekturze Doroty Terakowskiej.

Kto to jest Ajok?

Jest synem niewolnicy, Arlin i obecnego króla Najeźdźców, Urgha XIII. Czarownice przewidziały porwanie przez wroga urodziwej, delikatnej, smukłej Luell, stąd wychowały ją jako przyszłą władczynię o subtelnych cechach, na które z pewnością zwróci uwagę rządzący. Uwiedziony czarem dziewczyny stracił dla niej głowę i wziął ślub, mimo szeptów i pomrukiwań swoich rodaków i poddanych. „Zauroczyła go…- mówiono”. Wkrótce, kiedy na świecie pojawił się ich jedyny syn, to stał się prawowitym spadkobiercą rodu, następcą tronu.

Matka jako królewna z Wielkiego Królestwa do dwunastego roku życia towarzyszyła chłopcu. To ona w okresie niemowlęctwa śpiewał mu kołysanki, a z czasem również wprowadziła do jego pamięci kolejne zwrotki Pieśni Jedynej. Jego imię brzmiało odmiennie od całego rodu Urghów. Przypominało raczej łagodne brzmienie, wręcz śpiewne i miało wymowę dziewczęcą. Rodzicielka dbała o delikatność synka, czułego dla natury, wyrozumiałego dla tutejszych mieszkańców, czytającego wiersze, by w końcu obudzić w nim chęć samodzielnego ich tworzenia.

Chłopiec o wrażliwej osobowości najchętniej przebywał w kuchni wraz ze służącymi, jakie przyrządzały dane potrawy na stół królewski. Nie ukrywały przed młodocianym następcą tronu znajomości z jego matką. To one mówiły o wyraźnym podobieństwie między nim a matką, o ich wrażliwej naturze, łagodności charakteru, spokoju i opanowaniu, wyrozumiałości wobec niewolonego ludu.

Podczas akcji o wymiarze humanitarnym, kiedy doszło do lawiny ze spadającymi głazami, jakie bezpośrednio mogły przyczynić się do śmierci osób zatrudnionych do ciężkiej i mozolnej pracy – budowy mostu; Czarownica ujawniła soja moc. Powstrzymała lecące kamienie i w tym momencie obie z podopieczną zostały pojmane przez pilnujących Najeźdźców. Na miejsce zdarzenia wezwano króla z synem, którzy postanowili o poślubieniu dziewczyny i rychłym straceniu Czarownicy. Chłopcu żal było dziewczyny, jaką umieszczoną w zimnym i nieprzyjemnym loch, stąd podjął postanowienie o pomocy dla niej. Doradca królewski, a jednocześnie pomysłodawca koncepcji o poślubieniu młodych – Woodu, nie pytał ich o zgodę. Ajok czuł narzucona wolę, z jaką i on skromnie nie do końca się zgadzał, ze względu na znikoma znajomość z przyszłą żoną. Odwiedziwszy uwięzioną, przedstawił jej plan ucieczki, na który ona przystała. To właśnie w tym czasie, syn królewski zwrócił się do dziewczyny po imieniu, jakie znał z legendarnej Pieśni Jedynej. Dziewczyna z obawą słuchała nieznanych jej słów pieśni, wykazując przy tym zrozumienie o odpowiedzialności, jaka wiązała się z oswobodzeniem królestwa od niewoli, w którym również mieszkała.

W domu – Opiszcie relacje ojca z synem, Urgha XIII z Ajokiem. Wesprzyjcie się cytatami. O pracę poproszę Amelkę, Bruna, Patryka oraz Nikolę, Jonatana, Gabrysię. Miłego pisania!

11.05.21r.

Temat: Siła i determinacja poddanych w Wielkim Królestwie na podstawie powieści fantasy „Córka Czarownic” Doroty Terakowskiej.

Zawładnięcie Wielkiego Królestwa przez okrutnego Urgha XIII jakże różniło się i obecnymi rządami, i podejściem do zamieszkiwanego tu ludu, czy wzajemnymi relacjami między całą tworzoną społecznością.

Dawniej Wielkie Królestwo było najpiękniejszym i najbogatszym krajem, rozciągającym się na południowo-wschodnich obszarach świata. Było w nim kilkaset jezior, nieprzeliczona ilość ogromnych, przepaścistych lasów, wspaniałe i żyzne tereny rolnicze, kilkadziesiąt bogatych, niezwykłej urody miast – wśród których szczególny podziw budziła zwłaszcza stolica Wielkiego Królestwa, Ardżana, ze swymi pałacami, sławnym Pałacowym Placem, i rozległym królewskim ogrodem. Nigdzie nie żyło tylu mądrych uczonych, tak wielu utalentowanych artystów, tak walecznych żołnierzy. Nigdzie też nie było tak ogromnej ilości zdrowych i szczęśliwych dzieci, jak właśnie tutaj. Rozsądnie uprawiana żyzna ziemia przynosiła takie plony, że nikt nie był głodny, zaś zdolni królewscy Technicy wymyślali coraz
to nowe usprawnienia i wynalazki, ułatwiające mieszkańcom życie i pracę.

Wobec wzrostu potęgi dzikich, koczowniczych plemion na wschodzie, należało się zjednoczyć i wybrać jednego spośród siebie na króla. Najświętsza Magia i Święte Miejsce pomogły wybrać spośród książąt
najmądrzejszego i cieszącego się powszechnym szacunkiem władcę. Właśnie on zdołał do końca zjednoczyć skłócone państewka i stworzył Wielkie Królestwo. Za zgodą wszystkich poddanych, włącznie z rodami książęcymi, władza w Wielkim Królestwie stała się dziedziczna i przechodziła z ojca na syna w niczym nie zakłóconym rytmie przez setki lat. Każdy syn spośród królewskich dzieci, którego Święte Miejsce naznaczyło, otrzymywał po dojściu do pełnoletności imię Luil – było to bowiem rodowe imię ojców. Ostatni Luil nosił miano Luila XXIV. Każdy z kolejnych dwudziestu czterech Wielkich Królów był twórcą dalszego udoskonalania sposobu sprawowania rządów w swym państwie. Jeśli na przykład Luil I doprowadził do tego, że z królestwa zniknął głód, nękający ciągle sąsiednie państwa przez niewłaściwą dbałość o ziemię – to na przykład Luil IV stworzył mądry, sprawiedliwy zbiór praw, dzięki któremu wkrótce w Wielkim Królestwie nie wiedziano co to zbrodnia, kradzież czy ludzka krzywda. Luil X hołubił lekarzy; doprowadził do tego, że medycyna
znalazła się w takim rozkwicie, iż większość groźnych do tej pory chorób została opanowana, zniknęły wielkie epidemie, jak dżuma, a poddani królewscy zaczęli cieszyć się iście wspaniałym zdrowiem. Luil XIII był szczególnym władcą: otoczył bowiem swoją królewską opieką prześladowane, kryjące się w górach i lasach kobiety, obdarzone nadprzyrodzonym darem magii i zwane potocznie Czarownicami. Jeśli do tej pory schwytana przez władze Czarownica bywała palona na stosie lub topiona w jeziorze z ogromnym kamieniem u szyi – to król Luil XIII wydał im glejty nietykalności… Tym razem jednak to poddani byli pierwszymi,
którzy jęli chronić Czarownice przed stosem, poznając ich ogromną użyteczność dla siebie.
Luil XIII musiał jedynie nauczyć szacunku wobec Czarownic swoich rycerzy, Techników i uczonych. Ci bowiem długo wzdragali się przed uznaniem “zabobonów”. Luil XIII posunął się tak daleko, iż stworzył Akademię Magiczną, kształcącą utalentowane w tym kierunku dzieci (z
reguły były to dziewczynki). Dzieci te już we wczesnym wieku zdolne były przeobrażać niektóre przedmioty, zaklinać pogodę, odtruwać studnie, leczyć niektóre z chorób, przebywać bez lęku wśród najdzikszych zwierząt. Kształcone w Akademii Magicznej przez Czarownice, doskonaliły swój kunszt, a niekiedy dostępowały Najwyższego Wtajemniczenia.
Z kolei król Luil XIX otoczył swoją opieką uczonych i artystów, więc rychło nauka i sztuka osiągnęły niespotykany stopień rozwoju – któremu nie stawiały tamy ni ograniczeń ani podejrzliwość doradców i urzędników króla, ani bardzo jednostronne widzenie świata Techników czy ograniczoność pewnych rycerzy. Największe zasługi dla swego państwa położył król Luil XXIII. Wiedząc z kart starych kronik i historii, ile krzywdy i nieszczęść przyniosły poddanym wyniszczające ongiś wojny między skłóconymi państwami – Luil XXIII zlikwidował cały rycerski stan w swym
Królestwie, nakazując głęboko zakopać wszystkie miecze, szable, łuki i inną, bardziej skomplikowaną broń. Zażądał też od wszystkich poddanych przysięgi, iż nigdy więcej nie wezmą udziału w żadnej z wojen. Większość poddanych z radością spełniła królewski rozkaz i Dzień Zakopywania Broni stał się od tej pory wspaniałym świętem, czczonym co rok na wiosnę.

W domu – Opiszcie zmiany, jakie nastąpiły w Wielkim Królestwie za panowania obecnego Urgha XIII, ojca Ajoka. O prace poproszę Karolinę K., Adama L., Patryka Ł. oraz Maję i obie Julie. Pozdrawiam serdecznie!

10.05.21r.

Temat: Sprawdzenie stopnia zrozumienia lektury „Córka Czarownic” Doroty Terakowskiej.

07.05.21r.

Temat: Panienka próbuje zrozumieć swój naród poprzez szacunek do pracy – „Córka Czarownic” Dorota Terakowska.

Dziewczynka wraz z drugą Czarownicą powzięły postanowienie poznania bliżej ludzi z miasteczka. Na obrzeżach odsady otrzymały informację ostrzegawczą od młodego chłopca o rozdrażnieniu Najeźdźców, którzy wczoraj spalili na stosie jedną z Czarownic za zauroczenie konia Burmistrza. Dziewczynka dociekała później, dlaczego jej Opiekunka nie płakała za swą siostrą. Spalona kobieta nie należała do kręgu jej sióstr, a to tylko przypadek, że akurat na widok niewinnej niewiasty zwierzę spłoszyło się.

Mądra Opiekunka słusznie zauważyła, iż pragnąc dostać się na drugi brzeg rwącej rzeki u podnóży góry, muszą najpierw niezauważone przejść przez miasteczko bacznie pilnowane przez wroga. Czarownica podjęła decyzję, by się rozdzieliły. Poinstruowała podopieczną jednak, w jaki sposób ma pokonać ową drogę. Powinna poruszać się bez pośpiechu, ale szybkim krokiem, z wyciągniętą dłonią, prosząc o jałmużnę. Nic w zamian nie powinna jednak oczekiwać, a pamiętać o skutecznym przedostaniu się do Samotnej Góry. Najeźdźcy niestety zainteresowali się małą „czarownicą” i poprzez pytania, pragnęli poznać jej tożsamość. Przy uporczywym milczeniu dziecka, zdjęli jej kaptur z głowy i jednocześnie odkryli piękne, długie i jasne jak zboże jej włosy. Na ratunek przyszła Czarownica, która umożliwiła ucieczkę dziewczynce. Sama po chwili uratowała się – zamieniła się w potężnego orła, a tym uświadomiła nastolatce, iż już na zawsze pozostanie w tej postaci wg reguły – „Kto odrywa się od ziemi, może na nią nie powrócić.” Po udanej przeprawie dziewczynki na druga stronę mostu, postanowiła ona sama bezpiecznie zaczekać w postaci szarej kotki, ukrytej wśród gęstych krzewów. Po spotkaniu obu, dziewczynka z powrotem przybrała postać ludzką i pomogła przeobrazić się na powrót Czarownicy, ale sprytnie zachowując hierarchię przemian – z orła w myszołowa, później w kuropatwę, a następnie w ptaka – nielota, czyli czarną kurę. Miało to na celu odsunięcie niebezpieczeństwa pozostania Opiekunki już na zawsze w postaci ptaka. Zagrożenie było duże, ale inteligentna dziewczynka doskonale poradziła sobie z uratowaniem Czarownicy.

Z trzecia Czarownicą teraz już zwaną Panienką, ta ostatnia zaczęła stopniowo poznawać codzienny trud i życie mieszkańców Wielkiego Królestwa. Od razu zauważyła ogromne cierpienie i strach jej rodaków. Dużą ulgę odczuwali, kiedy przypominali sobie słowa „Pieśni Jedynej”, a zarazem wiedzieli, że czas niewoli niedługo się skończy. Najeźdźcy wykorzystywali podbity naród do ciężkich prac – obecnie trudzili się od świtu do nocy przy budowie mostu, otrzymując przy tym skromne porcje chleba i wody. Panienka nie do końca rozumiała ich uległość i podporządkowanie. Krytykowała ich bierną postawę, słabość i wszechobecny strach.

W domu – Na podstawie rocznej pracy Panienki w miasteczku ( rozdział XI…) przedstaw jej myśli oraz zachowanie. W jakim celu Czarownica trzecia zbliżyła dziewczynkę do obywateli Wielkiego Królestwa? O prace poproszę Maję G., Adama K., Patryka Ł. i Karolinę K. oraz Magdalenę, Sebastiana i Krystiana.

06.05.21r.

Temat: Mądrość Czarownic na podstawie powieści fantasy „Córka Czarownic” Doroty Terakowskiej.

Mądrość, jaką wykazują Czarownice, to pielęgnowany przez nie klejnot. Rozumieją swoją misję, jaką mają do spełnienia w czasach mrocznych, niebezpiecznych i niosących tylko ból, spustoszenie i niesprawiedliwość rządów bezprawnie panoszących się w Wielkim Królestwie Najeźdźców, jakimi steruje zaborczy i apodyktyczny Urgh XIII. Szczególnie znienawidzone przez rządzących są właśnie Czarownice, które nie tylko wykazują spryt znikania, ale i pielęgnowania nadziei, jaka żarzy się w sercach już nie wszystkich mieszkańców upadłego królestwa. To dzięki ich postawie zaczyna spełniać się przepowiednia ukryta w słowach „Pieśni Jedynej”.

Pierwsza z nich, z celowo ucharakteryzowaną na starą kobietę posturą, o lekką pochylonej sylwetce czy pomarszczonej twarzy, rozpoczyna swoją misję – opiekę nad małą dziewczynką. Jest przy tym skrupulatna w codziennych obowiązkach: Stara Kobieta zawsze, z niezwykłą wręcz skrupulatnością pilnowała, niemal wszystkie jego potrzeby były zaspokajane. Ale buzia Dziecka mimo to zawsze była brudna, choć Stara Kobieta budziła się co rano niemal o świcie, jeszcze nim Dziecko zdążyło otworzyć zaspane oczy i mrucząc do siebie, wyciągała z worka małe pudełeczko maści z orzecha i smarowała twarz Dziecka bardzo starannie, zaczynając od wysokiego, białego czoła, a kończąc na aż zbyt zdecydowanie zarysowanej brodzie.

Uczy ją podstaw magii, a także opowiada w prosty sposób historię świata. Otóż niegdyś na ziemi istniało szczęśliwe Wielkie Królestwo. Niestety zostało zniszczone przez atak prymitywnych najeźdźców. Wśród ludności krąży jednak „Pieśń Jedyna”, zawierająca proroctwo powrotu radosnych chwil.

Druga Czarownica bierze pod swoje skrzydła Dziecko, kiedy skończyło ono siedem lat. Uczy ją kontaktu z gwiazdami i przepowiadania przyszłości, dzięki ich mądrości. Mijają lata, a dziewczynka zdobywa coraz większą wiedzę. Nadchodzi czas na rolę trzeciej opiekunki. Ta przebiera ją za chłopca i zmusza do pracy przy wznoszeniu mostu. Na budowie dochodzi do katastrofy, jednak magia pozwala czarownicy i jej przybranej córce uciec.

Czwarta czarownica zabiera dziewczynkę do dawnej stolicy Wielkiego Królestwa. Ajok, syn władcy barbarzyńców, wyjawia swemu ojcu sens „Pieśni jedynej”. Okazuje się, że nasza bohaterka to Luelle – potomkini królewskiego rodu, którego przeznaczeniem jest zasiąść na tronie. Barbarzyńcy nie chcą do tego dopuścić. Zabijają ostatnią z czarownic, która miała doprowadzić szkolenie Luelli do końca. Wszystkie czarownice przygotowywały bowiem dziewczynę do odzyskania tronu i godnego sprawowania królewskiego rzemiosła.

W domu – Oceńcie postawę Czarownic, śledząc poczynania tych postaci. O pracę poproszę Gabrysia, Zosię, Laurę oraz Franciszka, Nelę, Dawida D. Miłego główkowania!

05.05.21r.

Temat: Poznajemy bliżej tajemniczą postać Córki Czarownic.Świat przedstawiony w powieści fantastycznej – fantasy pt. „Córka Czarownic” Doroty Terakowskiej.

Mieszkańcy przestawieni są jako zniewoleni poddani przez Najeźdźców w Wielkim Królestwie, jakim rządził Urgh XIII, a który ożenił się z niewolnicą w podbitym kraju. Tutejsi starsi mieszkańcy żyli według słów, jaki zawierała „Pieśń Jedyna” . W niej ukryta była nadzieja na powstanie Wielkiego Królestwa i powrót prawowitej władczyni – Luell. Ludzie wierzyli, że już niedługo przyjdzie czas wyzwolenia – marzyli o bezkrwawym opuszczeniu spustoszonych obecnie terenów przez Urgha i jego armię do Wielkich Stepów, skąd wcześniej przybyli. W słowach „Pieśni Jedynej ” tkwiły wskazówki dla wiernych jej słuchaczy, dotyczące szczegółów wyzwolenia. Miało pojawić się dziecko o włosach jasnych jak pszenica tego kraju i oczach jak niebo przed burzą. Znana była również data wyzwolenia – po 777 latach od upadku potężnego Wielkiego Królestwa, gdzie obywatele szanowali się wzajemnie, mieli zadbane domostwa, wykazywali przywiązanie do pracy, a sami władcy – kolejni Luillowie kochali swój lud i rozumieli mądrość, jaką posiadały czarownice, chronione specjalnym glejtem, rozwijające się w akademiach czarownic. Rządzący celowo chronili je od upokarzającego, publicznego spalenia na stosie. Obecne rządy Urgha XIII spowodowały ogromne poczucie niesprawiedliwości, strachu mieszkańców dawnego, urokliwego państwa, na jakie składało się wcześniej wiele państewek, przed gniewem i napadami bezpodstawnego szału ciemiężycieli.

Miejscem wyjątkowym, urokliwym, dostojnym wydawał się nawet teraz po upływie wielu lat stolica Wielkiego Królestwa – Ardżana. Z daleka widniały wysokie, strzeliste, białe wieże, wysmukłe i równie wysokie pałace, kamienice i publiczne budynki oraz zieleń ogromnych, starannie wypielęgnowanych parków. Wewnątrz pałacu znajdował się Plac, który w dawnych czasach tętnił życiem – tu odbywały się coroczne turnieje rycerskie, rywalizacje poetyckie, zjeżdżali kupcy z całego świata. Upływ czasu umilały soczyste zielenie traw i szumiące fontanny. Postanowieniem Luila VI zabroniono krwawych pojedynków.

Najeźdźcy poruszali się zwykle na koniach. Nie kryli wściekłości, gdy nie mogli wykryć obecności czarownic. W jednej z pogoni zauważyć można było wyładowanie złości przez ścigającego rycerza poprzez uderzenie choinki batem, szpicrutą nic niewinnego drzewka ( a właściwie Czarownicy skrywającej się pod taką postacią). Najbezpieczniejszym miejscem do przekazywania kształconego przez Czarownice Dziecka były zbocza górskie, osamotnione i niebezpieczne ze względu na strome zbocza.

W domu – Opiszcie jeszcze, jak ludzie żyli w Wielkim Królestwie. Posłużcie się min. trzema cytatami. O prace poproszę Bruna, Patryka i Zuzię oraz Milenkę, Jurka i Filipa. Miłej pracy z lekturą!

04.05.21r.

Temat:  Poznajemy świat fantasy w powieści „Córka Czarownic” Doroty Terakowskiej.

Kilka słów o autorce.

Dorota Terakowska, właśc. Barbara Rozalia Terakowska – ur. 30 sierpnia 1938r. w Krakowie w, zm. 4 stycznia 2014r. tamże – polska pisarka, dziennikarka. Ukończyła socjologię na UJ w Krakowie.

Była żoną Andrzeja Nowaka i Macieja Szumowskiego oraz matką dziennikarki Katarzyny Nowak i reżyserki Małgorzaty Szumowskiej.

Przeczytajcie wywiad, przybliżając sobie sylwetkę autorki naszej lektury.

Jesteś żywym przykładem pisarskiego sukcesu ostatniego dziesięciolecia. Trzy razy nagroda „Książka Roku” przyznana przez Polską Sekcję IBBY: za „Córkę Czarownic” – w 1992, „Samotność Bogów” – w 1998 i „Tam, gdzie spadają Anioły” w 1999; Mały Dong, czyli nagroda dzieci w konkursie na „Bestseller Roku” 1995 dla „Lustra pana Grymsa”; „Córka Czarownic” na międzynarodowej Liście Honorowej im. Andersena; uznanie krytyki i czytelników…

– Wydaje mi się, że jest w tym rodzaj niezwykłego szczęścia, iż moje książki zostały dostrzeżone i docenione, W końcu mogły „umrzeć” już na ladzie księgarskiej. Traktuję to jako dar od losu.

– Czy możesz zdradzić, na czym polega Twoja „osobność” ?

– Każdemu piszącemu grozi możliwość bezwiednych zapożyczeń, zwłaszcza gdy kreuje światy baśniowe, bo w zasadzie wszystkie baśnie już zostały napisane. Jeszcze przed Córką Czarownic zdałam sobie sprawę, że dla mnie niezwykle ważny jest własny pomysł, pewność, iż nie został on od nikogo wzięty, inaczej będę powielać istniejące schematy. I udaje mi się takie pomysły znajdować. Dlatego zaniepokoiły mnie ostatnie głosy o równoległości poszukiwań pisarskich Jostena Gaardera i moich; a ja go specjalnie nie czytam, żeby tego uniknąć.

– Ale to ciekawe, że nagle pojawiło się dwoje pisarzy mówiących o podobnych sprawach.

– Może oboje czujemy, że do badania świata potrzeba innych narzędzi niż tylko naukowe? Postęp cywilizacyjny jest tak błyskawiczny, że nasz mózg za nim nie nadąża. Pomóc nam może zwrot ku sferze duchowej i ku filozofii. Ale u mnie jest najpierw opowieść, z której wynika pewna filozofia, i sama nie zawsze wiem. jaka ona będzie – a jak czytałam w recenzjach, u Gaardera jest najpierw filozofia, a do niej dostosowana fabuła.

– Jaki jestTwój stosunek do tradycji literackiej ? Widać u Ciebie wpływy Andersena.

– Andersena i Grimmów. Dostrzegam u nich wiedzę o świecie, która wyczerpuie wszystko, co o nim chcemy wiedzieć. Tam jest mnóstwo okrucieństwa i to okrucieństwo precyzyjnie i wyczerpująco opisuje nasz świat. Wszystko tam jest. Cała nasza wrażliwość i gotowość do miłości – i do nienawiści czy agresji. Dzięki baśni szybciej wchodzi się w świat taki, jaki on naprawdę jest: piękny, ale okrutny. Wielu autorów dziecięco-młodzieżowych chce koniecznie zaspokoić naturalne zapotrzebowanie każdego dziecka na happy end. Tymczasem ja mam uczucie, że gdyby pojawił się on u mnie, nieobwarowany żadnym znakiem zapytania, wątpliwością, to ja bym dziecku skłamała. Dlatego moje zakończenia w książkach to unikanie klasycznych rozwiązań, a zwłaszcza łatwych happy endów.

– Ale baśnie – a Ty piszesz baśnie – mają szczęśliwe zakończenia.

– Baśń to jest po prostu ciekawa opowieść i w tym znaczeniu moje powieści są baśniami. Ale jest to także opowieść zmierzająca ku zakończeniu, które otwiera możliwość na nową opowieść. Wątek baśniowy jest zawsze u mnie najważniejszy. Najlepiej czuję się w wątkach baśniowych, bo przecież pojawiają się też realistyczne.

– Rzeczywiście Twoje baśnie są nietypowe; wprowadzasz do nich dziwne postacie, plączesz watki, igrasz z czasem i przestrzenią.

– …na przykład biorę istniejące bóstwa czy nawet postacie historyczne i przetwarzam je w dość dowolny sposób, jak Światowida, Królową Śniegu albo Joannę d’Arc. Zabrałam Andersenowi Królową Śniegu do Samotności Bogów, bo doszłam do wniosku, że tam pasuje; ale z drugiej strony ona przecież już funkcjonowała w naszej świadomości tak samo jak postacie mityczne. Bardzo lubię sięgać do gotowej, zastanej sytuacji, mitu, opowieści – i wszystko w niej odwrócić. W powieści, która piszę w tej chwili, pierwsza zostanie stworzona Ewa. Ale nie dlatego, że stawiam kobietę wyżej, tylko że odwracam pewien mit. Wszystkie wierzenia są niesłychanie nośne i twórcze.

– Czy to jest Twoja tradycja literacka?

– Moja tradycja literacka jest szukanie. W jednym z ukochanych snów jestem w potężnym, zniszczonym kamiennym domu o niepoliczalnej ilości pomieszczeń; są tam meble, szafy, sekretarzyki, tapczany, skrytki, szuflady; ja chodzę i je otwieram; wiem, że przez całe życie nie zdążę ich poznać. To jest mój labirynt, w którym się czuję szczęśliwa i wcale nie chcę z niego wychodzić. Ta niewyobrażalna ilość książek, których nie zdążymy przeczytać, utworów muzycznych, obrazów. miejsc na świecie… to jest fascynujące. Powieść to również labirynt.

– Za labirynt można też uznać system kart tarota.

– Pisząc W Krainie Kota wiedziałam, że tarot ma tam odegrać bardzo ważną rolę. ale dopiero później pojawiła się u mnie myśl, żeby wszystko odwrócić: że nie tarot był pierwszy, tylko Cesarstwo Tarota. Gdzieś istniało Cesarstwo Tarota, nasza pamięć stworzyła karty bez świadomości, skąd one się wzięły. U mnie wyobrażają one istniejące, żywe postacie; w ten sposób rozumiem tarota. Karta staje się sprzężeniem zwrotnym, projekcja – karty na osobowości, osobowości na kartę.

– Cesarstwo istnieje?

– Istnieje. Do tego stopnia, że bardzo wielu ludzi pyta mnie. czy napiszę ciąg dalszy W Krainie Kota. Nie napiszę. U mnie nie ma pojęcia dalszych ciągów. Literatura powinna być otwarta, pozostawiać mnóstwo miejsca dla czytelnika, żeby sam sobie wybrał zakończenie. Żeby mógł sam odpowiedzieć na wszystkie pytania i stworzyć sobie taki świat, jaki chce. Cały fenomen poczytności baśni bierze się stad, że jest zapotrzebowanie na cudowność, wiara w to, że magia pomoże coś rozwiązać.

– A Ty w to wierzysz?

– Wierzę. Wokół nas jest ogromna ilość nieodkrytych zjawisk; gdybyśmy wszystko poznali, świat byłby straszny. W labiryncie baśni i zarazem świata, w kolejnych, odkrywanych przeze mnie dla czytelnika pomieszczeniach znajduję różne kształty: czasem brak przestrzeni, brak grawitacji, to znowu zmienność czasu: wszelkie cudowności, magiczne przedmioty, które by mogły nasz świat zmienić. Ale on się i tak nigdy nie zmieni na lepsze. W człowieku jest pewna ilość dobra i zła i wszystko zależy od tego, co on z tym zrobi, czy zachowa równowagę. Mam poczucie – to jest wątek Samotności Bogów – że zmierzamy cały czas ku Cywilizacji Miłości, powinniśmy tam zdążać, ale nigdy nie dojdziemy. Nasze życie też jest labiryntem, bo polega na szukaniu, a nie na znajdowaniu. Na stawianiu pytań, a nie na znajdowaniu odpowiedzi. A po śmierci pewnie będziemy przechodzić kolejne labirynty. Chyba to dobrze? To już jest jakiś rodzaj happy endu…

– Bohaterami Twoich książek sq najczęściej „odmieńcy” lub osoby w okresie dojrzewania, fizycznego bądź duchowego. Nic należą do cywilizacji technicznej; są mocno związani z ziemią.

– Myśmy ziemię nieomal zniszczyli. A tymi, którzy są zdolni jeszcze ją słyszeć, są osoby chore, ułomni, odmieńcy; ich słuch wewnętrzny źle reaguje na naszą cywilizację. Jeżeli nie nawiążemy z powrotem łączności z ziemią taką, jak ją stworzył Pan Bóg. jeżeli przestaniemy ją słyszeć – zniszczymy ją ostatecznie. Dla mnie to jest ważne: przywrócić w sobie zdolność usłyszenia głosu ziemi, którą miał człowiek pierwotny, a dziś ma ją odmieniec.

– Kojarzysz to z magią?

– Magia jest pierwotna, przynależy do pierwotnej ziemi.

– Matki Ziemi.

– Ziemia, podobnie jak Bóg, nie ma płci; nie jest dla mnie symbolem kobiety. Wierzę, że coraz więcej ludzi zacznie szukać możliwości porozumienia się z nią. A jednym ze sposobów tego porozumienia jest baśń.

– A czym literatura jest wobec rzeczywistości? Czy jak system kart jest refleksem Cesarstwa, ona jest jej cieniem? Czy tak wiele jest tych cieni, bo tak wiele rzeczywistości?

– Skomplikowanie to wymyśliłaś. Może jest coś takiego, próba kreacji alternatywnego świata przez literaturę, i wszystkie książki stwarzają rzeczywistość, w której będzie miejsce na szczęśliwe zakończenie? Może dlatego pisarze szukają idealnych konstrukcji, a baśń cudownych sposobów załatwiania bardzo niedobrych spraw? A ponieważ nie umiemy na ziemi stworzyć takiego świata, kreujemy alternatywny? Literatura daje możliwość poszerzania własnej osobowości, własnego widzenia, stwarza dodatkową przestrzeń w człowieku. Dlatego jest taka ważna. Niewiele potrafi zmienić w świecie, ale jeżeli zmieni człowieka, to już jest szalenie dużo. Literatura otwiera; jest kluczem. Żaden cień: raczej nieskończona struktura bez granic. Bezustannie przesuwająca granice.

– Ty zacierasz granice również na poziomie odbioru. Niezupełnie wiadomo, do kogo adresujesz swe ksiqzki.

– Pytanie o adresata zakłada poczucie wyższości u pytającego; przekonanie, że do dziecka trzeba się zniżyć. A do niego nie wolno się zniżać, ono to wyczuwa. Mnie się wydaje, że pierwsze moje dwie powieści – Władca Lewawu i Lustro pana Grymsa, na pewno są dla dzieci. Natomiast poczynając od Córki Czarownic, a zwłaszcza od W Krainie Kota, w grę wchodzi już młody człowiek. Teraz piszę dla osoby wrażliwej, bez względu na jej wiek, która po prostu będzie lubić stworzony przeze mnie świat. Mówi się, ze są to książki elitarne. Czemu nie, skoro w ogóle czytanie staje się czynnością elitarną?

– Nazywa się je tez przypowieściami.

– Przypowieść jest pewną formą opowieści religijnej, a religia według mnie najpełniej opisuje i zarazem demaskuje człowieka, stwarzamy przecież bogów na swoje podobieństwo. W niektórych religiach Bóg przyjmuje postać dobrodusznego starca, w innych jest bardzo okrutny, Co powodowało człowiekiem, że stwarzał sobie tak groźnego Boga? Boga, który go poniżał, maltretował, wymagał od niego ofiar, cierpienia? Równocześnie wyposażamy Boga w dar wielkiej miłości, chcąc, żeby nam wybaczał, dawał szczęście… W człowieku jest potworna sprzeczność.

– Uważasz, że Twoje książki są religijne?

– Byłoby nadużyciem tak twierdzić. Ja bym powiedziała, że one są o tym, jak człowiek wierzy. Jak szuka Boga. Gdzie go znajduje, co z tym robi. Należy odróżniać religię od wiary; to, jak ludzie wierzą, stanowi początek całkiem innej historii.

– Przypowieści powinny zawierać morał.

– Chciałabym, żeby moje nie zawierały żadnego. Jeżeli wynika z nich jakieś przesłanie, to tylko jedno: żeby się nie zamykać na inność. Są wielkim wołaniem o szacunek dla odmieńców, bo tylko oni mają moc odmieniania świata.

– Którą swoją powieść lubisz najbardziej? Którą uważasz za najważniejszą?

– Nie powinno się lubić swoich utworów, powinno się być z nich zadowolonym, ponieważ wyłącznie to jest gwarancją, że przy następnym będziesz usiłowała pisać coś jeżeli nie lepszego, to innego. Ale jednak jest książka, która lubię: W Krainie Kota. Ponieważ od niej naprawdę zaczęło się moje usuwanie granic. I w niej poczułam, że można bezkarnie znaleźć się poza czasem, poza przestrzenią, poza granicami, poza gatunkiem, poza wszystkimi regułami. Do napisania Córki Czarownic byłam przekonana, że pisarz musi się poruszać w obrębie granic, jakie tworzy gatunek. Dopiero przy Kocie zrozumiałam, że można wszystko. I wtedy poczułam się wolna jako pisarz. W labiryncie możesz ciągle pokonywać granice, iść dalej i dalej…

29.04.21r.

Temat: Poznajemy laureatkę Pokojowej Nagrody Nobla.

Podręcznik: Renata Piątkowska Która to Malala? (fragmenty), s. 292.

Renata Piątkowska – polska pisarka, autorka książek dla dzieci. Kawaler Orderu Uśmiechu. Jedna z najbardziej znanych współczesnych polskich autorek publikacji przeznaczonych dla najmłodszych.

Ważny głos sprzeciwu we współczesnym świecie. Bohaterką rozważań Pani Renaty Piątkowskiej będzie współlaureatka Pokojowej Nagrody Nobla – Malala Yousafzai, jaka otrzymała tę nagrodę za „walkę z ciemiężeniem dzieci i młodych ludzi oraz za walkę o prawo wszystkich dzieci do nauki”.

Malala Jusafzai – 2013 r., Pakistan

28.04.21r.

Temat: Dobra książka inspiruje.

Podręcznik: J.R.R.Tolkien Hobbit, czyli tam i z powrotem (fragment komiksu oraz fragment tekstu), s. 326 (lektura obowiązkowa).

adaptacja1. «przystosowanie czegoś do innego użytku niż było przeznaczone»2. «przystosowanie utworu literackiego do wystawienia na scenie lub do sfilmowania; też: utwór literacki w ten sposób przystosowany»3. «przystosowanie organizmów do warunków środowiska»4. «zmniejszenie odczuwania określonych bodźców»
• adaptacyjny, adaptatywny • adaptacyjność • adaptator • adaptatorski • adaptatorka • adaptować

Bohaterowie – czarodziej Gandalf, krasnoludy, hobbit Bilbo Baggins.

Miejsce spotkania – Pagórek, chata Bilba z okrągłym okienkiem i koładką na ich środku.

Zdarzenie – spotkanie krasnoludów ze szlachetnym Gandalfem w mieszkaniu rzekomo chętnego do wyprawy hobbita.

Ogłoszenie

Włamywacz poszukuje zajęcia obfitującego w ekscytujące wrażenia i gwarantującego godziwe zyski.

W domu – Przepiszcie ramkę ze str. 333 i każdy punkt udowodnijcie na podstawie poznanej lektury, posiłkując się dowolnymi fragmentami.

O pracę poproszę obie Julie i Amelkę oraz Maję S., Antosia i Kacpra. Miłego dnia!

27.04.21r.

Temat: Korzystaj ze słowników!

Podręcznik: „Pracujemy ze słownikami”. Powtórzenie, s. 295 Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. Zabawy słowem. Słowniki i ich zawartość, ss. 98-100.

Pracujemy dziś ze słownikami.

Słownik ortograficzny – poprawny zapis wyrazów, informacja o formach gramatycznych sprawiających trudności w zapisie..

Słownik języka polskiego – definicja znaczeń wyrazów, .

Słownik poprawnej polszczyzny – uwagi dotyczące poprawności wyrazu hasłowego, jego form i użycia.

Słownik wyrazów obcych – definicje znaczeń, przykłady użycia w zdaniach lub sformułowaniach.

Słownik synonimów – wyrazy i sformułowania o takim samym lub zbliżonym znaczeniu do wyrazu hasłowego.

Słownik antonimów – wyrazy i sformułowania o przeciwstawnym znaczeniu do wyrazu hasłowego.

Słownik frazeologiczny – utrwalone w praktyce językowej połączenie dwóch lub więcej wyrazów, którego znaczenie jest odmienne od sensu dyktowanego przez poszczególne wyrazy składające się na związek, w szerszym ujęciu: połączenie wyrazów o zauważalnym stopniu łączliwości, sankcjonowane w pewnej ustalonej formie przez zwyczaj społeczny.

Przeczytajcie informacje ze str. 295 w podreczniku.

W domu – Uzupełnijcie dział „Słowniki” w ćwiczeniach na ss. 98 -100. O prace poproszę Magdę, Mateusz, Maję oraz Jonatana, Gabrysię i Patryka P. Przyjemnej pracy!!!

26.04.21r.

Temat: Codzienność tematem sztuki.

Podręcznik: obraz: Vincent van Gogh Para butów, s. 324 Beata Lejman Buty artysty, s. 325.

Tytuł dzieła – Para butów

Autor – holenderski malarz postimpresjonistyczny z XIX wieku, Vincent van Gogh

Czas powstania dzieła – 1887

Miejsce pobytu – Muzeum Sztuki w Baltimore w USA

Kompozycja dzieła – otwarta

Rodzaj malarstwa – martwa natura

Technika malarstwa – olej na płótnie

Modelunek światłocieniowy – światło pada z przodu i jest niewidoczne dla oglądającego

Najjaśniejszy punkt na obrazie – podeszwa prawego buta, najciemniejszy punkt – cień tuż za nim.

Pierwszy plan tworzy …tytułowa para męskich butów typu kamasze – prawdopodobnie obuwie samego mistrza…

Drugi plan – spłaszczony przez ścianę, brak tu zatem głębi.

Analiza wiersza Buty artysty – Beata Lejman

Gdy Słoneczniki znają już wszyscy,
warto obejrzeć … buty artysty.

Zniszczone stoją tak niespokojnie
– motyw z pozoru nie dość dostojny.

A jednak w sztuce but i kapusta
mogą krytykom zatkać usta.

Bowiem ciekawa życia sztuka
wszędzie tematów dla siebie szuka.

Podmiot liryczny w samym tytule sugestywnie oddaje temat wiersza. Autorka nawiązuje już w pierwszych słowach wersu do najbardziej znanego cyklu dzieł holenderskiego mistrza postimpresjonizmu, Vincentego van Gogha – Słoneczników. Zachęca również do zapoznania z innym, wymownym dziełem malarza – Para butów. Opisywana para używanych na co dzień przedmiotów sprawia wrażenie jakby niedbale zdjętych dopiero co przez użytkownika, o czym świadczy odwrócona jego część, a ładnie ujęta przez poetkę: Zniszczone stoją tak niespokojnie. W zależności od konceptu, pomysłu artysty, który właśnie upodobał sobie dany obiekt do namalowania, nie powinien budzić niechęci czy krytyki, a wręcz odwrotnie – wprawiać w zachwyt i zadumę, czego przykład mamy tutaj. ładna kompozycja starannie wykonanych starych butów przywodzi nam na myśl naszą codzienność.

W domu – Napiszę analizę(umieszczę swoje przemyślenia, wyjaśnię symbolikę – np. buty, barwy) obrazu „Para butów” V. van Gogha. O pracę poproszę Marysię, Sebastiana i Krystiana oraz Adama L., Partyka Ł., Nikolę. Miłego dnia!

23.04.21r.

Temat: Piszemy dedykacje i podziękowania.

Podręcznik: Piszemy teksty okolicznościowe. Dedykacja i podziękowanie, s. 322. Zeszyt ćwiczeń – dział, ss. 103-104. 

Dedykacja – tekst, zazwyczaj krótki, skierowany do obdarowanego przez ofiarodawcę, a także informacja na temat osoby, której autor poświęca swoje dzieło. Mogą być to słowa własnoręcznie napisane i podpisane przez autora utworu lub właściciela przedmiotu, jak również tekst poprzedzający dzieło.

Podziękowanie to inaczej słowne wyrażenie wdzięczności z powodu udzielonego wsparcia. Kieruje się je do określonego adresata. Podczas pisania podziękowania pamiętaj, żeby dostosować styl i formę tekstu do odbiorcy i okoliczności. Bądź uprzejmy, serdeczny i szczery. Dbaj o poprawność i grzeczność językową.

Przykłady maksymy, złotej myśli, myśli przewodniej, aforyzmu:

Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce – Terencjusz

Panta rhei ( wszystko płynie) – Heraklit z Efezu

Spieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą – ks. Jan Twardowski

Ćw. 1 str. 103.

Nic tak nie łączy ludzi jak miłość tych samych książek – Tomasz Jastrun

Szanowna Pani

Profesor Krystyna Wacławska

Pani Profesor!

Wspaniałej osobowości chcielibyśmy serdecznie podziękować za troskliwą opiekę, życzliwość i wsparcie w ważnych dla nas chwilach. Życzymy dalszych sukcesów dydaktycznych.

Wdzięczni rodzice Stasia –

Ania i Kazimierz Górscy

Ćw. 2 str. 104.

Szanowna Pani Katarzyna Kowalska,

w dniu święta Edukacji Narodowej, przypadającego 14 października,

dziękujemy codzienny trud, cierpliwość, życzliwe podejście do nas oraz wszelką pomoc

Wdzięczni uczniowie Bartosz Nowak, Ania Michalska i Kuba Biernacki.

Zad. 3 str. 104.

Dedykuję tę wyjątkową książkę wyjątkowym osobom, by moc, spryt i empatia mitycznych bohaterów i stworzeń stanowiła dla Pani i dla Was, droga Koleżanko i Kolego, inspirowała Was do dalszego sięgania po tego typu książki – Adam Kochanowski

By historie zawarte w kadrach filmowych przyczyniły się do dalszego Twojego udanego życia – dedykuję Ci Aniu tę książkę –

Twój wierny przyjaciel Tomasz

22.04.21r.

Temat: O czym powinien pamiętać każdy przemawiający?

Podręcznik: Słowo na zakończenie, plansza, s. 321.

Utrwalamy wiedzę o przemówieniu…

Co to jest przemówienie – definicja

Przemówienie to wypowiedź mówiona, monolog kierowany do słuchaczy. Jego celem jest uzyskanie aprobaty odbiorcy, przekonanie go o słuszności prezentowanego punktu widzenia, skłonienie do określonego zachowania.

Cechy i zasady tworzenia

Od okoliczności oraz odbiorcy, do którego się zwracamy, zależy styl przemówienia. Może być uroczyste lub mniej oficjalne. Niezależnie od jego charakteru warto zastosować środki retoryczne – wykrzyknienia, hiperbole, powtórzenia, pytania retoryczne, apostrofy. Język powinien być jasny, precyzyjny, zrozumiały dla słuchaczy.

W czasie wygłaszania przemówienia należy zwrócić uwagę na dykcję, właściwe akcentowanie, odpowiednią mimikę, gestykulację oraz kontakt wzrokowy.

Budowa i schemat

1. Zwrot do adresata w wołaczu.

2. Wstęp – przedstawienie myśli przewodniej.

3. Rozwinięcie – przedstawienie sprawy, np. argumentów na poparcie swojego stanowiska. Aby podtrzymać kontakt z odbiorcą, należy stosować bezpośrednie do niego zwroty. Warto przytoczyć anegdotę, posłużyć się cytatem, stawiać pytania retoryczne, aby zainteresować słuchaczy. Ta część nie powinna być zbyt długa, aby nie znużyć audytorium.

4. Zakończenie – podsumowanie rozważań, wyciągnięcie konkretnego wniosku oraz podziekowanie za uwagę.

Przydatne zwroty i słownictwo

zwroty do słuchaczy – Szanowni Państwo, Drodzy Koledzy, Koleżanki i Koledzy, Kochani Rodzice, Panie i Panowie, Przyjaciele, Mili Państwo, Droga Młodzieży, Obywatele, Wielce Szanowni Panowie Profesorowie, Szanowni Zebrani, Szacowni Goście…

PRZYKŁAD PRZEMÓWIENIA

Drodzy Koledzy i Koleżanki!

Zebraliśmy się tutaj, aby powiedzieć o konieczności ochrony naszej planety.

Ochrona środowiska w dzisiejszych czasach jest bardzo potrzebna i konieczna.

• Czy chcemy mieszkać na brudnej Ziemi, gdzie nie ma roślin i zwierząt, a oddychać można tylko przez maski?

Musimy przeciwdziałać zaśmiecaniu naszej planety, wiem, że nie jest to łatwe, ale warto spróbować, bo przyszłość ludzkości zależy w głównej mierze od nas.!Ciągły wzrost temperatury na Ziemi jest spowodowany efektem cieplarnianym. Przez to lodowce na biegunach topnieją i podnosi się poziom mórz i oceanów. Później może to powodować zatopienie dużych obszarów, na których mieszkają ludzie i zwierzęta.

Kwaśne deszcze także są spowodowane zanieczyszczona Ziemią. Deszcze te niszczą pola uprawne, lasy, zanieczyszczają zbiorniki z woda pitną.

Poprzez zanieczyszczenia i szkodliwe gazy narusza się struktura ozonowa, która chroni nasza planetę przed nadmiernym promieniowaniem ultrafioletowym. Już od jakiegoś czasu w strefie ozonowej powstają dziury, przez które przechodzi nadmiar promieniowania, co powoduje choroby skóry.

Jeśli nie zaczniemy dbać o ochronę środowiska ,,podpiszemy wyrok śmierci” na Ziemię i tym samym ludzkość. Już od dziś warto wziąć worki i zacząć sprzątać nasz Świat, nawet tak mały gest może spowodować, że inni ludzie zaczną się przejmować naszą planetą i przestana w takim stopniu zaśmiecać środowisko.

W codziennym życiu także możemy zmniejszyć liczbę odpadów np. przez to, że do sklepu weźmiemy koszyk lub torbę uszytą z materiału. W taki sposób nie zbieramy nowych bezużytecznych torebek foliowych, które, po jakimś czasie i tak są wyrzucane, a ich rozkład może trwać nawet 500 lat.

Dzięki segregowaniu śmieci można odpadki ponownie wykorzystać i tym samym nie będą pojawiać się nowe śmieci. W naszym kraju już na większości osiedli są osobne kontenery do segregowania odpadków. Warto z nich korzystać!

Jeśli nie chcesz podnieść np. papierka leżącego na ulicy, to przynajmniej nie wyrzucaj ich sam na drogę lub chodnik!

Ważne, aby ludzie uświadomili sobie, że Ziemia nie jest ,,nieśmiertelna” i kiedyś może ,,umrzeć” przez głupotę jej mieszkańców.

Jeśli będziemy dalej postępować tak lekkomyślnie wobec naszej planety, to zaczną znikać lasy, łąki, pola, czyste jeziora i przede wszystkim zacznie brakować nam tlenu, bez którego nie będziemy mogli przebywać na Ziemi.

Więc jeszcze raz zadam to pytanie:

Czy chcecie mieszczka w świecie bez roślin, zwierząt, bez pięknych zachodów słońca, bez możliwości położenia się na czystej i zielonej trawie?Czy chcecie oglądać wieczorami odległe gwiazdy, kąpać się w czystym jeziorze i wypoczywać na łonie natury?

Jeśli tak, to musimy zaangażować się w ochronę naszego,,domu”, aby nie ziściły się ,,najczarniejsze” przepowiednie ekologów.

Jeśli dalej chcecie pić czysta wodę, oddychać świeżym powietrzem to apeluję do was: Chrońcie naszą planetę przed samozagładą.

Dziękuję za uwagę i pamiętajcie, że przyszłość zależy także od nas!

21.04.21r.

Temat: Praca nad tekstem – Husaria – duma Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

Podręcznik: SPRAWDŹ SIEBIE Małgorzata Fabianowska, Małgorzata Nesteruk Skrzydlaci jeźdźcy, ss. 318 – 319.

Przeczytana wypowiedź jest tekstem informacyjnym.

Tematem artykuły jest historia powstania husarii. W tekście uwzględniono początek pojawienie się uzbrojonych rycerzy z kopią wyposażoną na końcu w około 3 m proporzec, koncerz, nadziak i pancerz dla konia oraz dwa pistolety. Skrzydła husarskie, mocowane czy to na plecach czy przy siodle, uniemożliwiały skuteczne zarzucenie liny lub też ułatwiały wydostanie się z pętli. Użycie ich w walce z innym przeciwnikiem nie miało większego znaczenia, ale prawdopodobnie z racji „strasznego wyglądu” takiego jeźdźca były stosowane.

W tekście przedstawiono również sposób ich walki – w ustawienie w luźnym szyku, w lekkich pancerzach. Siła uderzenia husarii nie wynikała z masy jeźdźców czy koni, ale z szybkości uderzenia ( około 40 km/h).

Czytelnik również może dowiedzieć się o treningach rycerzy. Liczyła się tu precyzja i dokładność – husarz umiał w szarży cwałem wycelować w pępek przeciwnika, a koń po galopie musiał zmieścić się w okręgu o średnicy 3m.

20.04.21r.

Temat: Husaria – duma Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

Kilka ciekawostek o husarii w dość nowym wydaniu autora książki wydanej w r.2019.

Przez 300 lat broniła Rzeczypospolitej, stanowiąc jej kluczową siłę ofensywną, która niejednokrotnie decydowała o największych zwycięstwach na polach bitewnych. To właśnie zwycięskie bitwy pod Kircholmem, Kłuszynem, Chocimiem, Wiedniem, ale również wiele innych były przykładem potęgi husarii, która potrafiła rozstrzygać bitwy mimo przewagi wojsk przeciwnika. Historię husarii, jej początki, uzbrojenie, największe sukcesy, ale również taktykę, ubiór, zaplecze husarzy, przyczyny kryzysu tej formacji wojskowej oraz ciekawostki i legendy, jakie obrosły husarię przedstawił w swojej najnowszej publikacji Radosław Sikora, wybitny znawca husarii i autor publikacji poświęconym staropolskiej wojskowości i kawalerii, zajmujący się także historyczną rekonstrukcją związaną z husarią.

Swoją książkę autor rozpoczął od przypomnienia czym była husaria, prezentując najważniejsze informacje, w tym wyjaśniając kiedy powstała, co stanowiło jej uzbrojenie, jak wyglądała jej organizacja, a także kto mógł zostać towarzyszem husarskim. Radosław Sikora wprowadzając czytelnika w wir wydarzeń związanych z historią husarii prezentuje również, jakie znaczenia miała dla bezpieczeństwa Rzeczypospolitej. Historyk opisuje położenie naszego kraju w Europie, naszych wrogów, z którymi toczyliśmy nieustannie wojny, zwłaszcza w XVII wieku. Sikora przypomina czytelnikowi szczyt potęgi Rzeczypospolitej Obojga Narodów, który przypadł na okres od Unii Lubelskiej w 1569 roku do powstania Chmielnickiego w 1648 roku. Na ten okres przypadają największe sukcesy husarii, która w okresie od drugiej połowy XVII wieku – a więc czasów, kiedy nasze państwo zaczęło chylić się ku upadkowi – mimo że wciąż odnosiła sukcesy na polach bitewnych, nie miała już tak znaczących wpływów na sytuację polityczną naszego kraju.

W kolejnych rozdziałach Sikora nie tylko prezentuje czym charakteryzowała się husaria, skąd pochodzili husarze, z jakich rodów się wywodzili, ale również sporo miejsca poświęca husarskiemu ubiorowi, broni, husarskim skrzydłom, kopiom, strategii oraz najwybitniejszym dowódcom, którzy prowadzili zwycięskie boje z jej udziałem. Autor nie poprzestał jednak tylko na tym. Zagląda na zaplecze, prezentując nam życie obozowe husarzy – w jakich żyli warunkach, co i kiedy jadali, jak wyglądały husarskie stajnie, aprowizacja oraz ile kosztowało życie husarza, zwłaszcza jeśli chodzi o wyposażenie. Ciekawym przykładem są kwoty, jakie podaje autor porównując wydatki husarza oraz miasta Nowy Sącz. W pierwszym przypadku ukazane zostały wydatki Marka Łahodowskiego, którego broń i wyposażenie pocztu husarskiego kosztowało… ponad 10 000 zł, zaś wydatki miasta Nowy Sącz w chwili największego zagrożenia dla Rzeczypospolitej w 1621 roku, które wystawiło dwukonny poczet lekkiej jazdy, wraz z trzema wozami wojennymi i czterema hajdukami oraz woźnicami i pachołkami… 400 zł. Tym samym ogromna różnica pokazuje, jak wielkie sumy potrafili husarze wydawać na swoje potrzeby, aby służyć godnie ojczyźnie.

Warto również podkreślić, że polski historyk opisując dzieje husarii pokazuje nam również, jak postrzegano ją w Europie, uwidacznia nam, że ta formacja zbrojna przez dwa stulecia odnosiła sukcesy na polach bitewnych, rozstrzygając nie tylko bitwy, ale niejednokrotnie także i wojny. Radosław Sikora nie poprzestaje jednak tylko na peanach na cześć husarii. Dodaje również łyżkę dziegciu. Historyk opisuje kryzys husarii – braki w finansowaniu, obniżenie dyscypliny, upadek wyszkolenia zespołowego, a także wiele innych przyczyn, które w końcu doprowadziły do zmierzchu jednej z najlepszych formacji zbrojnych w Europie.

Dla czytelnika z pewnością ciekawostką będzie zawarty w książce opis dziejów roty Marcina Kazanowskiego, gdzie polski historyk prezentuje bitwy, w których brał udział, jak: bitwa pod Lubieszowem w 1577 roku, pod Latarnią w 1577 roku czy Mohylewem w 1581 roku. W nich uwidacznia się potężna siła, jaką dysponowała husaria.

Warto dodać także, że w publikacji autor zawarł wiele ciekawostek poświęconych husarii, jako formacji zbrojnej i osobom z nią związanych, jak również wiele wspaniałych zdjęć obrazujących husarię, husarzy czy jej dowódców. To z pewnością wielki atut publikacji wydanej przez Wydawnictwo Znak Horyzont, która jest ciekawą lekturą nie tylko dla historyków zajmujących się dziejami husarii.

Jutro przed nami zadania z powtórzenia. Utrwalajcie zatem dobrze wiadomości. Miłego dnia!!!

19.04.21r.

Temat:  Nie bądź ludożercą!

Podręcznik: Tadeusz Różewicz List do ludożerców, s. 316 (autor z podstawy programowej).

 Wiersz List do ludożerców został wydany w tomiku „Formy” w 1958 roku. Ukazuje obraz polskiego społeczeństwa lat 50. XX wieku, krytykując egoistyczne i wrogie postawy wobec innych. Poeta przedstawia codzienne życie i absurdalne sytuacje związane z socjalizmem takie, jak brak towaru w sklepach.

W „Liście do ludożerców” poeta z XX wieku – Tadeusz Różewicz poprzez czułą, osobistą apostrofę skierowaną w formie inwokacji do ludzi, nazwanych tu bardzo pejoratywnie – ludożercami, zamienia się w pedagoga, jaki sugestywnie doradza im, by zaprzestali być egoistyczni i egocentryczni. Używa związku frazeologicznego – nie patrzcie wilkiem / na człowieka, nie kierujcie już w spojrzeniu zimnej wymowy, języka nienawiści. Pokazuje codzienność na przykładzie zwykłego, prozaicznego pytania, chociażby o wolne miejsce w przedziale, gdzie pytający niekoniecznie musi napotkać odpychający wzrok innych, siedzących pasażerów. Wszyscy ludzie mają dwie nogi – mogą stać, ale są też siedzenia, służące do odpoczynku i korzystania z nich. W kolejnej apostrofie prosi, by adresaci wykazali cierpliwością, spokojem – poczekajcie chwilę, nie denerwowali się, umieli trzymać nerwy na wodzy – nie zgrzytajcie zębami, dali szansę osobom mniej zaradnym, niższym, mniej mówiącym, mniej rozpychającym się. Doradza, by zauważyli, że ludzi wciąż przybywa na świecie i powinniśmy być wobec siebie wyrozumiali, tolerancyjni. Na nic się zda wskazywanie tylko na swoje potrzeby i mówienie o sobie: ja mnie mój moje… Autor kończy wymownie wiersz w nawiązaniu do religii, wiary chrześcijańskiej, a zatem do tego, by wszyscy byli dla siebie braćmi – serdeczni, by móc Naprawdę zmartwychwstać przy Sądzie Ostatecznym…

16.04.21r.

Temat: Wzorowa postawa obywatelska…w czasie okupacji.

1. Irena Sendlerowa to Polka, która uratowała z getta ponad 2500 żydowskich dzieci, narażając własne życie. Za swoje zasługi otrzymała jako jedna z pierwszych osób w tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata (1965r.), damy Orderu Orła Białego (10 października 2003r.) – najwyższe polskie odznaczenie cywilne oraz dwukrotnie zgłaszana była do Pokojowej Nagrody Nobla. Swoim postępowaniem udowodniła, że każde życie jest tak samo cenne i nie należy segregować ludzi ze względu na ich rasę czy wyznanie.

1. 
   Obejrzyjmy prezentację na temat Ireny Sendlerowej oraz krótki wywiad z nią i napisz w zeszycie (w kilku zdaniach), jak rozumiesz słowa: Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat.
   https://www.youtube.com/watch?v=Sj1I98LLvxE – prezentacja
   https://www.youtube.com/watch?v=TKe_jXdqBZU – wywiad
2. W domu – O przysłanie prac poproszę Zuzię, Zosię i Laurę oraz Adama K., obie Karolcie. Do poniedziałku czekam na pracę. Miłego dnia!

15.04.21r.

Temat: Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat.

Podręcznik: Marcin Szczygielski Ucieczka, s. 287 (fragment lektury uzupełniającej).

1. Zapoznaj się z tekstem Marcina Szczygielskiego pt. Ucieczka oraz tekstem wstępnym (podręcznik s. 287 – 291).

1. Poznajemy historię wybranych osób, którzy w czasie II wojny światowej podejmują decyzję zorganizowania ucieczki w getta- dzielnicy w Warszawie przeznaczonej dla Żydów, oddzielonej murem. W roku 1942 zapadła decyzja o całkowitej likwidacji getta, stąd rozpaczliwa próba uratowania dziesięcioletniego Rafała przez jego dziadka…

1. Na podstawie tekstu napisz w zeszycie, jakie uczucia towarzyszyły bohaterom w trakcie ucieczki z Dzielnicy (zadanie wykonaj według przykładu).
    Podjęcie decyzji o ucieczce – smutek, zdenerwowanie, lęk.
    Spotkanie kobiety niosącej siatkę –
    Oczekiwanie na przejazd tramwaju –
    Rozmowa z kobietą sprzedającą wodę z sokiem –
    Schowanie się w bramie przed patrolem –
    Spotkanie z Iną –
    Wyjście z bramy na ulicę –
2. W kilku zdaniach odpowiedz w zeszycie na następujące pytanie: Jakie konsekwencje mogłoby mieć dla bohaterów rozpoznanie w chłopcu żydowskiego dziecka uciekającego z Dzielnicy?

14.04.21r.

Temat: Bohaterstwo żołnierzy z Westerplatte w wierszu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.

Podręcznik: Konstanty Ildefons Gałczyński Pieśń o żołnierzach z Westerplatte, s. 285.

Analiza wiersza Pieśń o żołnierzach z Westerplatte

1 września 1939 roku załoga Westerplatte liczyła nieco ponad 200 osób. Byli to specjalnie dobierani ze względu na warunki psychofizyczne żołnierze. Dysponowali oni 160 karabinami, 40 karabinami maszynowymi, czterema moździerzami kal. 81 mm, dwoma działkami przeciwpancernymi kal. 37 mm i jedną armatą kal. 75 mm. Niemcy rzucili do walki około 4000 żołnierzy, 65 dział (w tym zwłaszcza potężną artylerię pokładową pancernika „Schleswig – Holstein”), ponad 100 karabinów maszynowych i blisko 50 samolotów.  

Obrona Westerplatte

Pierwszy strzał z broni ręcznej przy murze okalającym polską składnicę padł o 4.17. Postawiona w stan gotowości załoga nie dała się zaskoczyć. Gdy o 4.45 (wedle dziennika pokładowego o 4.48) artyleria szkolnego pancernika “Schleswig-Holstein” oddała pierwsze salwy, podkomendni mjr. Henryka Sucharskiego byli w istotnej części na stanowiskach.

Wraz z pierwszym dniem września 1939 roku rozpoczęła II wojna światowa, stąd autor wiersza, K. I. Gałczyński nawiązał w początkowych wersach wiersza do tego wydarzenia. Latem żołnierskim, sprężystym krokiem wyruszyli na bój w obronie umiłowanej ojczyzny polscy żołnierze na Westerplatte. Uszeregowani w czwórkach bohatersko tracili życie, o czym świadczy metafora z zastosowaną tu przerzutnią: ” prosto do nieba czwórkami szli/ żołnierze z Westerplatte.” Po pierwszej i drugiej strofie podmiot liryczny stosuje wtrącenia, dotyczące piękna natury, umieszczone w nawiasach: „A lato było piękne tego roku. /A na ziemi tego roku było tyle wrzosu na bukiety.”) Podmiot liryczny, który wypowiada się w liczbie mnogiej, uświadamia odbiorców o mężnej postawie broniących, jacy z pogardą odnosili się do najeźdźców, odbierających im życie: ” W Gdańsku staliśmy tak jak mur,/ gwiżdżąc na szwabską armatę, / teraz wznosimy się wśród chmur,/ żołnierze z Westerplatte.” Osoby cywilne znajdujące się w tym czasie w otoczeniu placu Westerplatte, z pewnością słyszały i widziały wzorową postawę broniących, a wraz z nimi słyszały radosny śpiew, dodający im otuchy, odwagi do działania, wykorzystujący ciepła aurę letnią i kwitnące wrzosowiska. Mają świadomość też zmiany sytuacji, gdzie z czasem wróg będzie posuwał się dalej w głąb kraju aż do stolicy, ale oni nadal będą walczyć i dzielnie bronić ojczyzny.

Środki stylistyczne:

a. epitet – równy krok, ciepłe dni;

b. przerzutnia – I ci, co dobry mają wzrok / i słuch, słyszeli pono…

c. porównanie – W Gdańsku staliśmy tak jak mur;

d. metafora – niebiańskie polany; jakże słodko teraz iść;

e. onomatopeja – wiatr zimny będzie dął; dudnił w chmurach równy krok;

f. uosobienie, personifikacja – smutek krążył światem;

g. prozaizm – gwiżdżąc na szwabską armatę.

13.04.21r.

Temat: Jeszcze kilka informacji o …dopełnieniu.

Zwykle rozpoczynamy rozbiory zdania wyszukując najpierw orzeczenia – co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie?, następnie podmiotu- kto? co?, by w dalszej kolejności rozpoznać przydawkę, okoliczniki lub dopełnienia.

Co powinniśmy wiedzieć o dopełnieniu? – utrwalenie wiadomości.

Dopełnienie jest częścią zdania, która określa orzeczenie (czyli czasownik) i odpowiada na pytania przypadków zależnych (wszystkich z wyjątkiem mianownika – przypomnijmy więc: kogo? czego?, komu? czemu?, kogo? co?, z kim? z czym?, o kim? o czym?).
Jak zauważyłeś, w rozpoznawaniu dopełnień pomocne jest odpowiednie pytanie postawione od orzeczenia. Odpowiedzią na nie jest właśnie najczęściej dopełnienie.

A oto dwa typy dopełnień:

• bliższe – to takie, które po odpowiednim przekształceniu zdania (strona czynna -> strona bierna) przejmuje rolę podmiotu;
Pilna uczennica rozwiązuje test. (strona czynna)
Test jest rozwiązywany przez pilną uczennicę. (strona bierna)

• dalsze – jego nie da się przekształcić i wykorzystać w funkcji podmiotu, nadal jest dopełnieniem;
Pływak wytarł się ręcznikiem. (tu nie da się nic przekształcić)

A oto jeszcze inny wariant z dwoma dopełnieniami (bliższym i dalszym).
Kobieta myje włosy szamponem.
Włosy są myte przez kobietę szamponem.
(podmiot -> dopełnienie bliższe)
(dopełnienie bliższe -> podmiot)
(dopełnienie dalsze -> dopełnienie dalsze)
(strona czynna ->strona bierna)

W roli dopełnienia może wystąpić wiele części mowy:

– rzeczownik;
Wczoraj pomagałem ojcu w warsztacie. (pomagałem komu? ojcu)
Moja sąsiadka urodziła śliczne bliźnięta. (urodziła kogo? bliźnięta)

– zaimek rzeczowny;
Chętnie zwierzyłbym się komuś. (komu? komuś)
Mogłeś powiedzieć to mnie. (co? to), (komu? mnie)

– wyrażenie przyimkowe;
Wyjechałem na obóz z moim kolegą. (wyjechałem z kim? z kolegą).
Wiersz młodego poety mówił o nieszczęśliwej miłości. (mówił o czym? o miłości).

– liczebnik;
Zegar na wieży wybił pierwszą. (którą? pierwszą)
Jeden jest wart drugiego. (kogo? drugiego)

– przymiotnik;
Trener wybrał najlepszego. (kogo? najlepszego)
Antek zawsze ustępuje młodszemu. (komu? młodszemu)

– bezokolicznik;
Lubię czytać. (co robić? czytać)
Mogę opowiedzieć ci o moim życiu. (co zrobić? opowiedzieć)

Liczebnik, przymiotnik, bezokolicznik występują w charakterze dopełnienia, jeśli używamy ich w znaczeniu rzeczowników.

Przeczytajcie lekcję dwa razy, w celu lepszego zapamiętania treści. Miłego dnia!

12.04.21r.

Temat: Do boju z pieśnią na ustach.

Podręcznik: Rozszumiały się wierzby płaczące…, sł. Roman Ślęzak, muz. Włodzimierz Agapkin, s. 282. Hej, chłopcy! Bagnet na broń.

Partyzant – żołnierz oddziału partyzanckiego działającego w ramach ruchu oporu, nie wchodzącego w skład regularnych sił zbrojnych. Partyzanci prowadzą walkę partyzancką oraz działania dywersyjne na terenach okupowanych przez wroga w trakcie konfliktu zbrojnego. 

Nasze odczucia po wysłuchaniu pieśni żołnierskich:

1. „Rozszumiały się wierzby płaczące” do sł. Romana Ślęzaka – podmiot liryczny pieśni zapewnia poprzez apostrofę, skierowaną do ukochanej, „Nie płacz, dziewczyno ma”, jaka zostaje sama w domu, o tym, że w partyzantce, walce zbrojnej prowadzonej na tyłach wroga przy wzajemnym wsparciu żołnierzy i ludności cywilnej nie jest wcale tak źle. Ich życiu towarzyszy nostalgia, ale w grze granatów, visów ( pistoletów) szczęku czują muzykę i wybijany rytm do stawiania oporu. Mimo wszystko nie odczuwają lęku, ponieważ przyświeca im dobry, szlachetny cel i troska o wolność nie tylko najbliższych, ale całego narodu polskiego. Rozumieją, iż przelana krew współbraci, towarzyszy broni nie poszła na marne, a oni dalej będą trwać na posterunku.
2. „Hej, chłopcy! Bagnet na broń!” – sł. Krystyna Krahelska – podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do młodych chłopców, by chwycili za broń w imieniu ojczyzny, która w tym momencie jest niewolona przez okupanta w II wojnie światowej. Wszyscy rozumieją, że walka będzie długa, stąd metafora – „Długa droga przed nami”. Codziennym wyposażeniem walczących stały się karabiny, granaty, broń palna. Żołnierski krok towarzyszy im na co dzień. Poruszają się wciąż naprzód, nie bacząc na niebezpieczeństwo, narażając życie, zwykle w pyle i kurzu dróg, wśród bombardowanych polskich miast i wsi. Refren piosenki tworzy rozkaz dla chętnych rodaków, którzy mają odwagę stawić zbrojny opór wrogowi. To apel, honorowy rozkaz.

Odsłuchajcie obu piosenek jeszcze raz i przemyślcie ich treść.

09.04.21r.

Temat: Dosłowne i metaforyczne odczytanie wiersza Marcina Brykczyńskiego pt. Matematyk.

Podręcznik: Marcin Brykczyński Matematyk, s. 275. Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. Zabawy słowem. Powtarzamy wiedzę o zasobach słownictwa, s. 8 Ćwiczenia. Powtarzamy wiedzę o słownictwie, s. 92

Poszła po bułkę, 1/ 2 aby zrobić kanapki do szkoły. (ona) – p. domyślny

poszła – po co?/ w jakim celu? – zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym celu

Temat wiersza pt. Matematyk współczesnego pisarza, Marcina Brykczyńskiego jednomyślnie wskazuje o czym będzie mowa w utworze. Podmiot liryczny ukazuje nam się jako umysł ścisły, jaki lubi na co dzień świat obliczeń i zawiłości matematycznych: ” chcę… dowodzić, twierdzić, rozwiązywać”. Pochylając się nad zdaniami, traktuje je jak coś nieoczekiwanego, „przygodę”. W niej dokonuje obliczeń, dochodzi do wyników – „odejmuje, dodaje, sumuje”. Nie zawsze zgadza się z obliczeniami, stąd wypływa jego „zasępienie”, stan zastanowienia, ponownej analizy myślowej. Podmiot liryczny ma świadomość swojego wysokiego ilorazu inteligencji i marzy mu się sława matematyczna – „o potędze śnię raz po raz”, nie ma trudności z obliczeniami nawet kojarzonymi z walcem w trakcie chociażby tańczenia. Potrafi dostrzegać problemy codzienne i nieustannie je pokonuje, a określenie dzielić włos na czworo pozwala na brak zagłębiania w szczegóły trudności. Jego marzeniem jest by stać się idealnym matematykiem , jaki krzątając się po domu dostrzega wszędzie elementy układów i uzależnień matematycznych.

Budowa wiersza stroficzna. Rymy aa bb – parzyste, występujące na końcu wersów – zewnętrzne; czemu/ problemów – r. niedokładne oraz iloraz/raz – r. dokładne, poz-wo-li – r. żeński; raz – jednosylabowy= r. męski; ten sam przypadek i liczba = r. gramatyczny.

08.04.21r.

Temat:  Interpunkcja zdania pojedynczego.

Podręcznik: „Krótka historia reklamy”. Interpunkcja zdania pojedynczego – powtórzenie, s. 279. Zeszyt ćwiczeń, s. 97.

Zajrzyjcie do podręcznika i prześledźcie treść tematu.

Przecinek to – obok kropki – najczęściej stosowany znak interpunkcyjny. Pełni wiele ważnych funkcji. Bez niego trudno byłoby zrozumieć niektóre zdania. Warto zapoznać się z zasadami jego stosowania.

Nie stawiamy przecinka przed spójnikami znanymi nam ze zdań złożonych współrzędnie: albo, ani, bądź, czy, i, oraz, chyba że dany spójnik się powtarza.

Przykłady:
Goście przyszli punktualnie i zostali do wieczora.
Rodzice kupią Marcie wymarzoną hulajnogę albo wykupią jej roczny karnet na jazdę konną.

Ale:
Albo pójdę na basen, albo na zakupy.

Gdy zastosujemy wtrącenie, dodatkowe uzupełnienie treści składające się z kilku słów, imiesłowów, wyrażeń przyimkowych, musimy oddzielić je przecinkiem: Lubił czytać książki, głównie przygodowe, od początku nauki w szkole. Zagospodarowali się tu, jak widać, na dobre. Matematyka jest, moim zdaniem, jednym z najciekawszych przedmiotów. Mickiewicz urodził się na Litwie, w Nowogródku, i Litwę zawsze uważał za swoją ojczyznę. Mickiewicz pisze swoje dzieło w latach 1832-1834, już na emigracji, w Paryżu.

Oddziela się przecinkiem wyrazy w wołaczu, zwykle poza związkami składniowymi: Pani Ewo, proszę wejść! Panie Tadeuszu, nich pan podejdzie! Tomek, przestań hałasować!

Po wykrzyknieniach typu: och, ach, ech, oj, stojących na początku zdania, umieszcza się przecinek, np. Ach, gdyby to można było przewidzieć.

Wyrazy stojące poza zdaniem: ściśle, słowem, innymi słowy, rzeczywiście ujmuje się przecinkiem, np. Słowem, jest to coś, co mogłoby się stać tematem najbardziej wstrząsającego dramatu. Innymi słowy, oblała egzamin. Rzeczywiście, nawet to ładne.

W domu – Wykonaj trzy zadania w ćwiczeniach na str. 97. O pracę poproszę Amelkę, Patryka i Bruna oraz Dawida, Nelę i Maję. Miłej pracy!

07.04.21r.

Temat: Przydawka i sposoby jej wyrażania.

Podręcznik: „Genialny naukowiec”. Przydawka i sposoby jej wyrażania, s. 261, Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. Nauka o języku.

Kilka ciekawostek o naukowcy i wynalazcy – Nikoli Tesli.

Urodził się w 2.poł. XIX w. w Similianie w dzisiejszej Chorwacji (był Serbem). Został wysłany na studia inżynierskie dzięki staraniom miejscowego nauczyciela. Studiował w Grazu i Pradze, ale został z nich wydalony za nieustabilizowany tryb życia – zaangażowany w obliczenia kątów precyzyjnego trafiania w kule w bilardzie. W tym czasie pracował nad konstrukcją silnika obrotowego na prąd zmienny – lżejszego, bez potrzebnego kondensatora, stabilizującego natężenie prądu stałego. Tesla jest ponadto autorem aż 300 patentów – skonstruował radio, silnik elektryczny, prądnicę prądu przemiennego, dynamo rowerowe, elektrownię elektryczną, elektrownię wodną, baterię słoneczną.

• Opracowywał projekty w myślach, po czym przystępował do realizacji danego projektu.
• Intuicyjnie przewidywał katastrofy i chronił przed ich skutkami bliskie mu osoby – uratował znajomych, angielskich naukowców, przed katastrofą kolejową, opóźniając ich wyjście, by celowo nie zdążyli na czas odjazdu.

• Miał problemy psychiczne – obwiniał się za śmierć brata, który zginął od kopnięcia końskim kopytem, a Nikola myślał, iż to on nieumyślnie spowodował spłoszenie zwierzęcia.
• PRZYDAWKA – PYTANIA: jaki? który? czyj? ile? czego? z czego?
• Zad. 2. str. 262
• przydawki – młody, elektrycznym, ekstrawaganckie, kosztowne, eleganckie, miękkiej, koziej, luksusowe, skórzane, takie, większe, najważniejsze, wielkim, elektryczności.

• Zad.3 str. 262. – przydawki są podkreślone.
• – Zatrudnię Teslę, choć jego nowatorski pomysł wykorzystania prądu przemiennego zupełnie mnie nie interesuje – powiedział Thomas Edison.
• – Thomas Edison zupełnie mnie rozczarował! Nie chce zrozumieć, że mój pomysł może przynieść wielkie korzyści – pomyślał Nikola Tesla.
• Zad. 4 str. 263.
• przydawki nazywające cechę indywidualną – kamienna studnia; ciekawy pomysł; nowatorski wynalazek; inspirujący nauczyciel;
• przydawki nazywające cechę gatunkową – bateria słoneczna; silnik elektryczny; dynamo rowerowe; studia inzynierskie.

• W domu – Wykonaj zadania 5, 6 ze str. 263. O pracę poproszę Jurka, Filipa i Franka oraz Maję, Julię i Julię.

31.03.21r.

Temat: Życie Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie jako obraz poświęcenia się dla nauki.

Podręcznik: Gabriela Pauszer- -Klonowska W szopie przy ulicy Lhomond, s. 267.

Maria Skłodowska – Curie pracowała nad genezą promieniowania, jakie odkrył wcześniej fizyk i chemik francuski, A. H. Becquerel, by uczynić to tematem swojej pracy doktorskiej. Zamknąwszy się na parterze Szkoły Fizycznej laboratorium, Polka odkryła promieniowanie uranu oraz toru. Zastanawiała się nad potrójnym promieniowaniem rudy, a czterokrotnym promieniowaniem innego pierwiastka skrytego czy to w uranie, czy w torze. Kolejne spędzali wspólnie w ubogo wyposażonej szopie przy szkole, gdzie od przeszło trzech lat odcinając się od świata, pochłonięci badaniami, odkryli w 1898 roku dwa nowe pierwiastki – polon – nazwa na cześć ojczyzny Marii, Polski i rad – z łac. radius – promień. Po czterech latach żmudnej pracy Maria otrzymała pierwszy decygram soli radu.

Pracując intensywnie, ręce Marii pokryte były czerwonymi obrzękami, co objawiło się zapaleniem skóry. Piotr umyślnie poparzył sobie ramię promieniami, by stwierdzić, iż pierwiastek może być przydatny w walce z nowotworami. Małżeństwo nie dbało o rozgłos, a pragnęło jedynie nowego laboratorium. Wreszcie w roku 1903 małżeństwo wraz z Becquerelem otrzymali Nagrodę Nobla, a Maria obroniła tytuł doktora, Piotr został mianowany profesorem fizyki na Sorbonie i otrzymał upragnione laboratorium.

30.03.21r.

Temat: Jakie reakcje wzbudzają eksperymenty wielkiego naukowca? Podręcznik: Marcin Kozioł Relacja staruszka, s. 264 (fragment lektury uzupełniającej) 

Treść fragmentu powieści „Skrzynia Władcy Piorunów” autorstwa Marcina Kozła.

W okolicy Colorado Springs w Stanach Zjednoczonych, bliżej Pikes Peak,

na środku pastwiska do wypasu krów, postawiono dziwaczny budynek, a teren ogrodzono wraz z tabliczka informacyjną: ” Wielkie niebezpieczeństwo! Nie wchodzić”.

Według krążących w okolicy opowieści miejscowy cieśla, Joseph Dozier, na zlecenie naukowca z Nowego Jorku – pana Nikola Tesli, wybudował ową stodołę z dziwnymi wieżyczkami. Na niższej z nich, masywniejszej postawiono wielki pręt, niezwykle wysoki, zakończony miedziana kulą. W samej szopie wstawiono transformatory prądotwórcze.

29.03.21r.

Temat: Rozmawiamy o Mikołaju Koperniku, który „zatrzymał Słońce i poruszył Ziemię”.

Podręcznik: Władysław Broniewski Kopernik, s. 259

Mikołaj Kopernik – ur. 19 II 1473, Toruń, zm. 24 V 1543, Frombork, polski astronom, matematyk, lekarz, prawnik i ekonomista; twórca teorii heliocentrycznej.

19 II 1473 – urodził się w Toruniu

1491–95 – studiował quadrivium na Akademii Krakowskiej

1495–1503 – studiował na uniwersytetach włoskich (Bolonia, Padwa)

przed 1515 – opublikował pierwszy wykład teorii heliocentrycznej w Commentariolus

1509 – wydał swój przekład dzieła Teofila Symokatty na łacinę

1513–16 – brał udział w pracach nad reformą kalendarza juliańskiego

1515–30 – tworzył główne dzieło De revolutionibus…

1523 – został generalnym administratorem diecezji warmińskiej

1526–28 – przedstawił projekt reformy monetarnej Monetae cudendae ratio

1543 – opublikowanie De revolutionibus orbium coelestium

24 V 1543 – zmarł we Fromborku

Początki teorii heliocentrycznej

Pierwszy wykład teorii heliocentrycznej pochodzi z końcowego okresu pobytu Kopernika w Lidzbarku Warmińskim lub z początku jego działalności we Fromborku. Teoria heliocentryczna została w nim wyłożona szkicowo, bez aparatu matematycznego, z zastosowaniem konstrukcji geometrycznej koncentro-dwu-epicyklicznej (od której Kopernik odszedł w latach 20. XVI w., w wyniku wcześniejszych obserwacji Słońca oraz Marsa i Saturna, zastępując ją konstrukcją mimośrodowo-epicykliczną w De revolutionibus).

Władysław Kazimierz Broniewski herbu Lewart, pseudonim „Orlik” (ur. 17 grudnia 1897 w Płocku, zm. 10 lutego 1962 w Warszawie) – polski poeta i tłumacz, autor liryki rewolucyjnej, patriotycznej, wojennej, autobiograficznej. Był określany jako „najwybitniejszy reprezentant polskiej poezji rewolucyjnej, stanowiącej artystyczny wyraz walki politycznej proletariatu. Żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko – bolszewickiej. Kawaler Virtuti Militari. Budowniczy Polski Ludowej.

Tematyka wiersza Kopernik Władysława Broniewskiego.

Poeta poświęcił wiersz niepospolitemu astronomowi z okresu renesansu – Mikołajowi Kopernikowi. Podmiot liryczny za pomocą epitetów roziskrzona gwiazdami, pogodna oddał opis nocy, kiedy w tej porze doby pracował polski naukowiec, przyglądając się nieboskłonowi z wieży. Precyzyjnie przy pomocy cyrkla dokonywał rzetelnych obliczeń i ustaleń, uwidocznionych w liryku w przerzutni oraz metaforze – ” ręka jego…wszechświat mierzy”. W kolejnej zwrotce podmiot lityczny ukazuje niebywałą odwagę człowieka, który zmierzył się z obliczeniami i śledzeniem gromady gwiazd w gwiazdozbiorze Byka – Plejady czy obserwacji Wagi i Drogi Mlecznej. Odwaga ta polegała zmierzeniu się z nieskończonymi obliczeniami miriad na wysokości nieba. W pracy nieodzownymi przyborami astrologa była nie tylko kartka, cyrkiel czy słupki obliczeń, ale wytrwała myśl człowieka, który w konsekwencji wysunął sylogizm, iż to Ziemia krąży wokół Słońca, a nie odwrotnie: ” zatrzymał Słońce i poruszył Ziemię”.

26.03.21r.

Temat: Jakimi zasadami powinien się kierować harcerz? 

Zdania na poprawę:

1. Na apelu szkolnym została odznaczona Orderem Uśmiechu.
2. Wczoraj Basia z Kubą opowiedzieli nam ciekawą historię.
3. Otwieramy podręcznik na str. 257.

Oficjalnie „Hymn harcerski” stał się wizytówką dla drużyn od 1918 roku. Autorami hymnu byli Ignacy Kozielewski i Olga Drahonowska – Małkowska.

Słowa: Ignacy Kozielewski, Olga Małkowska, muzyka do pieśni „Na barykady”

Wszystko co nasze, Polsce oddamy,
W niej tylko życie, więc idziem żyć.
Świty się bielą, otwórzmy bramy,
Rozkaz wydany: „Wstań! W słońce idź!” (pierwsza zwrotka)

Ramię pręż, słabość krusz,
Ducha tęż, Ojczyźnie miłej służ!
Na jej zew, w bój czy w trud,
Pójdzie rad, harcerzy polskich ród.
Harcerzy polskich ród. (druga strofa)

Budowa uroczystej pieśni – stroficzna, składa się z dwóch zwrotek. Wyróżniamy następujące środki stylistyczne: apostrofa, wykrzyknienie – Wstań, w słońce idź!, przerzutnia – …Polsce oddamy,/ W niej tylko życie…, metafora (przenośnia) – świty się bielą, słabość krusz; epitety – Ojczyźnie miłej, harcerzy polskich; epifora – ….ród/…ród, uosobienie (personiofikacja) – na jej (Ojczyźnie) zew.

Treścią wypowiedzi osoby mówiącej jest ukazanie powinności polskich harcerzy względem ojczyzny. Jest ona traktowana wyjątkowo, jak osoba, która zajmuje szczególne miejsce w życiu każdego harcerza, stąd wynika pisownia wyrazu z wielkiej litery.

Osoba mówiąca, składająca uroczystą przysięgę i zobowiązuje się w niej do bezwzględnego oddania ojczyźnie, służenia jej, pokonywania własnych lęków i słabości, wierzenia w wygraną. Rozumienie potrzebę dbania o dobre imię kraju.

Na Lilijce harcerskiej, odznace widnieją trzy litery, oznaczające: O – ojczyznę, N – naukę i C – cnotę.

CZYTAMY KOLEJNĄ LEKTURĘ „CÓRKA CZAROWNIC” DOROTY TERAKOWSKIEJ. Termin analizowania treści – koniec kwietnia.

25.03.21r.

Temat: Porządkowanie wiedzy gramatycznej – utrwalenie rodzajów okoliczników.

Rodzaje okoliczników   

Okolicznik to część zdania, która informuje o okolicznościach związanych z wykonywaniem czynności lub przebiegiem stanu.

Okoliczniki dzielimy na:

OKOLICZNIK MIEJSCA (gdzie?, dokąd?, skąd?),

np. Rodzice pojadą do sklepu.

OKOLICZNIK CZASU (kiedy?, od kiedy?, do kiedy?),

np. Jutro przeczytam książkę.

OKOLICZNIK SPOSOBU (jak?, w jaki sposób?),

np. Chłopiec wesoło odbijał piłkę.

OKOLICZNIK CELU (po co?, w jakim celu?),

np. Kasia przebrała się dla niepoznaki.

OKOLICZNIK PRZYCZYNY (dlaczego?, z jakiej przyczyny?),

np. Stało się tak wskutek nieporozumienia.

OKOLICZNIK WARUNKU (pod jakim warunkiem?),

np. Przy okazji spotkałem się z przyjacielem.

OKOLICZNIK PRZYZWOLENIA (mimo co?, mimo czego?),

np. Mimo problemów napisałam to wypracowanie.

UWAGA! Okoliczniki, podobnie jak dopełnienia, łączą się z orzeczeniami. Jednak od dopełnień różnią się pytaniami, bo nie odpowiadają na pytania przypadków względnych. 

ZADANIE: Zapamiętam rodzaje poznanych okoliczników, pytania do nich oraz przykłady.

INNE PRZYKŁADY

– okolicznik czasu – np. Zobaczymy się w czwartek (kiedy?);

– okolicznik miejsca – np. Spotkaliśmy się w parku (gdzie?);

– okolicznik sposobu – np. Uczył się dobrze (jak?);

– okolicznik celu – np. Robię to dla sławy (w jakim celu?);

– okolicznik warunku – np. Dostanę podwyżkę, jeśli skończę projekt (pod jakim warunkiem?);

– okolicznik przyczyny – np. Płakała ze szczęścia (z jakiej przyczyny?);

– okolicznik przyzwolenia – np. Mimo trudności znalazłam pracę (mimo czego?);

– okolicznik stopnia i miary – np. Koncert był niezwykle udany (jak bardzo?).

24.03.21r.

Temat: Urok fiołkowych oczu w powieści przygodowej „Szatan z siódmej klasy” Kornela Makuszyńskiego.

ZDANIA NA POPRAWĘ:

1. Na placu wojskowym nasz pułkownik został odznaczony Krzyżem Walecznych.
2. W południe mama poprosiła mnie o pomoc przy obiedzie.

Właścicielką uroczych, fiołkowych oczu była córka państwa Gąsowskich – Wanda, zwana Wandeczką, a przez widoczny na co dzień upór również „kozą”. Główny bohater powieści poznaje nastolatkę jeszcze w Warszawie, gdzie przebywa ona z wizytą u swojego wujka, Pawła Gąsowskiego. „Adaś odwiedził profesora o czwartej po południu. Przyjęła go panienka wysoka i smukła. Miała takie fiołkowe oczy, że powinny wydawać fiołkową woń; z drobnych jej ust nie schodził uśmiech. – Pan zapewne jest „szatan”? Stryjaszek tak pana nazywa…” Chłopak cierpliwie wysłuchał słów pięknookiej dziewczyny, powstrzymując się od ujawnienia nazywania jej przez krewnego „kozą”. Z Adasiem coś nieoczekiwanie zaczęło się dziać. ” Nie spodziewał się w rodzinie profesora, nieodznaczającego się wybitną urodą, tak rozkosznego zjawiska. A i to było jeszcze jaśniejszym, że „grom w niego uderzył”.” Chłopiec uczuł dziwne zmiany w swojej piersi – „Z nagła oszołomione serce zaczyna pląsać w nieszczęsnej piersi…” Przybyły zrozumiał nieoczekiwane oddziaływanie zjawiskowo uroczej panienki na jego osobowość. Nie mógł długo patrzeć na Wandeczkę, ponieważ robiło mu się słabo. „-Wzięło mnie! – powiedział Adam do Adama.”

Mieszkanka Bejgoły wyróżniała się wysportowaną sylwetką ciała i zwinnością ruchów: „Słodkie zjawisko było doskonale wysportowane i gdyby wśród niewinnych igraszek zechciało rzucić krzesłem, uzyskałoby przyzwoity rekord w rzucie czworonożnym meblem na odległość.”

Podjąwszy decyzję o opuszczeniu Bejgoły na trzy, cztery dni w celu rozejrzenia się za kryjówką rzekomego malarza, który to z pewnością uderzył go wcześniej twardym przedmiotem w głowę. To przyczyniło się do wyraźnego stanu smutku i wszelakiej obawy ze strony dziewczyny. Mimo zapewnienia Adasia o rychłym powrocie, nie uspokoiło to córki pana Iwo.

W czasie uwięzienia przez oprychów dzielnego detektywa, napisał on sprytny list do pana profesora i Wandeczki, gdzie podczas jego pojawienia się w domu na wsi, dziewczyna o fiołkowych oczach nie skrywała radości: „Panna Wanda wpadła do pokoju, jak krogulec do gołębnika, wołając z daleka: -List! Jest list od Adasia!”

Podczas opowieści Staszka Burskiego do profesora i jego bliskich o nocnej przygodzie w czasie burzy i udzielonej pomocy związanemu Adasiowi i Francuzowi, Wandeczce wyraźnie zmieniły się oczy: ” _ A czemu ty płaczesz, jak głupia? – A skąd ja mogę wiedzieć, dlaczego ja płaczę? – Wanda odpowiedziała i wybiegła z pokoju, gubiąc łzy po drodze”.

23.03.21r.

Temat: Wywiad- sztuka zadawania pytań. („Szatan z siódmej klasy” Kornel Makuszyński)

Dzisiaj propozycja wywiadu z Adamem Cisowskim. Umownie jestem dziś dziennikarzem, jak przystało na te formę wypowiedzi publicystycznej.

Dziennikarz: Witaj Adamie. Dziękuję, że zgodziłeś się odpowiedzieć na parę pytań.
Adam Cisowski: Witaj. nie ukrywam, że jestem mocno podekscytowany spotkaniem. Zwyczajnie rozwiązuję proste lub bardziej zawiłe zagadki, tajemnice, więc i na parę pytań mogę odpowiedzieć.

Dz.: Powiedz mi, jak to jest? Masz sporo młodsze rodzeństwo, a wykształciłeś w sobie tak bystry umysł.
A.C.: Rodzeństwo mi w tym pomogło. Młodsi bracia i siostry wykształcają ten czujny umysł. Jest to przy nich konieczne (śmiech).

Dz.: Jak odkryłeś, kto zjadł twoje lody?
A.C.: To nie było takie trudne. Dzieci wierzą w różne bajki, więc wymyśliłem historyjkę z czarodziejskim talerzykiem, który „wszystko widzi, wszystko słyszy”. Łatwo mi uwierzyli, a ja złapałem winowajcę.

Dz.: A sprawa z listami? Jak do tego doszedłeś?
A.C.: Drogą spokojnej dedukcji. Znałem też profesora. Wiedziałem, że ma kłopoty z pamięcią i często mu się wydaje, że coś zrobił, podczas gdy miał tylko taki zamiar.

Dz.: Ciekawe. Muszę się przyznać, że zaimponowałeś mi z tym zgadywaniem nazwisk. Skąd pomysł, że profesor wybierze te nazwiska, o których przed chwilą mówiliście?
A.C.: Stwierdziłem, że profesor pomyśli, że będę kombinował, głowił się nad tym i wymyślał nie wiadomo co, a tymczasem on mnie przechytrzy i wymieni te osoby, które miał pytać.

Dz.: Nie czułeś żadnych zahamowań podczas rozwiązywania zagadki zleconej Ci przez profesora?
A.C.: Traktowałem to jako swego rodzaju zabawę. Chociaż w pewnym momencie zrobiło się naprawdę niebezpiecznie. Gdyby nie trochę szczęścia, nie wiem, jak by to się wszystko skończyło.

Dz.: Czyli uważasz, że dopisywało ci szczęście?
A.C.: Z pewnością. W zasadzie w każdej dziedzinie trzeba mieć szczęście. Gdyby nie pewne zbiegi okoliczności, to nie wiem ,czy tak łatwo bym sobie z tym poradził.

Dz.: Jesteś też nie tylko zdolny, a także skromny. Wielki człowiek (uśmiech). Jakie są Twoje plany na następne wakacje? Kolejna tajemnica do rozwiązania?
A.C.: Nie, myślę, że w następne wakacje postawię na ten obóz harcerski. Przyda się trochę odpoczynku i zabaw z kolegami.

Dz.: Dziękuję za rozmowę. Do zobaczenia.
A.C.: Ja również dziękuję. Do widzenia.

22.03.21r.

Temat: Śledzimy poczynania Adasia detektywa.

Skąd pomysł, by Adaś znalazł się w Bejgole? Pan od historii, pan Paweł Gąsowski poprosił osobiście Adasia Cisowskiego, by pomógł mu w czasie wolnym od szkoły, w wakacje rozwiązać zagadkę rodzinną. Poprosił również, iż potrzeba udać się na wieś do posiadłości zarządzanej przez brata pana Pawła – Iwa Gąsowskiego. Poinformował, że od pół roku dzieją się tam niesłychane historie. Najpierw przybył Francuz, jaki interesował się domem rodzinnym państwa Gąsowskich, a najbardziej drzwiami. W pewnym momencie dopuścił się nawet niecnego czynu, zdarcia części farby z upatrzonych sobie drzwi. Po pewnym czasie pojawił się też ajent, pośrednik, który pragnął nabyć cały majątek. Oferta budziła zastrzeżenia, gdyż przeważała o ponad połowę wartość posiadłości z całym inwentarzem. Pan Paweł jako zagorzały matematyk nie przyjął jednak propozycji.

Kto finansowo pomagał panu Iwo i jego żonie – Ewie? Pan Paweł mimo niedużej pensji nauczyciela pomagał bratu w kwestii utrzymania rodzinnej posiadłości.

Co Adaś wyczytał z listu znalezionego na strychu domu wśród ksiąg i szpargałów? Po długim, wyczerpującym szukaniu, Adaś znalazł wśród papierów i dokumentów sztambuch księdza Jana Koszyczka, jaki relacjonował wydarzenia z r.1813. Donosił, iż do dworku przybyli dwaj wycieńczeni walkami u boku Napoleona Bonaparte żołnierze. Starszy oficer, niejaki Kamil de Berier odznaczał się niezwykle słabym zdrowiem. Ciężko chory dał list towarzyszowi podróży, z prośbą o dostarczenie go do jego brata.

Skąd w rodzinnym majątku Gąsowskich są portrety przodków, antenatów? W roku 1786 przodek pana Pawła spotkał W Wilnie na jarmarku malarza, którego poprosił o przybycie do rodzinnego majątku i po wysłuchaniu opowieści dotyczących rodu, artysta podjął się wykonania portretów antenatów państwa Gąsowskich fantazyjnie domalowując to jednemu brodawki, to innemu chorobliwe oko czy inne detale: ” …jednemu w prezencie dawał brodawkę, innemu zezowate oczy, a temu oto straszliwcowi tę piekielną brodę”.

Skąd wiadomo, iż jeden z przybyłych oficerów armii napoleońskiej zmarł w roku 1813? W znalezionym dzienniku księdza Jana Koszyczka mamy umieszczona informację o tym fakcie. W udzielonym rannemu oficerowi schronieniu w altance na terenie bejgolskiej posiadłości przyszło zakończyć życie dzielnemu wojakowi.

Jak miał na imię brat Pana Kamila, który może zjawić się w Bejgole niedługo, a może po kilkunastu miesiącach? Brat oficera miał na imię Armand de Berier. Umierający wyraził ponadto prośbę, iż przybyły będzie mógł pozostać kilka dni w miejscu, gdzie odpoczywał pan Kamil. ” Niech mu pan pozwoli przebywać czas niejaki… Niech go pan umieści w tym pokoju… i niech pana nie zdziwi nic, co by uczynił.”

Kto i dlaczego uratował związanych – Adama i Francuza? Obu więzionych uratowała grupa harcerzy, jacy zamieszkiwali nieopodal wynajętego domu przez fałszywego malarza i jego wspólnika. W tej drużynie znajdował się najlepszy kolega z ławy szkolnej – Staszek Burski.

Jakiego rodzaju szyfru użył Adaś do państwa Gąsowskich jako więzień zbirów? Adaś posłużył się akrostychem doskonale rozpoznanym przez dorosłych.

19.03.21r.

Temat: Tropem podejrzanych typów w Bejgole razem z Adasiem Cisowskim.

Rozbiory zdań do poprawy.

a. O północy zdecydowanym krokiem wśród obozowiczów chodził pan komendant.

o północy- kiedy? przysłówek, okolicznik czasu

zdecydowanym – jakim? przymiotnik, przydawka przymiotna

krokiem – rzeczownik, dopełnienie

wśród – przyimek złożony, okolicznik miejsca

obozowiczów – rzeczownik, dopełnienie

chodził – czasownik, orzeczenie czasownikowe

pan komendant – kto? rzeczownik, podmiot gramatyczny

b. Spokojna pani oraz pan cierpliwie czekali na przyjazd pociągu.

spokojna -jaka? przymiotnik, przydawka przymiotna

pani (oraz) pan – rzeczownik (spójnik), podmiot szeregowy

cierpliwie -jak? przysłówek, okolicznik sposobu

czekali – czasownik, orzeczenie czasownikowe

na przyjazd – na co? wyrażenie przyimkowe, dopełnienie

pociągu – rzeczownik, dopełnienie

1. Kiedy i gdzie doszło do zdarzenia uderzenia Adasia Cisowskiego w głowę? Po przyjeździe Adasia w trakcie trwania wakacji do urokliwej miejscowości zwanej Bejgołą, w krótkim czasie posiadłość państwa Gąsowskich odwiedził wędrujący malarz. Odznaczał się bystrym spojrzeniem, niespokojnymi oczami, nietypowym ubiorem jak przystało na artystę. Widoczny był jego ekwipunek: ” obficie wydęty tłumok, sztalugi i ogromna kaseta z farbami”. Wyróżniały go niezgrabne, „grubokościste” dłonie, które Adaś później porównał do goryla. Dodatkowo starał się mówić jak purysta stylem ozdobnym, „pełnym wyszukanych zawijasów, którymi stroił najprostsze odpowiedzi.” Adaś od razu wyczuł, że coś jest nie tak. Postanowił ukradkiem obserwować poczynania niespodziewanego gości, podróżnika. Na podstawie rozmów uczeń przyszłej klasy VIII szybko połączył wydarzenie z utratą własnej świadomości, gdy ktoś niespodziewanie zaatakował go w ciemnościach kilka dni wcześniej. Przedmiot uderzenia był ciężki i zdecydowanie zamroczył śledzącego w zaroślach chłopca, który pozostawił wówczas bratanicę profesora Gąsowskiego – Wandeczkę w bezpiecznej odległości od domu, po czym sam skradał się do posuwającej się w ciemnościach tajemniczej postaci w chaszczach i zaroślach nieopodal altanki.

1. W jaki sposób Adaś zasugerował profesorowi sprawdzenie przybyłego tajemniczego malarza w domu młodszego brata pana profesora Gąsowskiego? Pan Paweł Gąsowski poprosił grzecznie artystę o domalowanie brakującego od lat oka ich przodka, antenata, jakiego portret zdobił wraz z innymi salonik domu. Przybyły bez wahania odparł, iż niestety jego specjalność ukierunkowana była na pejzaże, krajobrazy.

3. Co takiego powiedział fałszywy malarz przy stole w czasie posiłku, iż wszyscy potem zgodnie stwierdzili, iż przybyły groził Adasiowi? Artysta w nocy szukał napisu na drzwiach, stąd słychać było drapanie. Przy śniadaniu nastolatek sugestywnie zapytał gościa czy dobrze spał. Ten odparł zuchwale pytaniem: „Dlaczego miałbym spać źle?” Adaś zrzucił winę na harcujące myszy, jakie podgryzają drzwi. Malarz od razu zainteresował się wątkiem drzwi, a Szatan sprytnie stwierdził, że „myszy mają dziwne upodobania. Niech pan uważa, aby nie zjadły pańskich farb?” Nieco zbity z pantałyku (z tropu) mężczyzna butnie odparł, by pilnował swojej głowy nadwerężonej przez końskie kopyto, „Niech pan jej dobrze pilnuje!”

4. Na kogo sprytnie Adaś zrzucił winę na temat jego poturbowanej i obitej głowy? Adaś Cisowski w towarzystwie wszystkich domowników i malarza zrzucił winę na … konia, jaki rzekomo uderzył go kopytem w głowę, gdzie chłopak filuternie dodał: „Nie bardzo mocno z resztą!”

5. Przed dom zajechał niby Francuz, jaki jednak zakrzyknął po polsku, dopytując o pana Iwo Gąsowskiego. Kim był przybyły i dlaczego dociekał na temat posiadanego inwentarza gospodarza? Znajdująca się w pobliżu gościa Wandeczka z fiołkowymi oczami znała dobrze pana, który od czasu do czasu interesował się całą posiadłością państwa Gąsowskich, ze względu na długi, jakie mieli gospodarze. Pan to komornik, który dopytywał o pieniądze lub interesował się świniami, krowami, owcami czy zbożem, za które można by uzyskać jakąkolwiek sumę gotówki.

5. Gdzie ukryty był napis na drzwiach, jakie znajdowały się na plebani u księdza Koszyczka? Ksiądz opowiedział historię z rannym żołnierzem napoleońskim, jakiego tutaj przynieśli, by przeżył. Drzwi (jeszcze z początku 1813 roku) znajdowały się obecnie w szkole, a pochodziły z altanki z posiadłości państwa Gąsowskich. Pod szyldem klamki ukryty był zapis – wskazówka od rannego weterana wojennego: „Gdy w wielkim domu znajdziesz dwie malowane brody, nie patrz poza siebie i patrz przed siebie i czytaj w brodzie”, potrzebny do rozwiązania zagadki o ukrytym gdzieś skarbie napoleończyka.

18.03.21r.

Temat: Adaś Cisowski – bohater nieprzeciętny z lektury „Szatan z siódmej klasy” Kornela Makuszeńskiego.

Adam Cisowski jest głównym bohaterem powieści przygodowej pt. „Szatan z siódmej klasy”, wydanej w 1937 roku, a napisanej przez popularnego wśród młodzieży w 1. poł XX w. pisarza – Kornela Makuszyńskiego.

W momencie poznania postaci przez czytelnika miał on 17 lat. Należał do uczniów siódmej klasy w męskim gimnazjum w Warszawie. Chłopca przezywano Szatan. Pan Cisowski był lekarzem, natomiast matka prowadziła dom i opiekowała się czworgiem młodszego rodzeństwa Adama.

Nastolatek odznaczał się wysokim wzrostem. Wygląd chłopca najlepiej opiszą słowa narratora: „. . . nieforemny chłopak, nieco pękaty z rozmieszaną czupryną, sądząc po budowie, musiał być silny i sprężysty.” Momentami cechowało go roztargnienie. Jego sylwetka odznaczała się „niefortunnym” kształtem, a włosy częstym zmierzwieniem. Chłopca ponadto wyróżniał przenikliwy i śmiały wzrok.

Bohater należał do osób bardzo sprytnych. Adam był nazywany „szatanem”, ponieważ charakteryzowała go niesamowita przebiegłość. Widać było to na pierwszy rzut oka, w przenikliwym spojrzeniu. Jego logiczne myślenie, oraz umiejętności detektywistyczne pozwoliły mu rozwiązać zagadkę ukrytego skarbu. Muszę dodać, że bohater , którego opisuję, bardzo imponował mi swoją dobrocią i chęcią pomocy najbliższym. Bardzo podobał mi się jego stosunek do matki, której pomagał w pracach w domu. Inną jego pozytywną cechą była odwaga w przyznawaniu się do własnych błędów, czego przykładem jest żal za wyjawienia „sposobu na nauczyciela”. Nie dość, że powiedział, że to właśnie jego wina to obiecał nadrobić wraz z klasą wszelkie braki. Rozwiązał tajemnicę drzwi, a także odkrył metodę, według której profesor Gąssowski odpytywał uczniów, a także osobę, która zjadła jego lody. Wobec profesora wziął winę na siebie, był więc odważny. Był spostrzegawczy, o czym świadczy to, że znalazł nitkę w księdze rachunkowej. Adam wyróżniał się życiową mądrością i wykazywał łatwość łączenia ze sobą faktów, potrafił przetłumaczyć list napisany w języku francuskim, przewidywać niektóre sytuacje. To skłoniło go do zakopania skrzyni wyciągniętej ukradkiem w nocy ze strychu państwa Gąsowskich ze „skarbem”, co okazało się dobrym posunięciem. Adam był bardzo koleżeński wobec rówieśników, gdyż np. nie wydał Stasia. Zawsze gotowy i chętny do pomocy. Dla chłopca najważniejsze stały się uczucia, a nie skarby. Miał bardzo dobre serce, o czym świadczy to, że Francuzowi oddał swoje przykrycie, ale i przysługującą mu w niewoli porcję mleka. Adam był dobrze wychowany i taktowny. Fakt, iż stryjek nazywał Wandę kozą, zataił przed nią.

Uważam Adama za bardzo pozytywnego bohatera. Bardzo go polubiłam. Mimo iż nazywano go Szatanem, co mogło być mylnie rozumiane, miał dużo zalet. Chłopiec należał do bardzo inteligentnych i sprytnych, co zasługuję na uznanie i pochwałę.

17.03.21r.

Temat: Adaś Cisowski jako niesamowity autorytet wśród uczniów w szkole.

1. Działania Adasia Cisowskiego, jakie spowodowały, iż uchodził on powszechnie za niepospolity umysł i autorytet wśród uczniów:

a. rozszyfrowanie sposobu pytania nauczyciela historii, pana Pawła Gąsowskiego, jaki z uporem od trzydziestu lat niezmiennie stosował swój szyfr przy pytaniu swoich uczniów na lekcji – podczas jednej z lekcji historii pan Gąsowski jak zwykle wywołał do odpowiedzi kolejnych trzech wybranych „niby losowo” podopiecznych, jacy mieli udzielić rzeczowej odpowiedzi. Na początku niejaki Kaczanowski padł ofiarą pana profesora. Zmieszany uczeń próbował uzmysłowić nauczycielowi, iż się pomylił i niestety z rezygnacją przyznał, że jest dziś nieprzygotowany. Niczym skazaniec podszedł do katedry profesora i mimo zachęty pozostałych uczniów klasy oraz sugestii Adasia Cisowskiego o zmianie tematu na postać Napoleona – „Zawróć do Napoleona!”, nieszczęśnik z determinacją powtórzył, iż jest nieprzygotowany. Nauczyciel dociekał, co to znaczy, że „z tego dzisiaj nic nie będzie”. Dostawszy nakaz milczenia od ucznia z pierwszej ławki, Kaczanowski uparcie milczał, czym wprowadził w zdumienie prowadzącego. Kolejny uczeń – Ostrowicki również szedł jak osłupiały do miejsca sądu, kłaniając się na boki pozostałym kolegom. Głosem wołającego na pustyni, zwrócił się do rówieśników z pierwszej ławki o pomoc. Przyznał do profesora z ręką położoną na sercu, że nie jest przygotowany i nie spodziewał się pytania. Przed kolejnym skazańcem, trzecim z kolei, Adaś Cisowski odważnie wstał i wyznał do nauczyciela prawdę o zaistniałym stanie nieprzygotowania w klasie. Profesor nie dowierzał, że szatan – jak uczący nazwał chłopca – odkrył jego metodę. Sprawdził swój zeszyt i rzeczywiście spostrzegł sklejenie się kartek, a tym samym błąd wynikający z wywołania do odpowiedzi zamiast przygotowanych na dziś Napiórkowskiego, Stankiewicza i Wilczka wcześniej pytanych i onieśmielonych uczniów;

b. niemiły incydent z kradzieżą pióra w klasie siódmej – Zbyszek Jasiński wywołał burzę śród rówieśników, gdzie bezpodstawnie oskarżył siedzącego z nim w ławce kolegę Józka Żelskiego o rzekome zabranie i przywłaszczenie sobie cudzej własności. Nie uspokoiły emocjonującego się Zbyszka zapewnienia przyjaciela o jego niewinności, czemu bacznie przyglądał się Adaś. Ten ostatni rozdzielił rozkrzyczanych kolegów i zobowiązał się do oddania pióra następnego dnia. Po lekcjach nieoczekiwanie odprowadził do mieszkania kolegę z ławki – Staszka Burskiego i będąc we wnętrzu domu, poprosił Staszka o oddanie poszukiwanego przedmiotu. Zawstydzony chłopiec tłumaczył znalezieniem przyboru, jaki nieoczekiwanie spełnił jego skryte marzenia i przyczynił się do wyraźnej poprawy pisma nastolatka. Adaś użył sprytnego fortelu – na lekcji matematyki położył ukradkiem pióro na półce pod gąbką, którą chwycił nieopatrznie profesor i z nim wyszedł na przerwę, a za nim uradowany Jasiński;

c. pomoc młodszym uczniom z klasy VI w odnalezieniu w rachunkach klasowych zaginionej „stówki” – delegacja uczniów z kl. VI zwróciła się z prośbą o pomoc do Adasia Cisowskiego, z powodu cierpienia kolegi, jaki prowadził klasowe rachunki w założonym stowarzyszeniu. Zapewniali o uczciwości i skromności. Mimo wielkokrotnych sprawdzań i przez prowadzącego, i przez ojca kolegi, urzędnika bankowego, nikt nie mógł doszukać się zaginionego banknotu stuzłotowego. Po męczącej nocy Adaś odkrył z lupą przy oku, iż jest w rachunkach minimalna nitka – pewnie wzięta od pracy mamy chłopca, krawcowej – jaka imitowała cyfrę „1”. Stąd zamiast 26 zł i 30 gr widniała suma 126 zł i 30 gr. Syn krawcowej został oczyszczony z zarzutu przywłaszczenia sobie klasowych pieniędzy, a Adaś zyskał renomę detektywa w całej szkole.

W domu – Wyobraź sobie, że wyjechałeś/aś na wakacje do Bejgoły i uczestniczysz w poszukiwaniach skarbu byłego żołnierza Napoleona – Kamila de Berier. Wykaż się doskonałą znajomością lektury i przedstaw minimum trzy momenty poszukiwawcze. Wciel się w postać Adasia Cisowskiego. O prace poproszę do godz. 24.00 kolejnej środy, tj. 24.03.21r. (we czwartek sprawdzam). Piszemy własnoręcznie… Miłego dnia!!!

Ćwiczenia gramatyczne – utrwalenie wiadomości.

kto? co? – rzeczownik jako część mowy, 1 raz w zdaniu podmiot, pozostałe to dopełnienia;

co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie? – czasownik jako cz. mowy; orzeczenie czasownikowe w zdaniu;

na placu, w szkole, obok stołu – gdzie? wyrażenie przyimkowe/ przysłówek(jak? gdzie? kiedy?); okolicznik miejsca

miła, smutna, wesoła, niegrzeczni – jaka? jacy? przymiotnik, przydawka przymiotna – ( jaki? który? czy? ile? czego? z czego?)= przydawka

Pani wzięła bluzę. pani – rzeczownik, podmiot gramatyczny ; wzięła – czasownik, orzeczenie czasownikowe; bluzę w B.- rzeczownik, dopełnienie

Grusza rosła w sadzie. rosła -czasownik, orzeczenie czasownikowe; grusza – rzeczownik, podmiot gramatyczny; w sadzie – wyrażenie przyimkowe/ przysłówek, okolicznik miejsca

Miła pani otworzyła drzwi kelnerowi w kawiarni. otworzyła – czasownik, orzeczenie czasownikowe; pani – rzeczownik, podmiot gramatyczny; miła – jaka? przymiotnik, przydawka przymiotna, drzwi w B. – co? rzeczownik, dopełnienie; kelnerowi – rzeczownik, dopełnienie; w kawiarni – gdzie? przysłówek, okolicznik miejsca

Po dworze chodził na jednej nodze śmieszny klown. chodził – czasownik, orzeczenie czasownikowe; klown – rzeczownik, podmiot gramatyczny; po dworze – gdzie? przysłówek, okolicznik miejsca; na jednej – 1+2 wyrażenie przyimkowe, okolicznik sposobu; nodze – rzeczownik, dopełnienie; śmieszny – jaki? przymiotnik, przydawka przymiotna

16.03.21r.

Temat: Rozgryzamy, z kim i z czym do czynienia mamy- świat

przedstawiony w lekturze.

„Szatan z siódmej klasy” to powieść przygodowa, wydana w 1937 roku, a adresowana przede wszystkim do młodzieży przez pisarza urodzonego w 1884 roku w Stryju na Ukrainie – Kornela Makuszyńskiego.

Głównym bohaterem jest Adam Cisowski, mądry i logicznie myślący chłopiec odznaczający się zmysłem detektywistycznym. W powieści pisarz opowiada o tajemnicy z czasów wojen napoleońskich – zagadce, którą Adaś, wraz z rodziną państwa Gąsowskich, będzie musiał rozwiązać. 

O czy przeczytaliśmy w poznanej powieści?

Powieść Kornela Makuszyńskiego to typowy utwór sensacyjny. Budowanie napięcia polega na ukazywaniu kolejnych kroków prowadzących głównego bohatera Adama Cisowskiego do rozwiązania zagadki. Bystry chłopak, dzięki nieprzeciętnej inteligencji i sile analitycznej dedukcji, a także szczęśliwemu przypadkowi dociera do rozwiązania zagadki, która swe korzenie ma podczas wojen napoleońskich. Poruszony tu zostaje problem wytrwałego dążenia do celu, wiary we własne zdolności i wykorzystania swych zdolności.

Adam Cisowski może stanowić wzór dla innych. To symbol idealnego młodzieńca, który oprócz niezwykłej przenikliwości i wiedzy, cieszy się sympatią otoczenia. Hołduje takim wartościom, jak przyjaźń, sprawiedliwość, wyrozumiałość. Koledzy bardzo go za to cenią. Jest wzorem postępowania – pozostaje jednak skromny i zawsze gotowy do pomocy. Ciekawie ukazany został także problem rodzącej się miłości między Wandą Gąsowską, a Adasiem Cisowskim. Młodzi są zauroczeni sobą. Napięcie miedzy nimi wciąż wzrasta, jednak szczęśliwy finał ich uczucie znajduje dopiero pod koniec powieści, gdy rozwiązana zostaje zagadka. Młodych nie interesują kosztowności – wreszcie mogą nacieszyć się sobą i swą młodością.

W szerszej perspektywie powieść pokazuje ścieranie się dobra ze złem. Po dobrej stronie stoi oczywiście główny bohater oraz rodzina Gąsowskich. Mimo że niektórzy z nich mają swe wady (Iwo nie potrafi zająć się majątkiem wciąż studiując matematyczne teorie), to jednak wszyscy budzą powszechną sympatię. Po przeciwnej stronie widzimy dwóch bandytów łasych na zdobycie skarbu, pozostawionego przed laty przez Francuza – Kamila de Beriera. Oprawcy są bezwzględni i nie cofają się przed niczym, by dopiąć swego. Zamykają w więzieniu swych przeciwników, grożą bronią, a nawet nie cofają się przed użyciem siły fizycznej. Nie mają skrupułów, lecz finalnie przegrywają – podczas kłótni w Wilnie wszczynają bójkę. Zostają aresztowani i okazuje się, że byli poszukiwani za inne przestępstwa.

15.03.21r.

Temat: Sprawdzenie stopnia zrozumienia lektury- „Szatan z siódmej klasy” K. Makuszyńskiego.

12.03.21r.

Temat: Sprawdzenie umiejętności gramatycznych w rozbiorach zdań.

W poniższych przykładach wykonaj na grafie rozbioru gramatycznego i logicznego zdania. Pamiętaj o stawianiu precyzyjnych, pomocniczych pytań przy strzałkach.

1. Pod drewnianym stołem cichutko zostały nakryte obrusem Ala z młodszą Olą.
2. Wczoraj na placu zabaw ktoś zauważył biegnącego truchcikiem starszego mężczyznę.

1. pod drewnianym – wyrażenie przyimkowe, okol. miejsca

stołem – rzeczownik, dopełnienie

cichutko – przysłówek, okolicznik sposobu

zostały nakryte – czasownik + przymiotnik, orzeczenie imienne

obrusem – rzeczownik, dopełnienie

Ala z Olą – rzeczownik, przyimek, podmiot towarzyszący

młodszą – przymiotnik, przydawka przymiotna

2. wczoraj – przysłówek, okol. czasu

na placu- wyrażenie przyimkowe, okol. miejsca

zabaw – rzecz., dopełnienie

ktoś – zaimek nieokreślony, podmiot gram.

zauważył – czasownik, orzeczenie czasownikowe

biegnącego – imiesłów przymiotnikowy/ przymiotnik, przydawka przymiotna

truchcikiem – przysłówek, okolicznik sposobu

starszego – przymiotnik, przydawka przymiotna

mężczyznę – rzecz., dopełnienie

3. Podczas upałów zdecydowanie zabrakło napojów w naszym sklepiku szkolnym.

4. Doświadczeni lekarz i pielęgniarka zostali nominowani do nagrody prezydenta miasta.

3.podczas – przyimek, okolicznik czasu

upałów- rzeczownik, dopełnienie

zdecydowanie- przysłówek, okolicznik sposobu

zabrakło- czasownik, orzeczenie czasow.

napojów – rzeczownik, podmiot logiczny

w sklepiku – wyrażenie przyimkowe, okol. miejsca

naszym – zaimek dzierżawczy, przydawka

szkolnym – przymiotnik, przydawka przymiotna

4. doświadczeni – przymiotnik, przydawka przymiotna

lekarz i pielęgniarka- rzeczownik, spójnik, podmiot szeregowy

zostali nominowani – czasownik + przymiotnik, orzeczenie imienne

do nagrody – wyrażenie przyimkowe, przydawka

prezydenta – rzeczownik, dopełnienie/przydawka dopeł.

miasta- rzeczownik, dopełnienie/ przydawka dopeł.

11.03.21r.

Temat: Nazywamy części wypowiedzenia w rozbiorach zdań.

Przypomnę Wam jeszcze jeszcze rodzaje okoliczników:

Jutro dwa zdania do analizy w rozbiorze gramatycznym i logiczny. Proszę poćwiczyć porządnie. Pozdrawiam!

10.03.21r.

Temat: Jaka to część mowy? – praca w ćwiczeniach.

Nazwij części mowy jak w rozbiorze gramatycznym oraz części zdania jak w rozbiorze logicznym wypowiedzenia.

1. Na gałęzi siedziały cierpliwie wróble oraz gile.

na gałęzi – przyimek + rzeczownik= wyrażenie przyimkowe, gdzie? okolicznik miejsca

siedziały – co robiły? czasownik, orzeczenie czasownikowe

cierpliwie – jak? przysłówek, okolicznik sposobu

wróble, gile – co? rzeczownik, podmiot zbiorowy

oraz – spójnik

2. Wczoraj kapitan z nowym marynarzem zawarli stały układ na pokładzie.

wczoraj – kiedy? przysłówek, okolicznik czasu

kapitan z marynarzem – kto to? rzeczownik + przyimek, podmiot towarzyszący

nowym – jakim? przymiotnik, przydawka przymiotna

zawarli – co zrobili? czasownik, orzeczenie czasownikowe

stały – jaki? przymiotnik, przydawka przymiotna

układ – co? rzeczownik w B., dopełnienie

na pokładzie – przyimek+ rzeczownik= wyrażenie przyimkowe, gdzie? okolicznik miejsca

3. W środku jabłka zauważył zielonego robaczka.

w środku – przyimek + rzeczownik= wyrażenie przyimkowe, gdzie? okolicznik miejsca

jabłka – czego? rzeczownik w D., dopełnienie

zauważył – co zrobił? czasownik, orzeczenie czasownikowe

(on) – zaimek osobowy, kto? podmiot domyślny

zielonego – jakiego? przymiotnik, przydawka przymiotna

robaczka – czego? rzeczownik w D., przydawka rzeczowna/ dopełnienie

4. Został mianowany do odznaczenia w najwyższej randze dowódcy.

(on) – zaimek osobowy, podmiot domyslny

został mianowany – co zrobił? czasownik + przymiotnik, orzeczenie imienne

do odznaczenia – przyimek + rzeczownik= wyrażenie przyimkowe, do czego? dopełnienie

w randze – przyimek + rzeczownik = wyrażenie przyimkowe, w czym? dopełnienie

najwyższej – jakiej? przymiotnik, przydawka przymiotna

dowódcy -kogo? rzeczownik w D., dopełnienie

5. Obok placu zabaw w samo południe przechodził w podskokach znajomy staruszek.

obok placu – przyimek+ rzeczownik= wyrażenie przyimkowe; gdzie? okolicznik miejsca

zabaw – czego? rzeczownik w D., dopełnienie

w południe – przyimek + rzeczownik= wyrażenie przyimkowe, kiedy? okolicznik czasu

samo – zaimek dzierżawczy, jakie? przydawka

przechodził – co robił? czasownik, orzeczenie czasownikowe

w podskokach – przyimek+ rzeczownik = wyrażenie przyimkowe jak? okolicznik sposobu

znajomy – jaki? przymiotnik, przydawka przymiotna

staruszek – kto? rzeczownik, podmiot gramatyczny

W piątek kartkówka, zatem proszę ćwiczyć rozbiory zdań.

09.03.21r.

Temat: Części mowy a części zdania – ćwiczenia gramatyczne.

Dokonamy rozbioru gramatycznego i logicznego komponentów zdania.

1. Na pokładzie znajdował się duży ładunek towarowy.

na pokładzie – wyrażenie przyimkowe (przyimek + rzeczownik), gdzie? okolicznik miejsca

znajdował się – czasowniki = zaimek zwrotny, co robił? orzeczenie czasownikowe

duży – jaki? przymiotnik, przydawka przymiotna

ładunek – rzeczownik w M., podmiot gramatyczny

towarowy – jaki? przymiotnik, przydawka przymiotna

2. O północy usłyszały cichy szmer i szuranie w przedpokoju.

o północy – wyrażenie przyimkowe (przyimek + rzeczownik), kiedy? okolicznik czasu

usłyszały – co zrobiły? czasownik, orzeczenie czasownikowe

(one) – kto? zaimek osobowy, podmiot domyślny

cichy – jaki? przymiotnik, przydawka przymiotna

szmer, szuranie – co? rzeczownik w M., dopełnienie

i – spójnik

w przedpokoju – gdzie? wyrażenie przyimkowe, okolicznik miejsca

3. W czasie lekcji spadła kreda z gąbką równocześnie.

w czasie lekcji- wyrażenie przyimkowe, kiedy? okolicznik sytuacji

spadła – co zrobiła? czasownik, orzeczenie czasownikowe

kreda z gąbką – co? rzeczownik, podmiot towarzyszący

równocześnie – jak? przysłówek, okolicznik sposobu

Prześledźcie i przemyślcie powyższe zdania, a jutro jeszcze wspólnie ćwiczymy. Miłego dnia!

08.03.21r.

Temat: Doskonalimy umiejętność wyszukiwania i nazywania podmiotów i orzeczeń w zdaniu.

Praca w ćwiczeniach. ss. 75-84.

1. Na przystanku miejskim stały harcerki i siatkarki w strojach odświętnych. stały -orzeczenie czasownikowe, harcerski i siatkarski – podmiot zbiorowy
2. Przy koszyku postawiła dużą, czerwoną walizkę. postawiła – orzeczenie czasownikowe; (ona) – podmiot domyślny
3. Kapitan drużyny został wywołany na podium medalowe. został +wywołany = orzeczenie imienne; kapitan – podmiot gramatyczny
4. Ola z Alą były wezwane do pana dyrektora. były +wezwane = orzeczenie imienne, Ola z Alą – podmiot towarzyszący.

Otwieramy ćwiczenia na ss. 75-84.

Zad. 2 str. 75.

wyrosły – o. czasownikowe, miasta – p. gramatyczny;

koncentrowało się – o. czasow.; życie -p. gramatyczny;

przywozili – o. czasow.; chłopi – p. grama.

przyjeżdżali – o. czasow.; kupcy – p. gramat.

nie zabrakło – o. czasownikowe; towarów – p. logiczny

największymi były – o. imienne; Kraków i Wrocław – p. szeregowy

mieszkało – o. czasownikowe; kilka tysięcy – p. gramatyczny.

Zad. 3 str. 75.

wpuszczono – kupców= rzeczownik, p. gramatyczny

wjechało – kilka= liczebnik nieokreślony, p. gramatyczny

widziałem – (ja) =zaimek osobowy, p. domyślny

uginały się – wozy= rzeczownik, p. gramatyczny

ubędzie – pieniędzy = rzeczownik, p.gramatyczny

będą zachwycone – kobiety i dzieci= rzeczowniki, p. zbiorowy

zrobi się weselej – brak podmiotu

nie lubię – ja = zaimek osobowy, podmiot gramatyczny

przygotowują się – młodsi = przymiotnik, p. gram.

bawić się jest przyjemnie (łącznik + orzecznik) – o. imienne, brak podmiotu

Zad. 2 s. 81

były okazją – o. imienne, jarmarki i targi – p. zbiorowy

W domu – W ćwiczeniach ss. 76-77. O prace poproszę Magdalenę, Amelię i Sebastiana oraz Patryka, Adama i Adama.

05.03.21r.

Temat: Rozumiemy różne typy orzeczeń w zdaniu.

Wybór jest między orzeczeniem czasownikowym a orzeczeniem imiennym.

Niekiedy wyłonimy też czasowniki modalne czy bezokoliczniki jako składniki poznanych orzeczeń.

1. W czasie śniadania starszy pan poprosił o dodatkową porcję dżemu. pan – podmiot gramatyczny, poprosił – orzeczenie czasownikowe
2. Kiedyś nasza babcia była mianowana do nagrody prezydenta. babcia – p. gramatyczny, była mianowana – o. imienne
3. Na stole położył dużą książkę. (on) – p. domyślny, położył – o. czasownikowe
4. Naprawdę został pachnącym zawodnikiem na spotkaniu. (on) – p. domyślny, został pachnącym – o. imienne
5. Po obiedzie wszyscy wybrali się na długi spacer. wszyscy – p. gramatyczny, wybrali się – o. czasownikowe
6. Na siatce usiadła kuropatwa i bażant. kuropatwa i bażant – p. szeregowy, usiadła – o. czasownikowe
7. W tym momencie stał się najlepszym zawodnikiem na turnieju piłkarskim. (on) – p. domyślny, stał się najlepszym – o. imienne
8. W południe został mianowany na kapitana statku kosmicznego. (on) – p. domyślny, został mianowany – o. imienne
9. W środę przybyły tłumnie i zawodniczki, i piłkarze na pokaz sztucznych ogni. zawodniczki i piłkarze – p. zbiorowy, przybyły – o. czasownikowe.

04.03.21r.

Temat: Rodzaje orzeczeń w zdaniu.

Podręcznik: „Skąd się wzięły pieniądze?”. Rodzaje orzeczeń w zdaniu, s. 254 Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. Nauka o języku. 

Skupcie dziś mocno uwagę. Wraca gramatyka – szukamy i nazywamy w zdaniu orzeczenie, orzeczenia.

Pierwszym krokiem w działaniu jest nieodwołalnie pytanie czasownika – co robi?, co się z nim dzieje? w jakim jest stanie?, które wskazuje w zdaniu na orzeczenie.

Przykład: Mała piłeczka zapodziała się w pokoiku dziecięcym.

co zrobiła? – zapodziała – orzeczenie czasownikowe

co? – piłeczka – podmiot gramatyczny

Inaczej jest w przypadku orzeczenia imiennego, gdzie musimy rozpoznawać dwie jego łączliwe cząstki, tzw. łącznik i orzecznik.

ZAPAMIĘTAJCIE!!!

BYĆ STAĆ SIĘ ZOSTAĆ

To podpowiedź do orzeczenia imiennego. Prześledźcie przykłady.

1. W tym roku nasz stały i wieloletni pracownik został nominowany do nagrody ministra edukacji narodowej. co zrobił? – został + nominowany + orzeczenie imienne (łącznik = orzecznik); kto? pracownik – podmiot gramatyczny
2. Super jest być chwalonym na forum klasy! co zrobić? – jest być + chwalonym = orzeczenie imienne (łącznik +orzecznik); brak podmiotu
3. Nasza pani w szkółce jeździeckiej stała się wzorem do naśladowania. co zrobiła? – stała się + wzorem + orzeczenie imienne (łącznik + orzecznik); kto? pani – podmiot gramatyczny.

Jutro zdecydowanie ćwiczymy i sprawdzam, co zrozumieliście z mojego tłumaczenia. Miłego dnia!

03.03.21r.

Temat: Co zrobić, by obudzić śpiących rycerzy?

Podręcznik: Jan Kasprowicz O śpiących rycerzach w Tatrach, s. 250

Zadania do kartkówki – poprawa:

1. Pod ścianą stała smutna mama i zdenerwowany ojciec.
2. W ciepły, słoneczny dzień wiosenny.
3. Przy szosie czekali turyści oraz policjanci w ustawieniu szeregowym.
4. Wśród okrzyków usłyszał swoje nazwisko.
5. Fajnie przybyło tulipanów w ogródku babci.
6. Nic tylko spać i chrapać.
7. W przedziale przechodził tata z maleństwem na ręku.
8. W dzienniku widniała naprawdę dobra ocena końcowa.
9. Odpowiedzi: 1. mama i ojciec – p. szeregowy, 2. dzień – p. gramatyczny, 3. turyści i policjanci – p. zbiorowy, 4. (on) – p. domyślny, 5. tulipanów – p. logiczny, 6. zdanie bezpodmiotowe, 7. tata z maleństwem – p. towarzyszący, 8. ocena – p. gramatyczny.

1. Pod stołem chłopcy schowali psa znajdę.
2. Tylko na wieszaku w ciemnym pokoju.
3. Niesamowicie przybyło wody w górskim potoku.
4. Wesoły sąsiad i ciekawa pani udzieli pomocy nieznajomemu.
5. Nasze kury z kaczkami zaprzyjaźniły się z Burkiem.
6. Na placu wzorowo stali harcerze oraz ich przyboczni.
7. Wiedział z pewnością o jego niecnym postępowaniu.
8. Tak, tak, to oczywiste.

Odpowiedzi: 1. Chłopcy – p. gramatyczny, 2. Zd. bezpodmiotowe, 3. Wody – p. logiczny, 4. Sąsiad i pani -p. szeregowy, 5. Kury z kaczkami -p. towarzyszący, 6. Harcerze oraz przyboczni – p. zbiorowy, 7. On -p. domyślny, 8. Zd. bezpodmiotowe.

Miejsce akcji tekstu poety zainspirowanego urokiem Tatr, Jana Kasprowicza to Dolina Kościeliska.

W grocie skalnej, uśpiony wiekowym snem, czekał rycerz, zakuty w zbroję, z szyszakiem na głowie, ze skrzydłami u ramion, z ogromnym, prostym, szerokim mieczem w dłoni. Około X wieku n.e. on to brał udział w bitwie u boku znakomitego księcia, Bolesława Chrobrego. Przy spotkaniu z chłopcem z p. XX zapowiada ponowne przyjście i uwolnienie wraz z innymi także uśpionymi obecnie skrzydlatymi rycerzami, z ucisku rodaków, gdzie ponownie ludzie będą śpiewać radosne pieśni, cieszyć się wolnością i tworzyć jedną wspólnotę.

Współczesny chłopiec – pastuszek z hal pragnął być wierzącym i mądrym niczym jego rozmówca, przed jakim teraz klęczał. Dostojny wojownik powiódł go do jaskini i ukazał gotowe do ponownego boju nieprzeliczone rzędy rycerzy w pozłocistych zbrojach, ze skrzydłami u ramion, szerokimi mieczami w dłoniach, na okazałych rumakach.

Rycerz prosił chłopca, by więcej nie szukał już tego miejsca, gdzie za chwilę zsunął się ściany skalne i rycerze ponownie zapadną wraz z nim w głęboki sen. Czekają bowiem na odpowiedni do walki czas.

Posłuszny pastuszek odtąd swoim dobrym przykładem postępowania, uczył innych wzorowej postawy patrioty i pamiętał o zbudzeniu we właściwym czasie gotowego do obrony kraju wojska… Być może doczeka się chwili, kiedy będzie mógł powiedzieć im: „Już czas!”.

02.03.21r.

Temat: Każdy się czegoś boi – wiersz Joanny Kulmowej.

Podręcznik: Joanna Kulmowa, „Nie mów, że się boisz”, s. 249.

Joanna Kulmowa – ,, Nie mów, że się nie boisz„

Nie mów, że się boisz,
nie mów, że jesteś odważny
Przecież boi się każdy.

Chociażbyś grał wielkiego zucha,
w kaszę nie dawał sobie dmuchać,
chociażbyś nie wiem jak udawał,
wiesz, co znaczy obawa.

Nawet jak człowiek jest duży,
jeszcze czasami tchórzy.
A ten kto twierdzi,
że nic go nie niepokoi,
boi się tego,
że się boi.

W stroficznym wierszu pt. „Nie mów, że się nie boisz” poetki z XX wieku, Joanny Kulmowej mamy poruszony problem strachu.

Podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do czytelnika poprzez apostrofę z prośbą, by nie zaprzeczał, że się nie boi. Dywaguje dalej, że wszyscy się czegoś boimy: „Przecież boi się każdy”. W sytuacjach, kiedy pragniemy nawet odgrywać rolę śmiałka, stawiać się, przyoblekać twarz w obojętność, to i tak zdajemy sobie sprawę z gnębiącej nas obawy: „Chociażbyś grał wielkiego zucha,/ w kaszę nie dawał sobie dmuchać,/ chociażbyś nie wiem jak udawał,/ wiesz, co znaczy obawa”. Strach, niepokój, trwoga czy wręcz panika zdarza się nawet dorosłym: „Nawet jak człowiek jest duży,/ jeszcze czasami tchórzy.” Poetka kończy wiersz antytezą i stwierdza, iż ten kto się nie niepokoi, to i tak się boi. Wyczuwamy tu paradoks, sprzeczność, jakże jednak prawdziwe i obecne w naszym życiu. Jako konkluzji użyłabym maksymy: Kto się boi, nie wiedząc czego, podwójnie się boi. Nie ukrywajmy zatem faktu, że czasem się czegoś boimy.

01.03.21r.

Temat: Opisujemy witraż.

Podręcznik: Opisujemy witraż, s. 231.

W średniowiecznych budowlach w stylu gotyckim możemy zauważyć z padającego światła dziennego od zewnątrz świątyni, kolorowe szkiełka w ołowianych ramkach w dużych oknach. Są to tzw. witraże. Zwykle przedstawiają one czyiś wizerunek. I dziś taki poznamy i opiszemy.

Witraż, który będziemy dziś opisywać z centralnie umieszczoną w nim postacią przywódcy I wyprawy krzyżowej do Jerozolimy w 1096 roku – Gotfryda z Bouillon, znajduje się obecnie w dzwonnicy katedry w Boulogne -sur-Mer we Francji.

Wokół postaci jaśnieje ozdobne obramowanie na kształt bondiury, utrzymane w białej poświacie. Główna postać rycerza widnieje w postawie stojącej, z dumnie spoglądającą głową w hełmie barwy niebieskiej ze złotym łączeniem, w kierunku lewej strony. Może to świadczyć o oddaniu dowódcy swojej ojczyźnie na stronę Zachodnią. Jego ciało pokrywa ukryta pod jasnożółtą szatą srebrna zbroja, a na jego lewym ramieniu dostrzec można złotą zapinkę w barwie oznaczającej boskość, nieśmiertelność i szlachectwo. Utrzymuje ona zarzuconą do tyłu purpurową pelerynę, gdzie kolor ten oddaje władzę i sprawiedliwość. Obie dłonie wysuwają się na plan pierwszy, gdzie prawa w pełnym objęciu trzyma ponad metrowy miecz ze złotą rękojeścią, a lewa od góry podtrzymuje trójkolorową tarczę, na której środku widnieje złoty krzyż jerozolimski – symbol pięciu ran Chrystusa, pięciu patriarchów, Chrystusa i czterech ewangelistów. Delikatne turkusowe tło tarczy efektownie oddaje motyw roślinny ze stalową rampą w barwie fioletowej. Pod postacią dowódcy umieszczony jest napis, uświadamiający kim jest postać. Za plecami mężczyzny widnieje wzorzysty portal, a nad nim fragment niebiesko – turkusowej świątyni Jerozolimy.

Całość ładnie komponuje wizerunek dostojnego rycerza z jasnym obramowaniem w witrażu w dzwonnicy katedry.

26.02.21r.

Temat: Zawisza Czarny – niezapomniany rycerz.

Podręcznik: Ewa Nowacka „Czarny rycerz. Zawisza Czarny”, ss. 237-241.

PRZECZYTAJCIE CAŁY TEKST I UTRWALCIE GO.

1. Kim był młodzik niedawno pasowany na rycerza? To Zawisz Czarny z Garbowa.
2. Jaką pozycję w Polsce uplasował sobie ten znakomity rycerz średniowiecza? Nie miał sobie równych w kraju.
3. O czym marzył najlepszy rycerz w oparciu o śpiewy, w których przedstawiano znamienite osobistości przez wędrownych śpiewaków – trubadurów, rybałtów? Zawisza marzyło o wyruszeniu w świat i wzięciu udziału w turniejach i pojedynkach za granicą.
4. Dlaczego Zawiszy z Garbowa trudno było porzucić ojczyznę i dom rodzinny? Tutaj ma wszystkich bliskich, jacy darzą go umiłowaniem i szacunkiem. Wśród nich znajdują się rodzice, siostry, przyjaciele oraz ukochana Jadwiżka.
5. Co Jadwiżka podarowała na drogę umiłowanemu mężczyźnie, jaki zaręczył ją własnym słowem o powrocie do kraju? Mimo skromnego wyposażenia ( baraniego kożuszka, zapaski czy srebrnego krzyżyka od matki chrzestnej) dziewczyna podarowała mu własnoręcznie wykonaną krajkę, czyli wzorzystą wstążkę wyplecioną z jasnych, długich włosów.

6. Z kim wyruszył w dalekie kraje Zawisza Czarny z Garbowa? Wyjechał tylko z jednym giermkiem, czym wzbudził politowanie innych rycerzy, chętnych do wzięcia udziału w turnieju.

7. Jaką funkcję pełnił proporzec rycerza? To oznaka, godło uczestnika turnieju i podkreślenie jego obecności na zamkowym dziedzińcu.

8. Dlaczego Zawisza odrzucił propozycję księżnej, jaka ofiarowała mu swoją złotą wstęgę, jako symbol wybranki serca i obrony jej godności? Pozostał wierny swojej ukochanej Jadwidze.

25.02.21r.

Temat: Relacja z turnieju rycerskiego.

Podręcznik: Henryk Jerzy Chmielewski „Tytus rycerzem I „(komiks), s. 243 Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. Formy wypowiedzi.

1. Co to jest komiks?

Komiks – sekwencyjna historia obrazkowa, często z dodanym tekstem, publikowana w prasie lub w formie osobnych zeszytów, która wykształciła się jako odrębna forma wydawnicza na przełomie XIX i XX wieku z gazetowej grafiki satyrycznej.

2. Kilka słów o autorze komiksu.

Henryk Jerzy Chmielewski, ps. Papcio Chmiel – polski grafik, rysownik i publicysta, autor serii komiksowej „Tytus, Romek i A’Tomek”, powstaniec warszawski. Kawaler Orderu Orła Białego. 

Otwórzcie podręcznik na ss. 243 -244 i przeczytajcie uważnie tekst komiksu.

Omówię Wam elementy typowe dla okresu średniowiecza:

a. ogłoszenie herolda w imieniu księcia Chytrozłota o organizowanym turnieju rycerskim;

b. zachęta dla uczestników turnieju w postaci otrzymania połowy zamku;

c. popularyzacja zręczności i mężności wśród rycerzy, jacy mieli możliwość wykazywania się tymi cechami przed samym królem, jego dworem oraz społeczeństwem;

d. występowanie rycerzy w pełnym rynsztunku, niekiedy z celowo przypiętą, wetchniętą chustą – symbolem ukochanej, trzymanym przy sercu przy zbroi;

e. sprawdzanie własnych możliwość przez rycerzy, jacy winni być zawsze gotowi do walki na sygnał od króla;

f. kierowanie się kodeksem rycerskim – gdzie podejmowano pojedynki po rzuceniu rękawicy pod nogi wyzwanego, a podniesienie to oznaka podjęcia wyzwania. Po takim spotkaniu i pokonaniu przeciwnika, zwycięzcy nie wolno było opuścić miejsca pojedynku przez najbliższe 24 godziny. Rycerz musiał liczyć się z ewentualnym pojedynkiem z krewnymi pokonanego.

W domu – Proszę przygotować się do odpowiedzi ustnej z ostatnich lekcji. Motywem przewodnim był chewalie. Proszę wysłuchać również piosenki pt. „Niezwyciężony” zespołu Armia i pomyśleć, jak połączyć ten utwór z ostatnio omawianymi lekcjami. Miłego główkowania!

24.02.21r.

Temat: Powtórzenie wiadomości o budowie zdania pojedynczego. Podręcznik: „Droga do pasowania zaczyna się…”, Budowa zdania pojedynczego – powtórzenie, s. 23…

Zadanie do kartkówki:

Przeczytaj uważnie każde wypowiedzenie, wyłoń orzeczenie i wypisz podmiot/podmioty i nazwij jego rodzaj/rodzaje.

1. Przyjechała niespodziewanie szybko na miejsce zdarzenia.
2. W czasie burzy szalała wichura z deszczem.
3. Tylko spokojnie i cierpliwie.
4. Na stole leżały nowe podręczniki do matematyki.
5. Brać, ustawiać i posprzątać.
6. Ostatnio dziadziusiowi przybyło włosów na głowie.
7. Na statek wiedli i zawodnicy klubowi, i sportowcy niezrzeszeni.
8. Na placu stali obok siebie Olaf i Karol.
9. Odpowiedzi: 1. ona – p. domyślny, 2. wichura z deszczem – p. towarzyszący, 3. i 5. – zd. bezpodmiotowe, 4. podręczniki – p. gramatyczny, 6. włosów – p. logiczny, 7. zawodnicy i sportowcy – p. zbiorowy, 8. Olaf i Karol – p. szeregowy.

1. Tylko oni wiedzieli o tajemnicy szefa kuchni.
2. Na ścianie wisiał obraz oraz fotografia dziadka jako pamiątki rodzinne.
3. Ciekawy pasażer z sąsiadką zajrzeli do ciemnego przedziału z towarem.
4. Lubiła lody, czekoladę i mus owocowy.
5. Kiedyś, dawno, dawno temu.
6. Czuć i wzlatywać się wysoko w niebo.
7. Jaśniały gwiazdy i komety na nieboskłonu błękicie.
8. Nieprawdopodobnie przybyło wody w naszej Wiśle.

Odpowiedzi: 1. oni – p. gramatyczny, 2. obraz oraz fotografia – p. szeregowy, 3. pasażer z sąsiadką – p. towarzyszący, 4. (ona) – p. domyślny, 5., 6. zd. bezpodmiotowe, 7. gwiazdy i komety – p. zbiorowy, 8. wody – p. logiczny

Ćwiczenia.

Na okrągłym, błyszczącym stoliku pokojowym nasza kochana babcia ustawiła efektowną, patynowaną tacę z świeżutkimi owocami. – zdanie poj., oznajmujące, rozwinięte

Stał tam na pewno? – zdanie poj., nierozwinięte, pytające

23.02.21r.

Temat: Średniowieczni rycerze – etymologia nazwy i powinności prawego rycerza.

Podręcznik: Jacques Le Goff, Jean- -Louis Schlegel „Rycerze, damy i Najświętsza Panna”, ss. 226 -230.

O postaciach historycznych w czasach średniowiecza układano legendy i podziwiano ich wiarę w Boga, siłę, mądrość, odwagę i czystość serca. Do takich postaci należał np. król Anglii z XII w., Ryszard Lwie Serce

Nie zabrakło również formy pieśni, w której żyły postacie szlachetne czy okryte płaszczem podziwu. Tak miało miejsce w przypadku pary zakochanych – księcia lońskiego – Tristana, wiernego rycerza króla Kornwalii – Marka, jaki wypił magiczny eliksir miłosny i tym samym oddał serce ukochanej Izoldzie Jasnowłosej.

Przeczytajcie uważnie całą czytankę i przygotujcie się do wypowiedzi ustnej. Miłej lektury.

22.02.21r.

Temat: Średniowieczni rycerze.

Podręcznik: Jacques Le Goff, Jean- -Louis Schlegel „Rycerze, damy i Najświętsza Panna”, s. 226.

1. Ćwiczenie ortograficzne: wypiszcie wyrazy z ó, u, rz, ż, wielką literą po 10, np. „ó” – który, wówczas, wśród, czynów, również, król, wódz, zarówno, źródła, autorów, sposób; „u” – słusznie, długi, urzekających, zupełnie, muszę, okutych, temu, drugiej, poślubiły, królu, europejskie; „ż” – też, niemożliwe, przecież, ważna, życiu, niższą, starożytnym, mężczyzn, poważnie, odważnych; „rz” – przypominam, rzeczy, przede, autorzy, rzadko, rycerze, przybył, przysporzą, nieprzeciętnie, przygody, przyszłości; „ch” – chewal, bitwach, czasach, szlachetność, koniach, okutych, niechrześcijańskie, wychodzić, chrzęściła, dobrych, złych, chodziła, chwileczkę.

1. Pochodzenie rycerza i konia – w czasach średniowiecza pojawił się koń jako novum, gdzie zwierzę zostało wykorzystane nie jako koń wyścigowy, ale bojowy na turniejach rycerskich. W języku francuskim samo francuskim już słowo rycerz- chevalier (szewalie) miał związek z koniem – cheval (szewal).
2. W średniowiecznych wzorcach osobowościowych odnajdziemy rycerza, który w owym czasie musiał znamionować takie cechy, jak: odwaga, szlachetność, prawość, wiara w Boga i wierność królowi, ale i oddanie damie serca. Ogromne wrażenie robił na społeczeństwie ogólny wygląd rycerza, jakiego zbroja przy każdym jego ruchu chrzęściła, błyszczała, głowę okrywał hełm, a pierś – kolczuga. Pełne uzbrojenie konia i rycerza tworzyło to tzw. rynsztunek, a ladr to końska zbroja.

Głównym zajęciem rycerzy była walka w obronie państwa, w obronie własnego terytorium. W turniejach popisywano się zręcznością z pełną powagą. W walkach jednak dużą odgrywało wzięcie do niewoli jak największej liczby przeciwników, by następnie otrzymać za nich należyty okup, to go się zatem opłacało.

19.02.21r.

Temat: Słowa są twoją wizytówką.

ĆWICZENIE GRAMATYCZNE

Wypisz podmioty i nazwij ich rodzaje:

1. Przy boisku ktoś widział przechodzącego znajomego trenera drużyny.
2. Obok studni stały dwa wiadra i trzy konewki pełne wody.
3. Przed blokiem zauważył nowy samochód taty.
4. Widzieć i słyszeć wszystko dookoła.
5. Tylko artysta z malarką nie mogli dostać się na ostatnie piętro.
6. Zdecydowanie ubyło piegów na twarzy pani po zabiegu kosmetycznym.
7. Pod ścianą stali kotek oraz piesek naszej miłej sąsiadki.

Odpowiedzi:

1. ktoś – p. gramatyczny
2. wiadra i konewki – p. zbiorowy
3. (on) co zrobił? zauważył – p. domyślny
4. wszystko – p. gramatyczny
5. artysta z malarką – p. towarzyszący
6. piegów ( w Dopełniaczu) – p. logiczny
7. kotek oraz piesek – p. szeregowy

Podręcznik: Słowo – twoja etykieta, plansza, s. 225.

Osoba, która celowo dba o dobór odpowiednich słów to purysta.

Delikatna kobieta, nimfa z wiankiem na głowie, szczupła, długowłosa, z bladym licem ma niepokojące myśli. Związane są one z postacią zauważonego stwora. W jej głowie krążą myśli pełne znaków zapytania, wykrzykników, złości, niepewności, jadu i zniecierpliwienia. Jej mina świadczy o złości oraz zniechęceniu. Dodatkowo gest trzymanych na biodrach dłoni nadaje jej posturze wizerunek groźny i złowrogi.

Stwór, który z wyglądu jest odstraszający, owłosiony, nieproporcjonalny, z pokaźnymi uszami na głowie i kłami, szerokimi nozdrzami oraz wypukłą wargą dzika, wykazuje cechy typowo zwierzęce. W jego wypowiedzi jednak antagonistycznie możemy doszukać się miłych, delikatnych, subtelnych, sympatycznych słów. Kłóci się to z wyglądem postaci, która jednak starała się wyglądać schludnie, z wyczesanym w jednym kierunku futerkiem, chociażby poprzez element wyraźnej muchy w odcieniu różu z beżowymi kropkami.

Czas na sylogizm, konkluzję, wniosek:

Nie zawsze wygląd musi świadczyć o postaci, oddawać jej pełną osobowość. Niezwykle istotne są słowa, którymi się ona posługuje. Jej dobór oddaje charakter osoby i powoduje, iż mniej zwracamy uwagę na aparycję. Wnętrze osobnika zdecydowanie jest ważniejsze niż wygląd, nad którym w naszym przypadku należałoby popracować. Dobrym przykładem jest tu bajka pt. „Piękna i Bestia.”

18.02.21r.

Temat: Rycerski tatuś – czytamy fragment książki Małgorzaty Musierowicz.

Podręcznik: SPRAWDŹ SIEBIE Małgorzata Musierowicz „W obronie córek”, ss. 220 – 223.

Przed Wami kolejny zestaw zadań do wykonania ze ss. 222-223 przez tydzień. Traktujemy je jako sprawdzian. Przeczytajcie zatem fragment powieści młodzieżowej pt. „Pulpecja” Małgorzaty Musierowicz i starannie wykonajcie kolejne polecenia. W dłużej formie wypowiedzi z zad. 11 jest sprawozdanie – nie zapomnijcie pisać albo jako uczestnik wydarzeń, albo osoba relacjonująca.

Kilka ćwiczeń pomocniczych.

1. Zaimki w dialogu postaci: – Czy twój tatuś był wczoraj mocno zły z powodu spóźnienia? – Nie, on zrozumiał, że nasz autobus miał opóźnienie z powodu śnieżycy. – To dlaczego dzwonił? – No, niepokoił się. czy?, dlaczego? – zaimki pytajne; twój – zaimek dzierżawczy; on – zaimek osobowy, to -zaimek wskazujący.
2. Wyrażenia bliskoznaczne: np. rzucać komuś kłody pod nogi – być kulą u nogi, mnożyć trudności; gehenna – mordęga. droga przez mękę; lekkoduch – pędziwiatr,  sowizdrzał, letkiewicz, sybaryta.
3. Homonimy – wyrazy o wielu znaczeniach: oczko – 1. wodne, 2. w rajstopach, 3. puścić do kogoś znak porozumiewawczy; pióro –1. wieczne, 2. prasie, 3. część wiosła. 

TERMIN PRZYSYŁANIA OPRACOWANYCH ZADAŃ MIJA 25 LUTEGO BR. Powodzenia!

17.02.21r.

Temat: Utrwalamy zasady redagowania sprawozdania z wycieczki do muzeum.

Kartkówka – poprawa i zaliczenie. Dwoma liniami podkreślcie sobie orzeczenia, a podmioty przepiszcie i nazwijcie. To one decydują o ocenie.

1. W sklepie pani i pan równocześnie wyjechali koszykami przez automatyczne drzwi na ulicę.
2. Stać i nie ruszać się!
3. W szkole tylko on nie wiedział o skróconych lekcjach.
4. Podczas powodzi pontony oraz łodzie bardzo pomogły strażakom.
5. W czasie burzy Kasia z Basią schroniły się w starym magazynie.
6. Niesamowicie przybyło śniegu na naszej szkolnej górce.
7. Wiedzieliśmy o zmianie planu ze strony internetowej. Odpowiedzi: 1. pani i pani – P – szeregowy; 2. zdanie bezpodmiotowe; 3. on – P. gramatyczny; 4. pontony i łodzie – P – zbiorowy; 5. Kasia z Basią – P towarzyszący; 6. śniegu – p. logiczny; 7. my – P domyślny.

Ćwiczenia z gramatyki.

1. Brać nogi za pas. P – gramatyczny
2. W stawie widział wyraźnie osad na dnie, tzw. muł. P – (on) domyślny
3. W szafce leżały spodnie i koszule tylko w czarnym kolorze. P – zbiorowy
4. Po korytarzu szkolnym spokojnie szła pani dyrektor z wizytatorem. P – towarzyszący
5. Naprawdę przybyło wody w Wiśle. P w Dopełniaczu – logiczny
6. Podczas obiadu Olaf i Ola zawzięcie dyskutowali. P – szeregowy
7. Zjeść szybko w pociągu. zdanie bezpodmiotowe

Sprawozdanie z wycieczki online do Muzeum Mazowieckiego

W dniu 15 lutego 2021 roku uczniowie klasy VI a i VI c mieli możliwość wzięcia udziału w niecodziennej wycieczce w warunkach pandemii do regionalnego Muzeum Mazowieckiego, jakie zorganizowała pani polonistka – Aldona Owczarek. Po połączeniu się z kustoszem placówki poprzez wskazany link, mieliśmy możliwość uczestniczenia w wysłuchaniu ciekawostek o dokonaniach króla Kazimierza III Wielkiego.

Pan przewodnik rozpoczął spotkanie od prezentacji, w której przybliżył nam panowanie króla Polski w XIV wieku. Dowiedzieliśmy się o tym, że król miał zaledwie dwadzieścia trzy lata, kiedy został koronowany w 1333 roku na władcę państwa. Ciekawostką jest fakt, iż nie przyszedł na świat jak przystało na potomków rodu na Wawelu, ale w czasie podróży pary królewskiej z Włocławka do Płocka i urodził się w małej miejscowości -Kowal. Jako władca dbał o bezpieczeństwo naszego grodu i dokładnie zaplanował przebieg podwójnych murów, jakich fragmenty zachowały się do dziś przy ulicy Okrzei. Król przekazał cenny w owym czasie prezent dla duchowieństwa w Płocku, a mianowicie relikwie św. Zygmunta( kości czaszki), umieszczone w hermie w kształcie popiersia. Stąd możemy domniemać, jak wyglądał ten wysoki władca z dłuższymi włosami. Pan kustosz podkreślił ogromne zasługi dla tego potomka Władysława Łokietka, który po ojcu miał zjednoczone dzielnice państwa, ale dbał w nich o bezpieczeństwo, rozwój handlu, otaczał kupców i ochraniał szlaki handlowe , zawierał sojusze, unikał konfliktów, zakładał liczne wioski i miasta.

Na koniec pan przewodnik zaprezentował nam ze zbiorów muzealnych przedmioty użytku codziennego bliskie czasom władcy: szpiczaste, skórzane buty, drewniany grzebień, metalową sprzączkę od paska, drumlę jako instrument muzyczny, gliniany dzwonek, amulety, talizmany w kształcie księżyca. Wszyscy poszerzyliśmy swoją wiedzę o czasach panowania tego niezwykłego władcy.

16.02.21r.

Temat: W redakcji gazetki szkolnej.

Przed nami jedna z form wypowiedzi publicystycznej – artykuł prasowy.

Artykuł prasowy (od łacińskiego łacińskiego słowa articulus) – to ogólna nazwa drukowanej wypowiedzi w prasie. Artykułem jest więc każdy tekst zamieszczony w gazecie – począwszy od krótkiej notatki prasowej, poprzez wywiad czy sprawozdanie.

Przy pisaniu artykułu należy zwrócić uwagę na kilka elementów:
– ciekawy temat
– tytuł, który powinien zwracać uwagę czytelnika – może być wieloznaczny, dowcipny, ciekawy
– lid – zapowiedź, wyróżniona graficznie część artykułu (na przykład inną czcionką), która zawiera skrót informacji, zachęca do przeczytania całości.
– rzetelne przekazanie czytelnikowi informacji na temat:
Co się stało?
Kto brał w tym udział?
Gdzie to się stało?
Kiedy to się stało?
Jak to się stało?
Dlaczego to się stało?
                 CO, KTO, GDZIE, KIEDY, DLACZEGO, JAK
– trójdzielna kompozycja – wstęp, rozwinięcie, zakończenie
– śródtytuły – jeśli tekst jest długi, warto podzielić go na części, które także mają tytuły
– pamiętajcie, że pod artykułem należy się podpisać 

W domu – Napiszcie artykuł szkolny, którego celem będzie zachęcenie innych czytelników do skorzystania z lekcji muzealnej, w jakiej ostatnio uczestniczyliście. Wykorzystajcie wiadomości o Zamku na Wzgórzu Tumskim i królu Kazimierzu Wielkim. O pracę poproszę Laurę i Gabrysia oraz Kacpra i Maję S. Twórczego redagowania artykułu.

15.02.21r.

Temat: Sprawdzenie stopnia znajomości rodzajów podmiotów.

Podpisz każdy z możliwych podmiotów w danym wypowiedzeniu. Zacznij od wyłonienia poprzez dwa pogrubienie orzeczenia.

1. W ciemnym pokoju słyszał tylko oddech śpiącego taty.
2. Tylko rycerze i mieszczanie zrozumieli dekret naszego władcy.
3. Po szerokiej ulicy szła dziewczynka i harcerka w jednobarwnych mundurkach.
4. Nie stać w ogonku kolejki.
5. Miły klient w sklepie pomógł magazynierowi dźwigać towar.
6. Głośna kucharka z pomocą rozprawiały o przyprawach.
7. Na pewno zabrakło kiełbasek na tym ognisku.

Poprawne odpowiedzi:

1. słyszał- O, on -p. domyślny;
2. zrozumieli – O, rycerze i mieszczanie – p. zbiorowy;
3. szła – O, dziewczynka i harcerka – p. szeregowy;
4. zdanie bezpodmiotowe;
5. pomógł – O, klient – p. gramatyczny;
6. rozprawiały – O, kucharka z pomocą – p. towarzyszący;
7. zabrakło – O, kiełbasek – p. logiczny.

12.02.21r.

Temat: Rodzaje podmiotów i orzeczeń – ćwiczenia.

Zadania (orzeczenie, podmiot)

1. Obok sklepu spożywczego ktoś rozlał mleko z folii. P – gramatyczny
2. Po obiedzie w pokoju i na stołówce szkolnej jeszcze panował duży ruch. P – gramatyczny.
3. W szybowcu wyraźnie wzmagał się hałas podniebny. P – gramatyczny
4. W dużym, gorącym garnku pływały koperek, pietruszka, seler na samym wierzchu. P – zbiorowy
5. Wspominał długo Olę z Basią po wyciecze do uroczego Krakowa. (on – P – domyślny)
6. Przed weekendem i Olaf, i Basia wyczyścili wszystkie półki w szafkach szkolnych. P – szeregowy.
7. Wśród tłuszczy na trybunach znaleźli się jednak i kulturalni ludzie. P – gramatyczny.
8. W starej księdze zauważył dziwne hieroglify i wywijasy. ( on – P – domyślny)
9. Przy kurtce wszyscy spostrzegli dziwną plamę rdzy od wieszaka. P – gramatyczny
10. W lesie czuć było cudowną woń konwalii. P – gramatyczny
11. Tylko brat z siostrą znali odpowiedź na temat lekcji biologii. P – towarzyszący
12. Ze śnieżnej górki zjeżdżali po kolei chłopcy, dziewczęta, starsi panowie. P – zbiorowy
13. W czasie ulewy wyraźnie przybyło wody w studzience. P – logiczny
14. Podczas obiadu tylko mama zostawiła nietkniętą zupę pomidorową na stole. P – gramatyczny
15. Wisiało pod powałą coś niesamowicie dziwnego, błyszczącego i strasznego. P – gramatyczny
16. W czasie rozmowy telefonicznej słychać było szumy, trzaski i wiercenia z oddali. P – szeregowy
17. Nikt nie wiedział dlaczego ubyło koszulek w koszu zawodników klubowych. P – gramatyczny
18. Firanka w klasie jasnej i oświetlonej przez słońce. P – gramatyczny
19. W wodzie pływały sumy z karpiami dziwnym zbiegiem okoliczności. P – towarzyszący

11.02.21r.

Temat: Rodzaje podmiotów w zdaniu.

Dwie lekcje poświęcimy na rozpoznawanie podmiotów i orzeczeń w zdaniu.

Przypominam, iż rzeczownik, jaki odpowiada na pytania kto to? co to? zmienia swoja nazwę w zdaniu na podmiot.

Czasownik – co robi? w jakim jest stanie? co się z nim dzieje? – w wypowiedzeniu nosi nazwę orzeczenia.

Podmiot to jedna z dwóch głównych części zdania. Informuje o wykonawcy
czynności.
Do tej pory poznaliśmy kilka rodzajów podmiotów:
Podmiot gramatyczny – w funkcji podmiotu występuje rzeczownik lub zaimek rzeczowny.
Marek kupił nowy samochód.
Ona idzie do parku.

Podmiot szeregowy – w funkcji podmiotu występuje kilka rzeczowników.
Przy drodze rosły topole, brzozy i akacje.

Podmiot towarzyszący – rzeczownik z wyrażeniem przyimkowym.
Dobry komputer wraz z oprogramowaniem niektórym wystarcza do szczęścia.

Wyróżniamy jeszcze podmiot logiczny i domyślny. W funkcji podmiotu może też wystąpić inna część mowy. W niektórych zdaniach w ogóle nie ma
podmiotu.
Przybywa wody w rzece.
Podmiot logiczny – rzeczownik lub zaimek rzeczowny w dopełniaczu.
Występuje w zdaniach, w których jest mowa o przybywaniu, ubywaniu,
nadmiarze lub braku czegoś. Odpowiada na pytania: kogo? czego?

Czasami podmiot nie jest wyrażony odrębnym słowem. Domyślamy się go na podstawie formy orzeczenia lub z poprzedniego zdania.
Czytamy książki. (my )
Podmiot domyślny – domyślamy się go na podstawie formy orzeczenia lub z
poprzedniego zdania.
W funkcji podmiotu może też występować inna część mowy niż rzeczownik np. Marzyć o szczęściu jest naszym przywilejem.
W niektórych zdaniach nie ma wyrazu informującego o wykonawcy czynności i nie możemy się go domyślić. Mówimy wtedy o zdaniu bezpodmiotowym.
Trzeba cierpliwości w poszukiwaniu szczęścia.

Rodzaje podmiotu – utrwalenie wiadomości:
1. Podmiot gramatyczny w funkcji podmiotu występuje
rzeczownik lub zaimek rzeczowny.
Odpowiada na pytania kto? co?
2. Podmiot szeregowy w funkcji podmiotu występuje kilka
rzeczowników.
3. Podmiot towarzyszący rzeczownik z wyrażeniem
przyimkowym.
4. Podmiot logiczny rzeczownik lub zaimek rzeczowny w
dopełniaczu. Występuje w zdaniach, w których jest mowa o przybywaniu,
ubywaniu, nadmiarze lub braku czegoś.
Odpowiada na pytania dopełniacza kogo? czego?
5. Podmiot domyślny domyślamy się go na podstawie formy orzeczenia lub z poprzedniego zdania.
W funkcji podmiotu może też występować inna część mowy niż rzeczownik
np. przymiotnik, liczebnik czasownik.

6. Podmiot zbiorowy – elementy, osoby, rzeczy występują obok siebie, równocześnie, po przecinku.

7. Zdanie bezpodmiotowe – w zdaniu nie ma wyrazu informującego o
wykonawcy czynności i nie możemy się go domyślić.

Stać spokojnie w kolejce po bułki.

10.02.21r.

Temat: Ćwiczymy redagowanie życzeń i gratulacji.

Praca w ćwiczeniach na ss. 66-67.

GRATULACJE

Kochany Krzysiu!

Serdecznie gratulujemy pomyślnie zdanego egzaminu na prawo jazdy. Bardzo cieszymy się z Twojego sukcesu.

Babcia Wiesia i dziadek Waldek

ŻYCZYMY

Szanowna Pani Profesor!

Życzymy, by nadchodzący rok obfitował w radość. Niech przyniesie też dużo zdrowia i wiele sukcesów.

Uczniowie klasy VI c

ŻYCZENIA z okazji Dnia Kobiet

Szanowne Panie Profesor!

W tym wyjątkowym Dniu Kobiet składamy serdeczne życzenia zdrowia, szczęścia, pomyślności, codziennej elegancji oraz samych zdolnych uczniów, osiągających najlepsze wyniki w nauce i satysfakcji z wykonywanego zawodu

życzą koledzy z pracy.

Kochana Mamo!

Życzę Ci w Dniu Kobiet byś zawsze wyglądała tak ujmująco, jak co dzień, emanowała radosnym uśmiechem, obdarzała czułością bliskich i czuła się wyjątkowa i kochana

życzą Twoje skarby – Nela i Antoś

Zad. 3.

Drogi Andrzeju!

Gratuluję Ci ukończenia tegorocznego Biegu Wiosny i zajęcia w nim 2. miejsca. bardzo cieszę się z Twojego sukcesu i zajęcia miejsca na podium.

Twój kolega – Bogdan

Drodzy zwycięzcy!

Gratuluję serdecznie wygranej w VIII edycji konkursu adresowanego do Młodych Gitarzystów w Olsztynie. Bardzo mi miło było Was gościć w naszym mieście i słuchać Waszego niesamowitego koncertu muzycznego.

Dyrektor Sceny Muzycznej – Jan Nowak

ZAPAMIĘTAJMY!

W życzeniach i gratulacjach należy pamiętać o trzech akapitach: nagłówku ( do adresata), stosownej treści oraz podpisie ( nadawcy).

Wszystkie zwroty do adresata – zawsze z wielkiej litery!

09.02.21r.

Temat: Piszemy życzenia z różnych okazji.

Podręcznik: „Z różnych okazji”. Piszemy życzenia, s. 215.

Życzenia to gatunek wypowiedzi użytkowej, okolicznościowej. Składane są z różnych okazji, najczęściej wiążą się z urodzinami, imieninami oraz świętami. Są wyrazem pamięci i serdeczności.

Życzenia możemy obecnie składać w formie ustnej czy pisemnej poprzez tradycyjną kartkę czy własną, stworzoną metodą komputerową… Istotne jest, by zwrócić uwagę na adresata kierowanych życzeń. Tradycyjnie życzymy zdrowia i pomyślności czy szczęścia, ale znając bliżej osobę powinniśmy indywidualizować tę formę, dodają np. udanego zdania egzaminów czy dostania się do wymarzonej szkoły. Nadaje to tej formie wypowiedzi tonu serdeczności i szczerości.

Przeczytajcie ze zrozumieniem podane przykłady ze strony 216.

Istnieje jeszcze inna forma, gdzie możemy wyrazić miłe słowa. To gratulacje.

Ta forma jest łatwiejsza – dotyczy konkretnego pogratulowania udanego przedsięwzięcia, realizacji planu czy czynu.

Jutro ćwiczymy na lekcji w formie praktycznej i zapisu w ćwiczeniach. Pozdrawiam.

08.02.21r.

Temat: Co to znaczy świętować?

Podręcznik: Świąteczne tradycje w przepisach kulinarnych, s. 212. Ćwiczenia. Instrukcja, przepis kulinarny, ss. 63.

Przepis kulinarny – opis czynności prowadzących do przygotowania potrawy. Zbiory przepisów kulinarnych nazywane są książkami kucharskimi.

Współczesny przepis kulinarny jest przeważnie ułożony według jednego schematu i zawiera kolejno:

• nazwę potrawy i ewentualnie krótkie wprowadzenie;
• listę potrzebnych składników wraz z podaniem ich ilości, czasem także specjalne wyposażenie niezbędne do przygotowywania potrawy;
• opisane krok po kroku kolejne czynności prowadzące do otrzymania potrawy, wraz z podaniem czasu niektórych działań;
• sposób podania potrawy;
• niekiedy informacje dodatkowe, w rodzaju zamienników niektórych składników, stopnia trudności przygotowywania potrawy, jej kosztu lub wartości energetycznej.

W przepisach należy pamiętać o zachowaniu formy osobowej, tzn. wyrażaniu się w poleceniu do drugiej osoby liczby pojedynczej, typu: ugotuj, odetnij, przekręć, schowaj, wyłóż.

Instrukcja –

1. «zbiór przepisów ustalających sposób postępowania w jakiejś dziedzinie»
2. «ulotka, broszura zawierająca zasady działania i obsługi jakiegoś urządzenia»
3.  «dokładne pouczenie, wskazówka»
4.  «określenie operacji komputera za pomocą zapisu w pamięci lub odpowiedniej konstrukcji języka programowan

W domu – Wykonam polecenia z ćwiczeń ze ss. 64-65. O pracę poproszę Sebastiana i Marysię oraz Jurka i Milenkę.

05.02.21r.

Temat: Uczymy się pisać sprawozdanie.

Podręcznik: Sprawozdanie z kuligu w Pomieczynie, s. 210. Ćwiczenia. Sprawozdanie, s. 60

Sprawozdanie to wierna i dokładna relacja o charakterze informacyjnym pisana z punktu widzenia świadka lub uczestnika zdarzeń. Informacje przedstawiane są w porządku chronologicznym lub tematycznym. Możliwe jest przedstawienie uczuć i wrażeń piszącego – subiektywizm.

Zad. 1 str. 210 – Autorem przedstawionego tekstu jest uczestnik zorganizowanego na Kaszubach kuligu szkolnego, co rozpoznajemy po czasownikach 1.os. l. poj. – „ucieszyłem, musiałem”.

Zad. 2 str. 210 – Plan wydarzeń

1. Przedstawienie miejsca i czasu zorganizowanego kuligu szkolnego wraz z jego uczestnikami.
2. Podanie czasu trwania podróży i zwiedzanej okolicy.
3. Początkowe znudzenie spokojną jazdą na kuligu przez uczestników.
4. Wzrost emocji dzieci spowodowany nieoczekiwanymi wzniesieniami i szybkimi zjazdami.
5. Zauważenie braku dwóch kolegów z końcowych sanek kuligu – Antka i Wojtka.
6. Informacja telefoniczna od zagubionych uczniów do wychowawcy klasy.
7. Odpoczynek, spożycie ciepłej strawy i ogrzanie w gospodzie przez uczestników wyjazdu do Pomieczyna.
8. Szczęśliwy powrót autokarem do szkoły – miejsca ich wcześniejszej zbiórki.

1. W domu – Dział w ćwiczeniach ze ss. 60-62. O prace poproszę Magdalenę i Krystiana oraz Franciszka i Filipa. Rzetelnego odrobienia pracy domowej!

04.02.21r.

Temat: Pisownia „nie” z różnymi częściami mowy.

Podręcznik: „Niezwykłe losy zwykłych słów”. Pisownia partykuły przeczącej „nie” z różnymi częściami mowy, s. 208.

Po zachwycającym siłą i brzmieniem koncercie Wojskiego, jaki myśliwy wykonał na bawolim rogu, kończąc udane polowanie na grubego zwierza w soplicowskich kniejach czas na …ortografię.

Pisownia nie z rzeczownikami

Nie z rzeczownikami piszemy łącznie – niepokój, nieszczęście, niedotrzymanie, niemoc, nieprzyjaciel.

Wyjątki są natomiast dwa:

1. gdy nie jest wyraźnym przeciwstawieniem, piszemy je osobno, np. nie korektor, ale redaktor;
2. gdy człon drugi w przeciwstawieniach logicznych pisze się wielką literą, poprawny jest zapis z łącznikiem, np. nie-Polak, nie-Europejczyk itp.

Pisownia nie z przymiotnikami

Nie z przymiotnikami piszemy łącznie, np. niedrogi, niebrzydki, nieciekawy.

Ale wyjątki od tej zasady są trzy:

1. gdy nie jest wyraźnym przeciwstawieniem, piszemy je osobno, np. nie brzydki, ale ładny;
2. gdy człon drugi w przeciwstawieniach logicznych pisze się wielką literą, poprawny jest zapis z łącznikiem, np. nie-Szekspirowski (dramat) itp.
3. gdy nie łączy się z przymiotnikiem w stopniu wyższym i najwyższym, piszemy je osobno, np. nie gorszy, nie lepszy, nie najlepszy, nie najwyższy.

Pisownia nie z imiesłowami

Imiesłowy dzielą się na przysłówkowe (na -ąc, -łszy i -wszy) i przymiotnikowe (na -ący, -ny, -ty).

Z imiesłowami przysłówkowymi nie piszemy zawsze osobno (nie widząc, nie czytając, nie ujrzawszy, nie przeczytawszy).

Z imiesłowami przymiotnikowymi nie piszemy łącznie (niebędący, nieoceniony, nieumyty),

Pisownia nie z przysłówkami

Przysłówki mogą być utworzone albo od przymiotników, albo w inny sposób.

1. Przysłówki utworzone od przymiotników

W stopniu równym nie piszemy łącznie, np. nietrudno, niełatwo, niemile (bo to przysłówki utworzone od przymiotników nietrudny, niełatwy, niemiły).

W stopniu wyższym i najwyższym obowiązuje już jednak pisownia rozdzielna, np. nie lepiej, nie najlepiej.

2. Pozostałe przysłówki

Nieco inaczej rzecz się ma z przysłówkami nieutworzonymi od przymiotników – wówczas obowiązuje pisownia rozdzielna, np. nie bardzo, nie całkiem, nie tylko, nie wszędzie, nie tutaj itp.

Pisownia nie z czasownikami

Nie z czasownikami i wyrazami mającymi znaczenie czasownikowe (brak, można, potrzeba, wiadomo, warto, wolno) piszemy osobno, np. nie śpię, nie lubię, nie można, nie budź mnie, nie hałasować, nie wiadomo itp.

Wyjątkiem jest pisownia nielicznych czasowników utworzonych od rzeczowników z przedrostkowym nie, np. niepokoić (od: niepokój), niewolić (od: niewola), a także czasowniki niedomagać, niedowidzieć oraz nienawidzić.

Pisownia nie z liczebnikami, zaimkami i wyrażeniami przyimkowymi

Zasadniczo nie z powyższymi częściami mowy piszemy osobno, np.:

• z liczebnikami: nie pierwszy, nie jeden, ale dwóch (ale: niejeden, w znaczeniu „wielu”);
• z zaimkami: nie my, nie każdy, nie swój, nie nasze (ale m.in.: nieco, niejaki, niektórzy);
• z wyrażeniami przyimkowymi: nie dla nas, nie z nim, nie w szkole, nie za długo (ale: niezadługo, w znaczeniu „wkrótce”).

W domu – Wykonaj zadanie 2a i b,3 i 4 ze str. 209 pisemnie w zeszycie przedmiotowym. Proszę nie odsyłać prac na wydruku komputerowym – wyjątkiem są uczniowie z dysgrafią, którzy i tak rzetelnie pracują swoją rączką. Brawo dla nich! O prace poproszę Maję i Mateusza oraz Nelę i Dawida D. Uważnej pracy!

03.02.21r.

Temat: Niezwykły koncert Wojskiego – omawiamy fragment „Pana Tadeusza” A. Mickiewicza.

Podręcznik: Adam Mickiewicz, „Koncert Wojskiego”, ss.205 – 206.

1. W epopei pt. „Pan Tadeusz” mamy do czynienia z gatunkiem synkretycznym, a zatem takim, który łączy w sobie wszystkie elementy trzech rodzajów literackich:

a. epickie – wypowiedzi postaci, fabuła i narracja;

b. liryczne – podział na wersy, bogactwo środków stylistycznych, w tym rozbudowane porównanie homeryckie (od prekursora tego gatunku – Homera, eposu);

c. dramatyczne – monologi i dialogi postaci.

2. W epopei mamy możliwość obserwowania zachowania, ucztowania i krzewienia tradycji szlacheckiej przez zróżnicowaną pod względem stanu i urodzenia przede wszystkim właśnie tę warstwę społeczną – szlachtę.

3. W tradycji szlacheckiej odnajdziemy swoiste zachowanie osoby wiodącej prym na polowaniu, a która kończy łowy grą na rogu, symbolicznie znaczącej zakończenie wyjścia polujących.

4. W czasie gry Wojskiego inni uczestnicy łowów zamilkli, byli zdziwieni pięknem słyszanych tonów, jakie Wojski potrafił umiejętnie wydobyć z krętego, długiego i cętkowanego rogu. Dźwięki układały się w przyjemną dla uszu słuchających „historyję” krótką. Moc rogu i jego czysty dźwięk dało się słyszeć niemalże całej wsi – Soplicowa.

5. Środki stylistyczne występujące we fragmencie epopei z 1834 roku:

a. epitety (3) –

b. porównania (3) –

c. przerzutnie (2) –

d. personifikacje (uosobienie) –

e. wyliczenie (enumeracja) –

f. hiperbola –

g. metafory (przenośnia) (2) –

h. archaizmy ( wyrazy niemodne, jakie wyszły już z użycia) – szczwacze, pienie, zrazu;

i. onomatopeja (dźwiękonaśladownictwo) – przeraźliwie wyje, ryknął.

Poproszę o powyższe tropy artystyczne (środki stylistyczne) Karolinkę K., Adama K. i Maję G. oraz Amelkę, obie Julie. Miłego dnia.

02.02.21r.

Temat: Rozumiemy problemy nieco starszych od nas postaci z lektury Rafała Kosika.

Jeszcze kilka słów o postaci lektury – Nice Mickiewicz.

Prapra… prababcia Niki zaliczona została do grona jednych z ostatnich czarownic w Polsce. Ocalona przez jej prapra… pradziadka, inkwizytora, zakochanego w niej, uchronił ją przed spaleniem na stosie. Działając w imię miłości, wypisał się dla niej z kościoła i wziął z nią ślub, by móc wspólnie realizować swoje plany i marzenia.

Nika należała do osób odważnych, samodzielnych i zaradnych – potrafiła bez niczyjej pomocy organizować własne życie. Te cechy młodziutkiej osobowości wykształciły się u niej po śmierci rodziców, kiedy zdana tylko na siebie, musiała sama o siebie zadbać. Pomyślmy chwilę – czy dalibyśmy sobie radę dziś zupełnie bez osób dorosłych i co to znaczy. Pieniądze otrzymywane z funduszu państwowego, renty taty, to niewielkie sumy, które Nika wykorzystywała na bieżące opłaty za maleńką kawalerkę. Zabezpieczanie wypełnienia lodówki nawet podstawowymi wiktuałami również wiązało się z wydatkami, na jakie dziewczyna miała niezwykle skromne fundusze. Tu mogę zatem nazwać dziewczynę mądrą życiowo, ale i zdyscyplinowaną, z silnym charakterem.

Innymi cechami wyróżniającymi analizowaną postać była względna prawdomówność – stara się kłamać tylko w sprawie śmierci taty, co wynikało z przepisów prawa. Miała świadomość o ulokowaniu jej w Domu Dziecka, czego za wszelką cenę pragnęła uniknąć. Dotrzymywanie danego słowa i lojalność to kolejne jej pozytywne wyróżniki. Nie interesowała się informatyką ani wynalazkami, ale miała dużo trafnych i przydatnych pomysłów oraz pewne niezwykłej natury umiejętności – spotykała świętego Mikołaja, potrafiła siłą woli przesuwać przedmioty. Doznawała w danym momencie przeczucia, które pozwalało jej czasem przewidywać przyszłość. Nika odzwierciedlała cechy osoby rozsądnej, ponieważ oszczędnie wydawała niewielką sumę pieniędzy z renty taty. Brzydziła się manipulacją drugim człowiekiem, a wobec przyjaciół przejawiała zrozumienie i oddanie.

Taka przyjaciółka to skarb. Życzę wam, abyście na co dzień otaczali się takimi właśnie ludźmi!

01.02.21r.

Temat: Śledzimy przygody bohaterów powieści „Feliks, Net i Nika” Rafała Kosika.

Zachowanie nastolatków:

1. Felix Polon – inteligentny – wzrastał w domu , gdzie tata dużą wagę przywiązywał do wynalazków, stąd i on lubił posługiwać się różnymi, nietypowymi przedmiotami; przy kłopotach z niesfornymi starszymi gimnazjalistami przyniósł do szkoły „krzyczącą” pięciozłotówkę, czym pragnął złodziei ośmieszyć i upokorzyć: ” – Złodziej! Złodziej! – rozległo się na cały korytarz. – Zostałam skradziona! (…) – Ale jazda! – krzyknął jakiś chłopak, zaglądając mu przez ramię. – Skąd to masz?” – zorganizowany – to on zaplanował plan działania i urządzenie miejsca ich schadzek; grupa przyjaciół chciała sprawdzić, kto działa w Gangu Niewidzialnych Ludzi – ” – Pierwszy etap operacji to przygotowanie naszej kwatery, Punkt drugi to zlokalizowanie kwatery wroga. Trzeci – odbicie zakładników… to jest ….odzyskanie skradzionych przedmiotów.”; nastolatkowie ubolewali nad faktem, że chuligani bezkarnie okradają innych, młodszych uczniów, przezywając ich „Mikly”, naśmiewając się z ich mlecznych zębów.
2. Net Bielecki – – dowcipny, żartobliwy – przebywając w gościnie u Feliksa, chłopiec zobaczywszy kolejną porcję cieplutkich pierniczków od babci Lusi, skomentował to żartobliwie o nieodzownej wizycie u stomatologa: „-Wszystkie babcie muszą być opłacane przez dentystów. Już czuję, jak mi się psują zęby.” – leniwy – nie wykazał zapału ani zaangażowania przy nauce do sprawdzianu z geografii, w zamian pragnął wykorzystać umiejętności Manfreda i posłużyć się na sprawdzianie wiedzą programu, gdzie poprzez zapis, komputer udzieli potrzebnych wiadomości: ” – To nie jest zwykły długopis…zapamiętuje ruch ręki przy pisaniu, a potem go odtwarza… ” ; „- Manfred! Podasz te odpowiedzi, czy nie!!!” ; ” – Patrząc perspektywicznie, nie wiem , czy jest to dla ciebie korzystne?”; – zdolny – wykazywał talent i niecodzienne zdolności informatyczne, kiedy Marcel i Ruben chcieli perfidnie pozbawić Nikę drugiego śniadania, wówczas Net włamał się na serwer szkolny, powodując dzwonienie szkolnego dzwonka pięć minut przed czasem: ” – Tu nie ma żadnych zabezpieczeń – odparł beztrosko Net. – Tutejszy informatyk musi być ameba, a ja nie zostawiam za sobą śladów. – Ale … po co? I co z nią? Rozległ się dzwonek, podzwonił chwilę i ucichł, gdy Net wcisnął Enter.„; – miły – w czasie świąt Bożego Narodzenia obdarzył przyjaciółkę pierścionkiem, przemyconym ze skarbu znalezionego w kościele: ” Tata (Neta) podał Nice prezent, a ta go czym prędzej otworzyła. W środku był złoty pierścionek z malutkim zielonym oczkiem”.

29.01.21r.

Temat: Paczka zgranych przyjaciół na podstawie lektury „Felix, Net i Nika”.

1. Elementy charakterystyki wybranej postaci lektury – Feliksa Polona a. przedstawienie postaci – mieszkał z rodzicami w starej, piętrowej willi przy ulicy Serdecznej w Warszawie; jego ojciec należał do grona cenionych ówcześnie wynalazców i naukowców, zaś mama kierowała jednym z tutejszych banków; w jednorodzinnym domku swoje miejsce miała również babcia Lusia; do rodziny należy czarny, kudłaty pies rasy terier rosyjski, zwany Cabanem; obecnie jest uczniem pierwszej klasy Gimnazjum im. prof. Stefana Kuszmińskiego w Warszawie; b. wygląd – bohater odznaczał się szczupłą budową ciała; należał do właścicieli piwnych oczu; nie wyróżniał się wśród rówieśników, ale dobierał umiejętnie ubiór do okoliczności, w których uczestniczył: ” W wyglądał całkiem przeciętnie. Może z wyjątkiem ubrania – dziś z okazji rozpoczęcia roku szkolnego miał na sobie elegancki ciemny garnitur i białą koszulę.” ; zaś na wyjeździe w czasie trwania obozu zimowego w Sudetach wyróżniały go „nowiutkie, wspaniałe narty” wraz z inteligentnym zegarkiem, jaki wyśle wiadomość w razie niebezpieczeństwa; c. cechy charakteru i osobowości – zorganizowany, dojrzały i przewidujący – w czasie pobytu na obozie zimowym inni uczestnicy wyjazdu sugestywnie patrzyli na stare i mocno wytarte narty Niki, które dodatkowo budziły złośliwe uśmiechy na twarzach kolegów i koleżanek ze względu na materiał ich wykonania – drewno oraz długość, co rozzłościło nastolatkę i spowodowało, iż ta niespodziewanie ruszyła przed siebie ze stoku. Zaniepokojony jej zachowaniem Felix ruszył za nią, jednak dziewczyna była dużo szybsza i zniknęła mu z oczu wśród licznych świerków i wzniesień; po wieczornej kolacji postanowił wraz z Netem wyruszyć na poszukiwania, mając jednak świadomość, że im samym grozi ogromne niebezpieczeństwo; wiedzieli też od kolegi Wiktora o przebywaniu w tej okolicy Yeti, co dodatkowo mroziło im krew w żyłach; Chłopiec spakował do plecaka GPS, by obrać właściwy kierunek; pozostawał w stałej łączności z inteligentnym Manfredem; miał chemiczne ogrzewanie, wystarczające na kilka godzin czy czerwona flagę, doskonale widoczną na białym śniegu…
2. Kolejna postać to Net Bielecki; a. przedstawienie postaci – nastolatek wspólnie z rodzicami cieszył się z wygodnego i ekskluzywnego mieszkania na jednym z najwyższych wieżowców: ” …mieszkał na najwyższym piętrze dwudziestopiętrowego apartamentowca”, gdzie wspólnie rodzina zajmowała całe piętro; jego ojciec należał do czołowych informatyków w znanej dużej warszawskiej firmie; mama natomiast uczyniła z jednego z pomieszczeń własny atelier, gdzie uzewnętrzniała swoje myśli i uczucia na płótno; rodzina należała z pewnością do ludzi majętnych i ceniących oryginalny styl życia; b. wygląd – jego włosy w kolorze ciemnoblondu, zwykle noszone frywolnie ładnie harmonizowały z ubiorem w dniu rozpoczęcia roku szkolnego – swobodnych bojówkach z łańcuszkiem wraz z bluzą: ” w luźnych bojówkach, z łańcuszkiem zwisającym przy pasku i w wytartej brązowej bluzie z kapturem”; zwykle nosił okulary w jaskrawożółtej oprawie; wyróżniał go wysoki wzrost i niezwykle szczupła budowa ciała – ” chudy jak tyczka”, stąd postrzegany był przez innych jako chudzielec; c. cechy charakteru i osobowości – wzbudzający celową zazdrość u Nika – kiedy w czasie trwania obozu zimowego w Tatrach, chłopak wywołał uczucie zazdrości u przyjaciółki, wraz z koleżanką, jaka obdarzała go wymownie powłóczystym spojrzeniem zaczęli zjeżdżać na snowboarding, zostawiając Feliksa i Nikę na nartach… PISZEMY WSZYSCY CHARAKTERYSTYKĘ NETA LUB FELIXA – DO WYBORU ( z cytatami i szczegółowym opisem sytuacji).

28.01.21r.

Temat: Dziewczyna skrywająca w sobie wiele tajemnic – Nika, bohaterka lektury Rafała Kosika.

Przyjrzymy się postaci dziewczęcej – Nice z analizowanej i przez nas aktualnie poznanej powieści młodzieżowej pt. „Feliks, Net i Nika”, autorstwa popularnego ówcześnie pisarza z urodzonego w Warszawie – Rafała Kosika.

Charakterystyka postaci

Nika Mickiewicz mieszka sama w bardzo skromnie urządzonym maleńkim mieszkanku w starej warszawskiej kamienicy na Pradze. Wcześnie, bo mając zaledwie sześć lat, utraciła matkę. Ojciec dziewczynki od dwóch lat również nie żyje, jednak jego śmierć nie została zgłoszona w urzędzie, w związku z tym Nika odbiera jego rentę. Ponoć jest potomkinią czarownicy.

Bohaterka powieści to drobna, rudowłosa dziewczyna. Ze względu na dłuższe włosy, stale układające się w niesforne loczki, możemy śmiało stwierdzić, że jest przedstawicielką urodziwej nastolatki. Ma wesoło błyszczące, zielone oczy oraz mały, lekko zadarty nos. Najchętniej zakłada czarne lub w szkocką kratę mini spódniczki i jeansowe kurteczki. Zawsze ubrana w czarne, wypastowane Martensy. Nie rozstaje się praktycznie z nimi, stąd można by rzec stanowią jej atrybut. Nieodłącznym elementem jej stroju jest także spinka do włosów z zielonym oczkiem, którą odziedziczyła po praprababci. Po jej zgubieniu na obozie zimowym, wiemy, iż nastolatka przywiązuje do niej szczególną uwagę i traktuje ją z sentymentem. Wszystkie jej ubrania, poza martensami, pochodzą ze sklepów z odzieżą używaną, ale dziewczyna nosi je z gracją i wdziękiem, co powoduje, że nawet starsi chłopcy często się za nią oglądają.

To osoba niezwykle skromna, wrażliwa i uczciwa. Ściąganie uważa za niehonorowe. Systematycznie przygotowuje się do zajęć, skrupulatnie notuje, uważa na lekcjach. Posiada niezwykły dar, dzięki któremu, powodowana silnymi emocjami, siłą woli może poruszać przedmioty (telekineza). Miewa także przeczucia dotyczące tego, co może się wydarzyć, dlatego m.in. udaje jej się odnaleźć wejście do podziemi, w których spoczywa skrzynia ze skarbem. Lubi czytać książki.

Nika posiada niezwykłe umiejętności: zdolności telekinetyczne (potrafi podnosić przedmioty bez ich dotykania) oraz intuicję pozwalającą czasami przewidzieć niedaleką przyszłość (nazywana „kobiecą intuicją” lub od drugiej części „lodami miętowymi”), dzięki której wie m.in., że wydarzy się coś złego lub gdzie przyjaciele powinni czegoś szukać. Ulubionymi przedmiotami szkolnymi Niki są historia i język polski. Dziewczyna jest wielbicielką literatury, pochłania książki, a w szczególności romanse.

Możemy polubić te postać za rozwagę wykazaną na końcu powieści, kiedy zwyczajnie zatrudniła się w firmie i swobodnie weszła do sali, w jakiej znajdowała się księga z zapiskami aktualnego patrona ich gimnazjum – Stefana Kuszmińskiego. Mnie najbardziej ujęła jej skromność i życiowa zaradność. Jestem na „tak” przy tej postaci.

Miłego dnia!

27. 01.21r.

Temat: Sprawdzenie stopnia zrozumienia lektury „Felik, Net i Nika” Rafała Kosika.

Pytania i odpowiedzi związane z lekturą.

1. Dlaczego nastolatkowie udali się do wieżowca, Silver Tower? Bohaterowie pragnęli odzyskać od Mortena, przywódcy Gangu Niewidzialnych Ludzi – androida, cennej książki z zapiskami aktualnego patrona gimnazjum, pana Stefana Kuszmińskiego.
2. W jakim celu Morten pragnął zdobyć latalerz? Złoczyńca chciał, by nikt go nie dogonił, a swój czas poświęciłby na wynalazki domowe, ułatwiające życie.
3. Gdzie pracował tata Felixa? Dorosły mężczyzna pracował w Instytucie Badań Nadzwyczajnych w Warszawie.
4. Jakie niezwykłe zdolności posiadała Nika? Dziewczynka miała dar jasnowidztwa, jaki odziedziczyła po prababci; umiejętności telekinetyczne. Pod wpływem adrenaliny potrafiła przenosić, poruszać przedmioty stojące, dodawać przyspieszenia.
5. W jaki sposób trójka nowych przyjaciół odwiodła od dokuczania łobuzów szkolnych? Nastolatkowie zainicjowali spotkanie z duchem (przebraną za niego Niką), która strasznym, niskim głosem pouczyła Marcela i Rubena, by więcej niecnie nie postępowali: „- Stój grzeszniku! – ryczała Nika.”. Nagranie wyświetlone w szkolnej sali ukazało białą, półprzezroczystą zjawę, cedzącą przez zęby: „- Daję ci ostatnią szansę! Nastęęępnym razem zaaabiorę twoją duuuszę do piekłaaa…”
6. Kiedy Nika pałała zazdrością o Neta? Zazdrość uczestniczka obozu zimowego wykazała na wzgórzu, gdzie zauważyła powłóczyste spojrzenie Aurelii w kierunku ulubionego Neta, stąd ruszyła zdecydowanie, mimo oznajmienia, iż nie umie jeździć.

26.01.21r.

Temat: Momenty mrożące krew w żyłach z przyjaciółmi w lekturze Rafała Kosika.

Przyjrzymy się fragmentom powieści, w której współczesny pisarz z Warszawy – Rafał Kosik relatywnie wprowadził nas w świat przygód młodych przyjaciół, jakim towarzyszą momenty grozy, niepokoju i wzajemnej troski.

1. Nieprzyjemna sytuacja w nowej szkole, gimnazjum, na korytarzu szkolnym. Zderzenie kulturalnego Felixa, pierwszoklasisty w dniu rozpoczęcia roku szkolnego 2003/2004 w nowej placówce oświatowej ze starszymi o rok bądź dwa lata szubrawcami, Marcelem i Rubenem, wywarło na nastolatku niemiłe wrażenie: „- Hej, Milky!- usłyszał za plecami… Masz kaskę?” Spotkanie obudziło w nim niepokój, związany z tym, co dalej się wydarzy – zdeterminowana ich postawa doprowadziła do ewidentnego popełnienie błędu przez Felixa, który na pytanie o „pieniążki”, nieopatrznie dotknął kieszeni, czym zdradził się i po chwili oddał niemalże dobrowolnie otrzymane od rodziców kieszonkowe dziesięć złotych.
2. Odłączenie się bohaterów od grupy rówieśniczej na wycieczce szkolnej, jaka miała miejsce w listopadzie 2003r., do zamku na Kociej Skale. Uczniowie klasy pierwszej pod opieką wychowawczyni – pani Jolanty Chaber wraz z innymi opiekunami, nauczyciela informatyki, zwanego w żargonie uczniowskim Eftepem czy matematyczką , panią Ekierką pod przewodnictwem kustosza muzeum – pana Hieronima Jasińskiego, zostali poprowadzenie po budowli powstałej w XII wieku, jako zamku początkowo drewnianego. Usłyszawszy od przewodnika o odbudowie spalonego zamku przez księcia Świętopełka i przebudowaniu go na kamienna warownię obronną, stanowił w oczach współczesnego człowieka budowlę doskonałą, jaka dwadzieścia trzy razy atakowana i ostrzeliwana, nie poddała się naporom, nie przypuściła do wnętrza napastnika. We wnętrzu, wśród załomów skalnych korytarzy, ukryty został skarb, jaki bardzo chciał odkryć wzrastający w tym legendarnym klimacie tutejszy pan Jasiński. Po oddzieleniu się dzieci od zwiedzających, to oni mieli możliwość spotkania gnoma, o „kulfoniastym nosie i dużej głowie ze spiczastymi uszami”. Nika w tym czasie mocno ściskała dłoń Neta, dodając sobie otuchy. Patrząc na kościstą dłoń stwora, dzieci cicho wysłuchały jego wyjaśnień i zrozumiały, że skarb pilnowaqny przez niego czeka na drugiego właściciela, jaki nie będzie kierował się chciwością, co znamionowało oprowadzającego grupy wycieczkowe tutejszego przewodnika.

1. W domu – Opiszcie inne dwa momenty, w których bohaterowie czy wybrana postać przeżyła chwile grozy czy lęku. Proszę o umieszczenie cytatów. O prace poproszę Patryka Ł., Karolinę, Adama L. oraz Zuzię, Bruna i Patryka D. Miłej pracy z lekturą.

25.01.21r.

Temat: Kilka słów o autorze, Rafale Kosiku, lektury „Felix, Net i Nika” i jej tematyce.

Rafał Kosik urodzony 8 października 1971 roku w warszawie, znany jest przede wszystkim jako autor powieści z pogranicza science fiction. Studiował architekturę na Politechnice Warszawskiej. Rysownik scenek satyrycznych.

Twórca cyklu powieści „Felix, Net i Nika”.

Tematyka lektury.

Autor skupił uwagę czytelnika na przygodach trójki przyjaciół – Felixa Polona, Niki Mickiewicz i Neta Bieleckiego, którzy poznali się w pierwszym dniu szkoły, tj. 01 września 2003 roku. Wszyscy trafili do pierwszej klasy „a” Gimnazjum im. prof. Stefana Kuszmińskiego w Warszawie. Znamienne dla nich były inne dziedziny życia, którymi się fascynowali – Felix żył w świecie wynalazków, udoskonaleń, niekiedy udziwnień; Neta otaczały monitory komputerowe, gdzie światem elektroniki zafascynował go tata i przekazał naukowego bakcyla; Nikę wyróżniała intuicja, samodzielność i niecodzienna zdolność telepatii.

Wszystkich łączyła wzajemna troska o siebie, chęć ukarania łobuzów – Marcela i Rubena, wyśledzenia złodziejskich – przestępczych poczynań Gangu Niewidzialnych Ludzi, a w zasadzie systemu inteligentnym AI, rozwiniętą empatią.

22.01.21r.

Temat:  Polowanie z obiektywem – redagujemy opis przeżyć.

Podręcznik: Polowanie z obiektywem… Opis przeżyć (zdjęcia), s. 202 

Opis przeżyć wewnętrznych bohatera to inaczej dokładny opis stanu psychicznego, emocji i uczuć towarzyszących bohaterowi. Pisząc opis przeżyć wewnętrznych trzeba dokładnie przypomnieć sobie wszystko, co o bohaterze wiemy – być może ma on skłonności do popadania w różne skrajne emocje.

Opis przeżyć wewnętrznych bohatera to inaczej stan emocjonalny w jakim bohater się znajduje. Wywołują go określone bodźce, okoliczności. Żeby napisać opis przeżyć wewnętrznych należy wiedzieć, w jakiej sytuacji znalazł się bohater, co spowodowało określone emocje, odczucia, jakie mu w danej chwili towarzyszą. 

Opis przeżyć jest formą opowiadania, w której należy zawrzeć nazwy uczuć oraz przedstawienie wewnętrznych i zewnętrznych ich przejawów. Każda forma pisemna zawiera:

• wstęp,
• rozwinięcie,
• zakończenie.

Opis przeżyć wewnętrznych bohatera musi być podzielony na akapity. Zredagujcie opis przeżyć wewnętrznych jednej z wybranych postaci epopei, uczestniczącej w niezwykle popularnej w okresie romantyzmu tradycji – polowaniu na grubego zwierza.

Przykład opisu – młody Tadeusz uczestniczy w polowaniu …

Tadeusz przekręcił się w łóżku na drugi bok i zdecydowanym ruchem naciągnął kołdrę mocniej na głowę. Jakby przez sen słyszał dochodzące przez uchylone okno głosy podekscytowanych mężczyzn.

Co ja słyszę? Co oni mówią? Niedźwiedź! Będą rysować, wypychać? Wyskoczyłem z pieleszy domowych jak opętany. szybko zrzuciłem z siebie długą koszulę nocną i przywdziałem spodnie wraz z wierzchnim okryciem. Nieuczesany dołączyłem do ostatnich osób, jakie szły pod dowództwem Wojskiego. Psy myśliwskie głośno ujadały, plącząc w głowie moje myśli.

O przesłanie prac poproszę Sebastiana, Marysię, Zosię, Gabrysia i Laurę oraz Patryka P., Antoniego, Gabrysię, Jonatana, Nikolę. Życzę gęsiej skórki na polowaniu!

21.01.21r.

Temat: Śladami obyczajów szlacheckich – polowanie na niedźwiedzia. 

Przeczytajcie fragment z „Pana Tadeusza” ze str. 197 w podręczniku.

Epopeja pt. „Pan Tadeusz”, napisana przez poetę z epoki romantyzmu, Adama Mickiewicza.

Opis sytuacji polowania na niedźwiedzia.

Będąc na swojej posesji wraz z innymi ze służbą i przyjaciółmi rodziny Sopliców, m.in. Wojskim, Sędzia otrzymał wiadomość od leśniczego o obecności niedźwiedzia, ujrzanego na obrzeżach puszczy.

Entuzjazm zebranych towarzyszy wzrósł znacznie, stąd szybko wyznaczono godzinę i miejsce wyruszenia na polowanie. Zamówiono nawet w tej intencji mszę. Młody Tadeusz, bratanek gospodarza, spóźnił się, ponieważ zwyczajnie zaspał. Psy myśliwskie ruszyły w las. Czujni myśliwi w ciszy czekali i nadsłuchiwali odgłosów lasu i zwierzyny, ciekawi, jak dalej potoczy się polowanie. We wszystkich głowach krążyła jednakowa myśl związana z sukcesem zabicia tropionego zwierz. Nagle dowodzący gromadą Wojski przyłożył ucho do ziemi. Nasłuchiwał. W końcu zrozumiał, co oznaczało dziwne ujadanie psów. Ogary skutecznie wytropiły ofiarę. Myśliwi natychmiast ruszyli w pogoń. Gwałtowny bieg. Niekończący się skowyt psów. Nareszcie ich oczom ukazała się postura brunatna niedźwiedzia. Przy zdecydowanej próbie ataku ludzi, ten bronił się, groźnie porykiwał, kaleczył i odpędzał ujadające psy. odznaczał się agresywnością i rozwścieczeniem. Wymachiwał łapami i odpędzał otaczających go zewsząd napastników. W końcu padły pierwsze strzały. Usłyszano rozpaczliwy ryk bestii, spotęgowany wrzawą zdecydowanych na wszystko psów. Krzyki strzelców jednoczyły polujących. Początkowe strzały okazały się chybionymi. Niespodziewanie niedźwiedź odwrócił się w kierunku, gdzie stali Wojski, Tadeusz i Hrabia. W tym momencie wszyscy mężczyźni złapali oszczep. Wzajemnie odbierali go sobie. Tymczasem zwierzę nieoczekiwanie zbliżało ku nim, coraz bardziej rozwścieczone. Zaatakowało Hrabiego. Z pomocą nadbiegli Asesor z Rejentem i Gerwazy. Padły trzy strzały, w tym jeden celny. Niedźwiedź został zabity przez Gerwazego.
Na koniec polowania zakończonego powodzeniem, Wojski zadął w róg i odegrał wspaniały koncert niesiony przez echo.

20.01.21r.

Temat: Adam Mickiewicz – poeta zapatrzony w tradycję.

Podręcznik: Adam Mickiewicz– poeta zapatrzony w tradycję (biogram), s. 196; Adam Mickiewicz, Polowanie…

Urodzony w Zaosiu koło Nowogródka, od dzieciństwa odczuwał zniewolenie państwa w zaborze rosyjskim. Ucząc się w Wilnie już potajemnie czytał zakazaną wówczas literaturę polską, przyłączył się do utworzonego potajemnie Towarzystwa Filomatów i współdziałał z jego twórcą – Tomaszem Zanem, a następnie dołączył do Towarzystwa Filaretów. Myślą przewodnią członków stowarzyszeń było hasło: ” Nauka. Ojczyzna. Cnota.”

Przeżył poważny zawód miłosny do siostry swojego najlepszego przyjaciela – Michała Wereszczaki, do urodziwej i subtelnej Maryli Wereszczakówny. Dziewczyna wybrała innego oblubieńca – hrabiego Jerzego Puttkamera, którego poślubiła 14 lutego 1821 roku.

19.01.21r.

Temat: Pracujemy nad spójnością tekstu.

Otwieramy podręcznik na str. 193 i przyjrzymy się dziś pojęciu – spójność tekstu, na tekście „Upamiętnić przodków”. Następnie zajrzymy do zeszytu ćwiczeń, cz. 1. Formy wypowiedzi….

Definicja ze „Słownika terminów literackich” brzmi:

*spójność tekstu – właściwość tekstu literackiego, polegająca na tym, że w trakcie aktu tworzenia staje się on zamkniętą, a zarazem rozczłonkowaną i rozwijaną według określonych reguł całością znaczeniowo-komunikacyjną. Badaniami spójności tekstu zajmuje się współcześnie lingwistyka tekstu.

Tekst jest spójny, gdy spełnia następujące warunki:

a. ma jednego, niezmiennego w trakcie komunikacji nadawcę (nadawcą może być również grupa osób, inna istota) ma jednego odbiorcę (indywidualny lub zbiorowy), który musi zaktualizować wiedzę o świecie zawartą w komunikacie przez nadawcę;

b. jest poświęcony jednemu zagadnieniu, tematowi;

c. kolejne części pisemnej wypowiedzi są logicznie uporządkowane, elementy dopełniają się i płynnie łączą.

Zamieszczony tekst uzupełnimy najbardziej odpowiednimi wyrazami lub zwrotami, podanymi poniżej:
a. Przede wszystkim; Na początku; Zacznę od tego, że
b. Po pierwsze; Na ogół; W rzeczywistości; W gruncie rzeczy; Otóż
c. Oprócz tego; Ponadto; Warto jeszcze wspomnieć, że
d. Jako następny argument można wymienić; Można jeszcze dodać, że
e. Jednak; Jednakże; Natomiast; Podczas gdy; Z drugiej strony
f. A zatem; Tak więc; Jak z tego wynika; Podsumowując można

Czy rzeczywiście ciągłe uczenie się wynika tylko z konieczności?
a ……………….. rzeczywistość, w której żyjemy wymaga od nas ciągłego uczenia się.
b ………………. człowiek musi ciągle uzupełniać wiedzę, która jest mu potrzebna w pracy zawodowej.
c ……………… często wielu ludzi musi po prostu zmieniać swój zawód, bo niektóre kwalifikacje przestają być potrzebne, a inne są poszukiwane.
d ……………… ten, kto ciągle podnosi swoje kwalifikacje, staje się bardziej wykształcony i ma większe szanse na lepszą pracę, wyższe zarobki, i cieszy się prestiżem społecznym […]

Czy rzeczywiście ciągłe uczenie się wynika tylko z konieczności?

a. Zacznę od tego, że rzeczywistość, w której żyjemy wymaga od nas ciągłego uczenia się.
b. Na ogół człowiek musi ciągle uzupełniać wiedzę, która jest mu potrzebna w pracy zawodowe.
c. W gruncie rzeczy często wielu ludzi musi po prostu zmieniać swój zawód, bo niektóre kwalifikacje przestają być potrzebne, a inne są poszukiwane.
d. Tak więc ten, kto ciągle podnosi swoje kwalifikacje, staje się bardziej wykształcony i ma większe szanse na lepszą pracę, wyższe zarobki, i cieszy się prestiżem społecznym […]

W domu – Wykonajcie dział w ćwiczeniach ze stron 53-54. Wspomagajcie się przeczytaną teorią z podręcznika. O przesłanie prac poproszę Milenkę, Kacpra i Maję S. oraz Mateusz, Magdalenę i Krystiana. Miłego dnia.

18.01.21r.

Temat: Jakie obawy przed spotkaniem z bliskimi ma Ela-Sanela?

Otwórzcie podręcznik na str. 190, na tekście Katarzyny Pranić „Ela-Sanela „.

Pytania bohaterki fragmentu powieści:

1. Czy siostra dziewczynki, Maida oraz kuzynki, Aiszy, obchodzą tak, jak w Polsce święta Bożego Narodzenia?
2. Czy wyznając islam i modląc się do Allaha, Ela – Sanela chodziłaby do meczetu i tam się modliła?
3. Czy nazywając się Hasani i mając imię niczym arabska księżniczka, powinna być muzułmanką? Ela – Sanela w czasie przygotowań do święta Bożego Narodzenia zadawała pytania do prawnej opiekunki w Polsce, którą nazywała Babcią, mając świadomość, że nie jest ona jej krewną – dotyczące tradycji, kultury i wyznania. Babcia uświadomiła nastolatce, że wyznania nie dziedziczy się jak koloru oczu; w danym miejscu i z danymi osobami przyjmuje się od nich ich kulturę i sposób życia. W pewnym momencie życia sama Ela – Sanela wybierze, co dla niej jest najwłaściwsze i jaka wiara będzie jej najbliższa.
4. Świat przedstawiony we fragmencie powieści „Ela – Sanela”;
5. Czas akcji – po dwudziestym grudnia 2005 roku;
6. Miejsce akcji – mieszkanie gdzieś w Polsce nieopodal lasu;
7. Bohaterowie powieści – Babcia i kilkunastoletnia Sanela, zwana Elą.
8. Tematyka poruszona we fragmencie tekstu literackiego – w czasie przygotowań do wspólnej wigilii, na jaką miały przybyć bliskie osoby z kręgu rodzinnego Saneli – siostra Maida i kuzynka Aisza oraz samotny sąsiad, pan Feliks, Babcia wraz z Elą dysputowały o tradycji święta Bożego Narodzenia, obchodzonego w Polsce, ale nie praktykowanego w Bośni. Nastolatka zastanawiała się nad tym, czy jest muzułmanką, a jej wiarą powinien być islam wraz z bogiem – Allahem. Babcia uświadomiła podopiecznej, iż w to, co wierzy, to jej prywatna, osobista sprawa.

22.12.20r.

Temat: Co wiemy o tradycji Bożonarodzeniowej?

Ciekawostki o obchodach świąt Bożego Narodzenia w prezentacjach. Posłuchajcie i porównajcie ze swoimi obchodami tego święta.

https://www.google.com/imgres?imgurl=http%3A%2F%2Fslideplayer.pl%2Fslide%2F826198%2F2%2Fimages%2F1%2FCiekawostki%2Bo%2BBo%25C5%25BCym%2BNarodzeniu.jpg&imgrefurl=https%3A%2F%2Fslideplayer.pl%2Fslide%2F826198%2F&tbnid=AzWjFBFzsUsBGM&vet=12ahUKEwj4yt3uluHtAhWWsyoKHURLAyYQMygAegUIARCwAQ..i&docid=NaML09bIAZLoKM&w=960&h=720&q=Bo%C5%BCe%20Narodzenie%20u%20artyst%C3%B3w%20prezentacja&ved=2ahUKEwj4yt3uluHtAhWWsyoKHURLAyYQMygAegUIARCwAQ

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fslideplayer.pl%2Fslide%2F10676729%2F&psig=AOvVaw0z-BzRVKNA9_kzF1wboyrz&ust=1608712408974000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCMDole-W4e0CFQAAAAAdAAAAABAS

Wesołych Świąt!!!

21.12.20r.

Temat: Warto czerpać z tradycji.

Podręcznik: Czym jest tradycja? (zdjęcia), s. 188.

Pojęcie tradycji – (łac. traditio) – przekazywane z pokolenia na pokolenie treści kultury (takich jak: obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia i zachowania, normy społeczne), uznane przez daną zbiorowość za społecznie ważne dla jej współczesności i przyszłości.

Przykłady tradycji:

a. obchodzenie Święta Niepodległości 11 listopada od 1918 roku;

b. kultywowanie święta Wielkanocy na pamiątkę Zmartwychwstania Pana Jezusa;

c. przysięga żołnierska zobowiązująca każdego żołnierza do obrony kraju, godnego wypełniania obowiązków i postępowania w imię miłości do ojczyzny, honorowego utrzymywania tajemnic państwowych;

d. coroczne obchody dożynek jako akt dziękczynny dla Stwórcy o opiekę nad gospodarzami i i ich plonami;

e. rozpoczynanie ważnych uroczystości polonezem – chodzonym tańcem narodowym;

f. szkolne uroczystości – apele, akademie, spotkania z „historią” – upamiętniane na początku hymnem narodowym jako oficjalną pieśnią zmienioną na hymn państwowy z 1927 roku.

W naszych domach kultywowane są następujące tradycje i obyczaje, przekazywane z pokolenia na pokolenie:

rodzinne spotkania u najstarszego pokolenia w czasie świąt, regularne odwiedziny rodzin z podziałem na strony od męża i żony (krewnych po ojcu określano krewnymi po mieczu (lub agnatami), a po matce po kądzieli (lub kognatami, najczęściej terminy „agnat” i „kognat” stosowane były do przodków). Bliższą rodziną byli męscy potomkowie, jako zachowujący to samo nazwisko i herb); wypatrywanie pierwszej gwiazdki; dzielenie się opłatkiem przy stole wigilijnym wraz ze składanymi życzeniami; przyrządzanie pierogów z jednym wyjątkowym – szczęśliwym groszem, zapowiedzią dobrobytu na kolejny rok; wspólne śpiewanie kolęd; ubieranie drzewka iglastego domowymi wypiekami; szukanie prezentów pod choinką po wspólnej wieczerzy przez najmłodszych, wyjście do kościoła na pasterkę.

18.12.20r.

Temat: Sytuacja mrożąca krew w żyłach – „Moje spotkanie z …„

” Moje spotkanie z … elfami”

Wiedziałem, że kierując się w stronę lasu, za chwilę czeka mnie spotkanie z elfami. Jak zwykle stąpałem cicho, stawiając delikatnie twarde podeszwy na ziemi. Rozchyliłem gęste gałęzie zasłaniających mnie chaszczy, by przyjrzeć się z odległości tutejszym mieszkańcom. Od Gandalfa usłyszałem, iż stworzenia te szczególnie lubią błyskotki w postaci biżuterii, potrafią kuć zachwycające wyglądem i misterną pracą miecze, a mieszkają w przewiewnych szałasach. Podrapawszy się po kędziorach, zazdrościłem im cudownie długich i lśniących włosów. Jasna ich barwa prowadziła mnie ku nim.

– Stój! Kim jesteś? Nie podchodź zbyt blisko!

– Nazywam się Bilbo Baggins, a mój ród należy do jednych z najznamienitszych w okolicy Pagórka.

– Czyżbyś był hobbitem?

– Tak. Wędruję tu wspólnie z towarzyszami…

– Czy innymi hobitami?

– Nie, należę do gatunku nie specjalnie lubiącego podróże. Namówił mnie do opuszczenia mojej przytulnej i dobrze wyposażonej norki Gandalf. Na pewno o nim słyszeliście?

– Znamy, znamy. Jest naszym dawnym i cenionym przyjacielem od początku drugiej ery. Wielokrotnie służył nam swoją mądrością i radami, a nawet wybawiał z opresji przy spotkaniach z wargami. Nazywamy go Mitrandirem.

Po chwili elfy zaprosiły przybysza do stołu suto nakrytego różnymi przy smakołykami. W większości przeważały potrawy wegetariańskie. Niziołek chętnie skonsumował wybrany wiktuał, po czym podziękował za jedzenie. Zachęcony przez jasnowłosych mieszkańców, Bilbo rozpoczął zwiedzanie osady. Wokół rozciągały się starannie wykonane chaty z poszyciem gałązek z liśćmi. Po środku miasteczka widniała ujmująca wyglądem migocąca gwiazda, do której mieszkańcy modlili się. Na szyi każdego Eldara zauważyć można miniaturę gwiazdki, noszonej jako talizman chroniący przed śmiercią ze starości. Dodatkowo wszędzie słychać było przyjemny szczebiot małych elfików…

17.12.20r.

Temat: Moja przygoda z …. – opowiadanie twórcze.

Jedną z pierwszych niebezpiecznych przygód hobbit Bilbo Baggins wraz z trzynastoma krasnoludami i czarodziejem Gandalfem przeżył na samym początku wyprawy.

„Moja przygoda z … trollami”

Gdy pewnego pochmurnego i deszczowego dnia zatrzymaliśmy się na postój pod gołym niebem, stojący na straży Balin, dostrzegł na wzgórzu światło ognia. Postanowiono na zwiady wysłać „włamywacza”, czyli hobbita. Ja, Bombur, przyglądałem mu się uważnie poczynaniom sprytnego towarzysza wyprawy.

Bilbo odkrył, że przy ogniu baranie mięso piecze trzech trolli – William, Tom i Bert. Narzekali głosno, że baranina już im się znudziła, wolałyby skosztować ludzkiego mięsa. Nim Bilbo postanowił ostrzec krasnoludy, podkradł się do jednego z olbrzymów i wykradł mu sakiewkę. Patrzyłem z niedowierzaniem zza gęstwiny zarośli, a ciarki szybko przebiegały po moim ciele. Niestety, woreczek należał do zaczarowanych i troll złapał złodzieja. Nie mogłem nic zrobić. Hałas czy odgłos łamanych gałązek pogorszyłby tylko zaistniały stan rzeczy. Biesiadnicy pragnęli upiec więźnia, jednak nie zgodził się na to jeden z nich o imieniu William. Olbrzymy kłóciły się, aż w końcu doszło między nimi do bójki. W zamieszaniu spostrzegłem, jak niepozorny hobbit uwolnił się z zasadzki. Przybiegł zdyszany do nas, a ja cały drżący nie mogłem wyjść z podziwu dla zwinności Bilba. Szybko podążyliśmy we wskazanym przez uciekiniera kierunku i bez problemu udało nam się odszukać jaskinię, w której olbrzymy przechowywały skarby. Klucz do wejścia miał ze sobą Bilbo. Wewnątrz ujrzeliśmy wiele odrażająco wyglądających ogryzionych kości, uderzyła nas niemile panującą tu duchota, jednak po przyzwyczajeniu wzroku natrafiliśmy na zgromadzone licznie skarby – starannie ułożone garnce ze złotem, a także dwa piękne miecze, które Gandalf i Thorin z dumą przywłaszczyli sobie. Bilbo dla siebie wybrał nóż w skórzanej pochwie. Ja znalazłem solidny toporek, który idealnie pasował do odziedziczonego po mym przodku skórzanym pasie.

Po szczęśliwym zakończeniu przygody raźnym krokiem tudzież na koniach wyruszyliśmy na Wschód.

TO PRZYKŁAD OPOWIADANIA TWÓRCZEGO.

16.12.20r.

Temat: Z kim wędrował i kogo spotykał podczas wędrówki hobbit, Bilbo Baggins?

Przyglądamy się różnym napotkanym towarzyszom podróży Bilba Bagginsa.

1. Spotkane stwory: a. gobliny – wieloletni mieszkańcy Gór Mglistych, następcy, jacy przejęli te tereny i domostwa po ludziach i krasnoludach; mniejsze od orków; z zachowania zdziczałe, a z aparycji odpychający i nieprzyjemni; wyróżniały ich długie ręce i niezwykle płaskie stopy; poddani Wielkiego Goblina, którzy schwytali drużynę Thorina i hobbita podczas wyprawy do Samotnej Góry – ” Rozlegały się gwizdy, zbroje dzwoniły; miecze szczękały, goliny klnąc i złorzecząc, biegały to tu, to tam…” dążyli do pożarcia więzionych; odznaczali się nieobliczalnością – Gandalf dopomógł przyjaciołom w opresji;

1. b. pająki – mieszkańcy Mrocznej Puszczy, wyróżniały ich duże, czerwone oczy, o grubej skórze oraz olbrzymi wygląd; z łatwością i zręcznością oplatały zdobycz mocną pajęczyną; uwięziły w kokonach wszystkie krasnoludy oprócz Thorina, a z tych opresji uwolnił ich przy pomocy pierścienia i „Mieczyka” ( przechrzczonego na „Żądełko”); świetnie słuchały i odczuwały ruch powietrza przy niewidzialnym włamywaczu i miały świadomość, że mają do czynienia z kimś innym niż krasnoludy; wrażliwe na obelgi „Stare pajęczysko sieć obrzydłą tka”, „Obrzydłuchu…”, ” Stary łachmaniarzu”;

1. c. Gollum – niezwykle zwinny i dobrze pływający mieszkaniec jaskini nad jeziorem w Górach Mglistych; siedlisko jego mieściło się na wyspie; dawniej był hobbitem i nazywał się Smeagol; jako samotnik zwykle narzekał na brak jedzenia, zwykle „łowił” ryby; posiadał tylko dziewięć zębów; niekiedy pożywiał się zrzucanymi goblinami; zwykle czule sam do siebie mówił, nazywając się „Skarbem”; charakterystyczne były jego duże i błyszczące niczym latarnie ślepia; w wypowiedziach znamiennie wydłużał spółgłoski „s”/ „z”, sycząc jak wąż – ” „Smaczny kąsssek widzimy, będzie co na zzząb położyć…”;

<img src="https://img-ovh-cloud.zszywka.pl/0/0376/8490-lesne-elfy–.jpg" alt="Leśne elfy *-* na Hobbit

1. d. elfy – subtelni mieszkańcy Mrocznej Puszczy o długich, jasnoblond włosach i szpiczasto zakończonych na górze uszach; nazywane przez gobliny „szlachetnymi”; budowały domy z gałęzi przypominające szałasy; często urządzały uczty leśne na świeżym powietrzu; szczególnie ceniły drogie kamienie; wyróżniały się nieufnością i ostrożnością do innych stworzeń; podlegały władcy Thranduilowi, synowi Orophera i ojcu Legolasa, który swoją siedzibę miał na wschodnich wybrzeżach – jesienią nosił koronę z jagód i czerwonych liści, wiosną zaś przemieniał na leśne kwiaty, w dłoni zwykle dzierżył berło z rzeźbionej dębiny; za gościnę Bilba król otrzymał od hobbita srebrny naszyjnik z pereł; posiadali umiejętność kucia zachwycających mieczy;

1. e. trolle – potężne, silne stwory o nieproporcjonalnie krótkich kończynach dolnych; rasa wyhodowana przez Morgoth; mało inteligentne, pozbawione zasad istoty, zamieszkujące jaskinie, groty i góry Śródziemia; żywiące się zwykle mięsem; nienawidzące światła dziennego, które w przypadku ich zastania zmieniało bezwzględnie w kamienną postać; odznaczały się ciętym językiem i rubasznym humorem, , zwłaszcza ujawnianym w obecności krasnoludów, z jakimi lubiły się przekomarzać: – „Nie zmocz brody w potoku, ojczulku! – krzyczały do Thorina, który zgarbił się i sunął niemal na czworakach . – Już dość urosła bez podlewania!”; ze względu na ciekawość i pasjonowanie się nowinkami, dużo wiedziały i rozprawiały na bieżące tematy.

15.12.20r.

Temat: Bitwa Pięciu Armii – ostateczne starcie w powieści J.R.R.Tolkiena.

Przyjrzymy się dokładnemu przedstawieniu sytuacji zmierzającej do starcia wrogich armii.

Bitwa Pięciu Armii – bitwa ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia, stoczona 23 listopada 2941 roku Trzeciej Ery pomiędzy armią goblinów i wargów a połączonymi siłami krasnoludów, ludzi i elfów.

Było to starcie, do którego doszło już po śmierci smoka Smauga. Podczas gdy ludzie i elfy toczyli spór z krasnoludami o bogactwa skrywane w Samotnej Górze, nadciągnęła wielka armia orków, których zamysłem było wykorzystanie zamieszania i podbicie całości okolicznych ziem. W obliczu tego ataku zwaśnione strony stanęły do wspólnej walki z najeźdźcami.

Bitwa ta jest jedyną batalią przedstawioną w „Hobbicie” i zarazem jednym z ważniejszych elementów fabuły książki, opisanym w rozdziale siedemnastym.

Od 16 listopada elfy leśne z Leśnego Królestwa i ludzie z Esgaroth oblegali trzynastu krasnoludów pod wodzą Thorina Tębowej Tarczy w Ereborze, ci bowiem odmówili podzielenia się skarbami smoka Smauga. Do batalii doszło niespodziewanie – o ataku goblinów zawiadomił wszystkich czarodziej – Gandalf Szary, w momencie gdy krasnoludowie z Żelaznych Wzgórz, wezwani na odsiecz przez Thorina, gotowali się uderzyć na ludzi i elfów, by przebić się do oblężonych. W obliczu zbliżania się wspólnego wroga, zwaśnione strony połączyły zatem siły.

W pośpiechu ustalono plan bitwy.

Jedyną nadzieję pokładali sojusznicy w zwabieniu przeciwnika w głąb doliny między dwa ramiona Góry; sami chcieli obsadzić wielkie ostrogi skalne wysunięte na wschód i południe.

Jedną z nich, wschodnią, zajął Bard z ludźmi z Esgaroth (w liczbie około dwustu) wraz z Dainem Żelazną Stopą i pięcioma setkami krasnoludów z Żelaznych Wzgórz. Drugą ostrogę obsadziły oddziały elfów pod wodzą króla Thranduila, liczące około tysiąca wojowników. Tam też pozycję zajął Gandalf oraz Bilbo Baggins. Hobbit jednak nie wsławił się niczym szczególnym w batalii, bowiem szybko założył swój magiczny pierścień i stał się dla wszystkich niewidzialnym.

Warto zwrócić uwagę na zapowiedź zbliżania się zagrożenia, gdzie miała miejsce nie tylko burza, ale nagle powiększająca się na niebie czarna chmura, tworzona z nieprzyjaznych dla krasnoludów nietoperzy. Jako równowagę sytuacji w bitwie Tolkien umiejętnie wprowadził później przylot dostojnych orłów – sprzymierzeńców Thorina. i Gandalfa:

– Orły! Orły!- krzyknął Bilbo. – Orły lecą!

– Orły – wrzasnął znowu Bilbo, ale w tym samym momencie kamień ciśnięty z góry ciężko odbił się od jego hełmu; hobbit padł z łoskotem na ziemię i stracił przytomność.

14.12.20r.

Temat: Przyglądamy się zachowaniu hobbita, Bilba Bagginsa.

1. Opis sytuacji z zachowaniem Bilba Bagginsa. a. spotkanie z Gollumem – opuściwszy tereny leśne i niemiłych, mięsożernych trolli, Bilbo z przyjaciółmi wędrują dalej. Dotarli do terenów nizinnych i górzystych, chroniąc się przed zimnem oraz deszczem, trafili do jaskini. Tu niestety szybko zostali pojmani przez chciwe gobliny. Hobbit, który dobrze radził sobie w ciemnościach i nie tracił orientacji w ciemnych korytarzach, odłączył się od towarzyszy i posuwał cicho na przód, bojąc się gonitwy złych przeciwników. Natrafiwszy na przestrzeń z wodą, pomyślał, że to kałuża lub jezioro, a ponieważ nie umiał pływać, nie ważył się wejść do tam. Po chwili usłyszał syczący głos oślizgłego stwora o wytrzeszczonych, bladych ślepiach. Poczwara nie ukrywała zamiaru zjedzenia przybysza – „Co za szczęście, co za szansa, mój ssskarbie! Smaczny kąsssek widzimy… glum , glum” Dla rozrywki, hobbit zgodził się zagrać w ulubione zagadki Golluma. Dobrze radząc sobie przez obu graczy, Bilbo sięgnął do kieszeni i zapytał przeciwnika, co w niej się znajduje. Mieszkaniec wody bardzo się rozzłościł i niepoprawnie odpowiedział, że ma tam ” sznurek lub nic”. Potomek Bunga Bagginsa poprosił zatem w wyniku wygranej o dotrzymanie obietnicy i wskazanie drogi powrotnej przez stwora.

b. spotkanie z elfami – przybywając następnie do puszczy, podróżnicy zboczyli z trasy, lekceważąc przestrogi i wskazówki czarodzieja Gandalfa i Beorna o niebezpieczeństwach drogi, podążali dalej. Na początku zwinne elfy pojmały Thorina Dębową Tarczę, po czym zamknęły go w strzeżonych lochach, by następnie wydobyć informacje o innych współtowarzyszach. Po odmowie współpracy, Eldarzy skutecznie poszukują pozostałych wędrowców i umieszczają ich za kratami mrocznych podziemiach. Jedynie hobbitowi udało się umknąć przy pomocy magicznego pierścienia. Wykorzystując ciche poruszanie, potomek Belladony Tuk zakradł się do ucztujących gospodarzy, by następnie podejść do strażnika i zabrać mu otwierający kłódki klucz. Pokonując własny strach, udało mu się przejąć przedmiot i uwolnić z niewoli kompanów. Kierując się do spiżarni, umieścił krasnoludy w wyściełanych sianem beczkach po jedzeniu. Wszystkim udało się sprytnie opuścić Leśne Królestwo i popłynąć wzdłuż rzeki.

11.12.20r.

Temat: Śledzimy zachowanie w podróży głównego bohatera – „Hobbita” J.R.R. Tolkiena.

Cechy Bilba Bagginsa:

a. spokojny, opanowany, trzeźwo myślący – przebywając wraz z krasnoludami i przywódczym Thorinem zwanym Dębowa Tarcza w Samotnej Górze, po pokonaniu smoka – Smauga przez odważnego Barda, człowieka z okolic Jeziora, Bilbo Baggins postanowił spokojnie i rozważnie przekazać do obozu wroga, czyli w tym momencie do elfów i ludzi najcenniejszy ze skarbów, strzeżonych przez zabitego potwora – Arcyklejnot. Po uśpieniu czujności, przebywającego na nocnej warcie przy bramie góry, Bombura, hobbit sprytnie nakłonił go do drzemki, by w zamian mieć kilka godzin na przedostanie się do siedliska nieprzyjaciela;

b. kulturalny, gościnny, taktowny, cierpliwy – podczas wizyty trzynastu krasnoludów w jednopoziomowej, przytulnej norce hobbita, gospodarz uprzejmie usługiwał gościom, stawiając im wszystkie żądane potrawy i frykasy: ” Herbatkę? Nie, dziękuję. Co do mnie, proszę o kropelkę czerwonego wina.

• Ja też – powiedział Thorin.
• I o konfitury malinowe, i o szarlotkę.
• I o paszteciki z mięsem, i o ser.
• I o gulasz wieprzowy z sałatą.
• Jeszcze ciasteczek, jeszcze piwa, jeszcze kawy, jeśli łaska…
• Bądź tak dobry i ugotuj kilka jajek! – krzyknął Gandalf…” Bilbo niezwykle cierpliwie i szybko krążył między gośćmi w saloniku a świetnie wyposażoną w przeróżne wiktuały i przetwory spiżarnią.
• c. odważny – jako jedyny z rodu Bagginsów podjął się misji włamywacza, ze względu na wyróżniający go niewielki wzrost i umiejętność cichego poruszania ( duże, owłosione stopy o twardej podeszwie), uczestnictwa w podróży do Samotnej Góry i pokonania, strzegącego skarbu, smoka Smauga; podczas leśnej podróży, kiedy niechcący pozostał sam, napotkał obrzydliwego pająka, jakiego po chwili wahania zabił jednak swoim „mieczykiem”, którego przechrzcił na „żądełko”, a następnie – zorientowawszy się, że jego kompani zostali schwytani i oplątani w pajęcze sieci – kolejny raz uratował ich z opresji i poprzecinał lepkie kokony;
• d. pomysłowy – przybywszy następnie po opałach z pająkami do sprytnych i ceniących kryształy z gwiazd elfów z Leśnego Królestwa, krasnoludy zostały aresztowane, stąd mały hobbit wykorzystał niewidzialność za pomocą magicznego pierścienia i w odpowiednim momencie pomógł przyjaciołom – zabrał klucz od pilnującego elfa, uwolnił wszystkich z pojedynczych klatek, by następnie skryć się w drewnianych beczkach i zjechać do rwącej rzeki.

• W domu – Napisz charakterystykę Bilba Bagginsa z uwzględnieniem jego przemiany z tchórzliwego hobbita na odważnego i sprytnego włamywacza. Termin wykonania – do środy. Miłego dnia!!!

10.12.20r.

Temat: Bohater dynamiczny – Bilbo Baggins.

Zbieramy materiał do rzetelnej charakterystyki tytułowego bohatera – Bilba Bagginsa.

Przykład wstępu do charakterystyki do wykonania na poniedziałek – jutro cd. na lekcji analizujemy postępowanie postaci wspólnie i zbieramy dobre oceny.

Bilbo Baggins to czołowa postać powieści fantastycznej pt. „Hobbit, czyli tam i z powrotem”, wydanej 21 września 1937 roku przez brytyjskiego pisarza, profesora filologii klasycznej – Johna Ronalda Reuela Tolkiena.

Przedstawienie postaci.

Bilbo urodził się 22 września 2890 roku Trzeciej Ery. Mało jest znanych faktów z jego życia sprzed wyprawy do Ereboru. Wiadomo jedynie, że w już w młodości przyjaźnił się z czarodziejem – Gandalfem, a później z krasnoludami, elfami i ludźmi. Rodzicami jego byli członkowie zacnych i szanowanych powszechnie rodów – matka, jedna z trzech niepospolitych córek Starego Tuka – Belladonna oraz Bungo z zamożnego rodu Bagginsów. Senior familii – pan Baggins wybudował siedzibę rodziny, Bag End pod Pagórkiem w Hobbitonie, w kraju Shire, gdzie domostwo wyróżniało się pod względem wygód, ale i wyposażenia. Po śmierci ojca w 2926 TE, Bilbo odziedziczył cały majątek razem z Bag End.

W wieku 99 lat Bilbo usynowił Froda, który był jego ciotecznym siostrzeńcem, jak i zarazem stryjecznym bratem (w skrócie Frodo nazywał Bilba wujem). Wymyślał poematy. W jednym z nich jest wspomniana kraina Aerie.

09.12.20r.

Temat: Sprawdzenie stopnia zrozumienia lektury „Hobbit czyli tam i z powrotem” J. R. R. Tolkiena.

Przed nami kolejna lektura. Dziś sprawdzam, co zrozumieliście z przeczytanej treści powieści fantastycznej pt. „Hobbit”.

08.12.20r.

Temat: Poetyckie wspomnienie z dzieciństwa w wierszu Juliusza Słowackiego „W pamiętniku Zofii Bobrówny”. 

Juliusz Słowacki – wybitny polski poeta romantyczny, dramaturg, filozof-wizjoner. Urodził się w 4 września 1809 w Krzemieńcu, zmarł 3 kwietnia 1849 w Paryżu.

Za życia opublikował tylko część swojej twórczości. Jego poezja była czymś niezwykłym nawet na tle bogatej literatury romantycznej. Cechowała ją ogromna różnorodność, bogactwo frazy, nowatorska inwencja językowa i wrażliwość plastyczna. 

W pamiętniku Zofii Bobrówny

Niechaj mnie Zośka o wiersze nie prosi,

Bo kiedy Zośka do ojczyzny wróci,

To każdy kwiatek powie wiersze Zosi,

Każda jej gwiazdka piosenkę zanuci.

Nim kwiat przekwitnie, nim gwiazdeczka zleci,

Słuchaj — bo to są najlepsi poeci.

Gwiazdy błękitne, kwiateczki czerwone

Będą ci całe poemata składać.

Ja bym to samo powiedział, co one,

Bo ja się od nich nauczyłem gadać; 

Bo tam, gdzie Ikwy srebrne fale płyną,

Byłem ja niegdyś, jak Zośka, dzieciną.

Dzisiaj daleko pojechałem w gości

I dalej mię los nieszczęśliwy goni.

Przywieź mi, Zośko, od tych gwiazd światłości,

Przywieź mi, Zośko, z tamtych kwiatów woni,

Bo mi zaprawdę odmłodnieć potrzeba.

Wróć mi więc z kraju taką — jakby z nieba. 

W wierszu pt. „Z pamiętnika Zofii Bobrówny” (traktowanego jako utwór obowiązkowy do egzaminu!) autor – Juliusz Słowacki, tworzący w epoce romantyzmu, a zatem w czasie, kiedy nasza ojczyzna była już od 1795 roku pod zaborami, wyznaje w liryce bezpośredniej, aby jedna z córek jego sympatii – Joanny Bobrówny, Zośka, nie prosiła go o napisanie wierszy. W apostrofie skierowanej do dziecka czujemy brak czułości, a raczej zniecierpliwienie wyrażone przez podmiot liryczny poprzez zgubienie imienia „Zośka”. Dziewczynka zna dość dobrze mężczyznę, stąd wyrażenie osobistego życzenia. Podmiot liryczny utożsamiany tu z samym poetą, który w latach 30 – tych XIX wieku przebywał w Paryżu, kieruje wyobraźnię dziecka do jego kraju lat dziecinnych, Krzemieńca i Wilna, dawnych terenów Polski. Sugeruje obecnej przy nim osobie, iż to właśnie stamtąd czerpał wenę twórczą, natchnienie i radość życia – Bo kiedy Zośka do ojczyzny wróci, / To każdy kwiatek powie wiersze Zosi, / Każda jej gwiazdka piosenkę zanuci.

W naturze, otoczeniu, migotaniu gwiazd należy szukać zachwytu nad pięknem świata, podpatrując tym samym mistrzów ze starożytności, stosujących sztukę mimesis – naśladownictwo. Poeta wyznaje otwarcie, że od nich właśnie nauczył się subiektywnego języka, który oddaje teraz w lirykach. Wspomina pobyt w czasie minionym nad srebrna tonią Ikwy, płynącej na terenach Ukrainy.

Teraz czuje oddalenie i ogromną tęsknotę za rodzimym miejscem zamieszkania, ale jest zależny od czasu, od władz, od narzucanej mu dyscypliny. Teraz prośba odwraca się – to częsty bywalec salonu w domu państwa Bobrów, kieruje życzenie do Zośki, by przywiozła mu z ojczyzny żywy blask gwiazd – „od tych gwiazd światłości” czy kojącej zmysły woni kwiatów – „z tamtych kwiatów woni”, by mógł znów poczuć siłę twórczą i nieodpartą chęć działania – „Bo mi naprawdę odmłodnieć trzeba”. Wnioskuje ostatecznie, by wróciła mu czysta niczym anioł z nieba. Tu odkrywa siłę napędową – czynienie dobra, walki w słusznej sprawie.

W regularnym wierszu stroficznym, sylabicznym odnajdziemy bogactwo środków stylistycznych:

a. epitety: najlepsi poeci;

b. metafory – bo ja się od nich nauczyłem gadać ( od gwiazd i kwiatów);

c. personifikacje – kwiatek powie, gwiazdka piosenkę zanuci;

d. przerzutnie – kwiateczki czerwone / będą ci całe poemata składać

e. apostrofy – przywieź mi, Zośko…

f. zdrobnienie – gwiazdeczka

g. zgrubienie – Zośka

h. porównanie – wróć mi więc (Zośko) z kraju taką – jakby z nieba.

Widzimy rymy o układzie ab ab cc – naprzemienne i parzyste, zewnętrzne z końca wersów, żeńskie: – pro – si, wró- ci; dokładne: prosi/ Zosi i niedokładne: wróci / zanuci oraz gramatyczne – zgodny rodzaj literacki – on wróci, zanuci.

07.12.20r.

Temat: Wykrzyknik i partykuła. Powtórzenie.

Zad. 1.

Wyłoń podkreśleniem wszystkie partykuły i nazwij ich rodzaj:

a. Patrzże chłopcze w tę stronę, tak, byś wszystko dobrze widział.

p. wzmocnieniowa p. twierdząca

b. Obyś tylko widziałże dobrze przez nowe okulary.

p. życzeniowa p. wzmacniająca

c. Nie, nie, tak, tak – to na pewno dobry dla nas znak.

p. przecząca p. twierdząca

d. Tylko niech pan zostawi tenże bagaż.

p. ograniczająca p. życzeniowa p. wzmacniająca

Zad. 2.

Wpisz w odpowiednie miejsca wykrzykniki i partykuły:

a. wykrzykniki – ej, oj, ach, hej, halo, o, rety, uf, och,

b. partykuły – jeszcze, chyba, tylko, czy, niech, przecież, oby, nie, by

ej, oj, ach, jeszcze, chyba, hej, halo, o, rety, tylko, przecież, czy, no, chlup, uf, och, niech, nawet, puk, dom, też, oby, nie, by.

Zad. 3.

Układamy zdania z partykułami w dialogu:

– Załóż ten płaszcz, przecież pada.

– Oby tylko nie zaczął zacinać grad.

– Czy mogę zaczekać z parasolem u Marysi?

– Tak. Chyba nie będzie padać wiecznie.

04.12.20r.

Temat: Uczymy się korzystać ze słownika terminów literackich.

Słownik terminów literackich obejmuje hasła zawarte w podstawie programowej do szkół. W prosty sposób przybliża uczniom podstawowe zagadnienia nauki o literaturze. Definicje są spójne, zwięzłe – kilkuzdaniowe bądź dłuższe – i zostały napisane językiem zrozumiałym dla ucznia.

Przykład wyjaśnienia :

SŁOWNIK TERMINÓW LITERACKICH

A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M|N|O|P|R|S|ś|T|U|V|W|Z|Ż

absurd adaptacja adresat aforyzm  akapit akcent akcja akt alegoria aluzja literacka anafora anagram  analiza dzieła literackiego

animizacja antologia antonimy antyk apokalipsa apokryf apostrofa archaizm argument artykuł asceza autor

absurd – sytuacja, sformułowanie lub myśl pozbawiona sensu, niedorzeczność, np. but w butonierce, słowa te łączy jedynie podobne brzmienie, poza tym ich zestawienie jest nonsensowne (tzn. pozbawione sensu). Na absurdzie opiera się m.in. gra słów, groteska.

adaptacja – przetworzenie dzieła literackiego na utwór innego rodzaju literackiego bądź na inną dziedzinę sztuki, na przykład sfilmowana powieść to adaptacja filmowa, inaczej nazywana ekranizacją, jak Krzyżacy Henryka Sienkiewicza w reż. Aleksandra Forda, Quo vadis Henryka Sienkiewicza w reż. Jerzego Kawalerowicza. Zobacz: przekład, scenariusz, scenopis.

adresat – realna osoba wymieniona w utworze z imienia i nazwiska (w tytule, dedykacji lub tekście), do której zwraca się twórca dzieła, np. Do Joachima Lelewela Adama Mickiewicza. Zobacz: odbiorca dzieła literackiego.

aforyzm – zwięzła, błyskotliwa wypowiedź dotycząca jakiegoś ogólnego spostrzeżenia, często zaskakująca. Słynne polskie aforyzmy to m.in. Myśli nieuczesane Stanisława Jerzego Leca, np.: Na żadnym zegarze nie znajdziesz wskazówek do życia, Do głębokiej myśli trzeba się wspiąć. Zobacz: złota myśl, maksyma, sentencja.

akapit – początek tekstu prozatorskiego wyróżniony wcięciem lub cały fragment między wcięciami. Zobacz: proza.

akcent – uwydatnienie określonej sylaby w wyrazie lub zespole wyrazów przez: podniesienie wysokości głosu podczas jej wymawiania, przedłużenie jej wymawiania lub mocniejsze wymówienie. Zobacz: rytm, wiersz.

Otwórzcie podręcznik na str. 176.

Zad. 1 str. 177.

W słowniku terminów literackich występuje informacja o:

• definicji pojęcia. Pogrubiona czcionka w haśle tytułowym terminu literackiego wyróżnia rodzaje omawianego pojęcia, np. postać główna, postać epizodyczna, postać uboczna…

Zad. 3 str. 177.

a. postacie główne – król Zygmunt I Stary, postać w czarnej pelerynie – zamachowiec i zabójca (siepacz) króla, Kostek – naoczny świadek zamachu, wybawca króla;

b. postacie uboczne (poboczne) – grupa chłopców,

c. postacie epizodyczne – dworzanin;

d. postacie pozytywne – król Zygmunt I Stary, Kostek,

e. postacie negatywne – niecny wysłannik zakonu.

Zapamiętaj ważne informacje o Królu Zygmuncie I Starym!

• w ciągu 15 – letniego panowania podjął się przebudowy Wawelu, zlecając pracę włoskiemu architektowi – Berrecciemu; arkadowy dziedziniec z krużgankami i kolumnami, konkurujący z węgierską Budą; z urokliwymi rzeźbami , skąpana w złocie „kaplica zygmuntowska”, zwieńczona lśniącą, złotą czaszą kopuły; jedenastotonowy dzwon „Zygmunt”;
• obrona wschodnich granic przed mołdawskim księciem Bohdanem;
• doprowadzenie do hołdu pruskiego;
• zmniejszenie wpływów zakonu krzyżackiego.

03.12.20r.

Temat: Jakie funkcje pełnią w zdaniu spójniki?

Przyjrzymy się kolejnej nieodmiennej części mowy – spójnikowi. Jest ważny ze względu na funkcję i różnorodność postaci.

Spójnik – wyraz łączący dwa zdania, równoważniki zdań lub wyrażenia w jedno zdanie złożone. Przeważnie występuje na granicy pomiędzy wypowiedziami składowymi, choć niektóre spójniki mogą być używane wewnątrz drugiej z nich. 

Spójnik jako część mowy

Na tle innych części mowy spójnik wyróżnia się zdecydowanie. Podczas gdy większości z nich przypisuje się określone znaczenia i odniesienie do rzeczywistości pozajęzykowej, spójniki nie reprezentują świata zewnętrznego, bo też nie nazywają żadnych jego elementów.

Na przykład rzeczownik odnosi się do osób, rzeczy, pojęć, przymiotnik do cech i właściwości, a czasownik do czynności i stanów.
Tymczasem spójnik tylko (lub aż!) wyznacza relację między zdaniami lub ich częściami. A wybór spójnika ma w tych relacjach zasadnicze znaczenie. Wystarczy porównać a i albo, wstawić jeden z nich, potem drugi między zestawione wyrazy lub wypowiedzenia, żeby zobaczyć, jak diametralnie zmieni się sens przekazywanych treści. Jeśli powiemy, że „A, więc B”, to mamy na myśli relację wynikową, ale jeżeli mówimy „A, ale B”, to chodzi nam o treści, które się sobie przeciwstawiają.

Funkcja spójnika.

Spójnik jako część mowy łączy zdania lub ich części. Określając relację między nimi, spójnik może spajać lub przeciwstawiać sobie zestawione elementy.
Jest nieodmienną częścią mowy, co oznacza, że nie zmienia nigdy swojej formy gramatycznej.

Otwórzcie podręcznik na ss. 174-175.

Przyjrzyjmy się zdaniom z zadania 2 ze str. 175.

Minęło wiele lat od zjazdu gnieźnieńskiego i nic nie wskazywało na to, by następcy Ottona III chcieli kontynuować plany zmarłego cesarza.

W zdaniu spójniki „i” , „by” wyraźnie łączą trzy części wypowiedzenia. Sprawdźmy ilość orzeczeń: minęło, nie wskazywało, chcieli kontynuować. To one dały trzy części zdania.

Księżna Rycheza rozumiała, że jeśli uda się przekonać papieża i europejskie dwory do koronacji Chrobrego, to ten sam zaszczyt spotka także jej męża Mieszka II.

W zdaniu spójnik „że” łączy część pierwszą zdania z drugą, spójnik „i” łączy część drugą, spójnik w formie zaimka „to” łączy część drugą z trzecią.

Orzeczenia zdania to: rozumiała, uda się przekonać, spotka. Trzy orzeczenia, stąd trzy części wypowiedzenia.

ZAPAMIĘTAJ!

Przed spójnikami: i oraz ani ni albo lub czy bądź nie należy stawiać przecinków.

W domu – Dokończenie zadania 2, zad. 3 i 5 a i b ze str. 175 w podręczniku. O prace poproszę Gabrysia, Zosię, Laurę oraz Nelę, maję G. i Adama K. Miłej pracy!

02.12.20r.

Temat: Redagujemy fragment powieści historycznej.

1. Elementy powieści historycznej: a. zachowany prawdziwy czas i miejsce zdarzeń; b. występowanie postaci historycznych i fikcyjnych; c. akcja zawiera elementy prawdziwe i stworzone przez autora do potrzeb powieści – fikcyjne; d. dopuszczalne jest stosowanie archaizmów i zwrotów, które wyszły już z użycia ( np. śreżoga – upał, chędogi – czysty, gnuśny – leniwy, dworować – żartować) dla lepszego zrozumienia opisywanych zdarzeń w konkretnym okresie dziejowym (np. w średniowieczu – zwroty do osób innych – „Jaśnie panie” , „Waćpanna”, „Waćpan”, „Jegomość”); e. dopuszcza się realizację literackich wątków fikcyjnych.

1. Przykład powieści historycznej o rządach Bolesława Chrobrego.

W dawnych czasach, a było to naprawdę dawno, nie można było jeszcze określić kto jest prawowitym królem, gdyż na początku władcę zwano księciem. Pierwszym znaczącym możnym panem był Mieszko, który ze względu na sam początek nosił jeszcze cyfrę porządkującą – pierwszy. Żył on w X wieku, zatem w czasach, kiedy modne były polowania, a ludzie mieszkali w grodach, zwykle dbając o wspólnotę ludzi zamieszkujący dane terytorium…

W obszernej izbie na środku stał pokaźny kocioł, w jakim wrzała aromatycznie drażniąca nozdrza strawa.

Domownicy zgromadzeni na długich ławach, wykonanych z bali drewnianych, wokół prostokątnego stołu pilnie śledzili ruchy uwijającej się Kachny – pani domu. To ona czuwała nad rodem, by nikt z domowników nie był głodny. Poprosiła o pomoc w rozstawieniu drewnianych mis najmłodszego potomka – Leszka, by zadbał o przydział naczynia dla każdego. Wrzącą strawę z grochem i mięsem następnie postawiła przed mężem – Bartkiem, który dzielił sprawiedliwie jadło.

Na pytanie najstarszego z dzieci – Mieszka o możliwość otrzymania dodatkowej porcji, ojciec stanowczo odparł:

– Mało dziś pomogłeś przy układaniu stosu z chrustu, toteż musisz zasłużyć najpierw na danie.

– Tatku, tatku kochany, ja będę pracował pilnie, tylko dziś dziwnie burczy mi w brzuchu! – nie poddawał się chłopiec.

– Najpierw praca, potem odpoczynek i nagroda – rzekł chłodnym tonem mężczyzna.

Pani Katarzyna nie wtrącała się do rozmowy, wytarła ręce o fartuch i związawszy długie włosy w kok, zasiadła jako ostatnia na skórze z wołu, wyściełającej ławę do wieczerzy…

W domu – Dokończcie fragment lub stwórzcie własny. O prace poproszę Amelkę, Patryka, Bruna i Zuzię oraz Jurka, Filipa, Franka i Dawida. Miłego redagowania pracy!

01.12.20r.

Temat: Przyimki – nieodmienne części mowy.

Przypominamy część mowy nieodmienną- przyimek.

Przyimek – nieodmienna i niesamodzielna część mowy, która łączy się z innymi wyrazami i nadaje im inny sens. Na przykład rzeczownik książka tworzy z przyimkami wiele zestawień: na książce, o książce, za książką, obok książki, po książce, pod książką, zza książki, koło książki, przy książce, ponad książką, od książki, ku książce…

Przyimki dzieli się na:

• przyimki proste (np. z, do, na, bez, za, pod, u, w, nad, o, od, po).
• przyimki złożone, składające się z przyimków prostych (np. z + nad = znad, po + przez = poprzez).

• Zasady ortograficzne

Zwykle przyimki z następującymi po nich wyrazami pisze się oddzielnie, np. do domu, po drodze. Niektóre przyimki jednosylabowe mogą przyjmować końcówkę -e, zazwyczaj w utartych frazach, np. beze mnie, przeze mnie, ode mnie, nade wszystko, przede wszystkim.

Pisownię łączną stosuje się:

• w tradycyjnie utrwalonych wyrażeniach przyimkowych, np. dlaczego, naraz, pokrótce, wpół, wręcz, zgoła.
• jeżeli po przyimku następują cząstki: -bok, -dług, -koło, -czas, -miast, -śród i -wnątrz, np. obok, podczas, według, naokoło, zamiast, natomiast, natychmiast, spośród, wśród, wewnątrz, zewnątrz.

Przyimki złożone zawsze pisze się łącznie. W przypadku przyimków złożonych z przyimkiem z, jeśli pierwsza głoska drugiego przyimka jest bezdźwięczna, przyimek zapisuje się jako s, np. spod, sponad (ale znad).

W domu – Wykonajcie w zeszycie ćwiczeń dział ” Funkcje wyrazów nieodmiennych” ze ss. 51 – 52. O prace poproszę Maję i obie Julie oraz Antoniego, Maję S. i Milenkę. Miłej pracy!

30.11.20r.

Temat: Zjazd gnieźnieński na kartach kroniki i powieści. 

Wincenty Kadłubek, mistrz Wincenty Kadłubek lub mistrz Wincenty zwany Kadłubkiem – biskup krakowski, autor Kroniki dziejów Polski, uważany za jedną z najważniejszych postaci w dziejach literatury i historiografii polskiej; niekiedy określany mianem „ojca kultury polskiej”. 

Jan Długosz herbu Wieniawa – polski historyk, kronikarz, twórca dzieła „Historia”, duchowny, geograf, pierwszy heraldyk polski, dyplomata; wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka, posiadał przywilej kreacji notarialnej. 

Zjazd gnieźnieński – inaczej nazywany też synodem gnieźnieńskim. Była to pielgrzymka cesarza Ottona III do grobu św. Wojciecha, a także spotkanie z księciem Polski Bolesławem w ówczesnej stolicy państwa – Gnieźnie. Zjazd odbył się w marcu 1000 roku. 

Gall Anonim lub Anonim, tak zwany Gall – anonimowy autor „Kroniki polskiej”. Mimo cudzoziemskiego pochodzenia (z wybrzeży Francji) uważany za pierwszego polskiego kronikarza. Określenie Gall Anonim wynika z tradycji literackiej sięgającej XVI wieku oraz niepisanej umowy nowożytnych badaczy.

„Kronika polska” – uważana za pierwsze dzieło literatury polskiej. Czas jej powstania datuje się na rok 1112 a 1116. Autor – cudzoziemiec, napisał dzieło w języku łacińskim. W treści Gall Anonim zawarł informacje o rządach Mieszka I i jego następcy, Bolesławie Chrobrym. Znajdziemy w niej wątek wykupienia przez księcia ciała św. Wojciech z rąk pogańskiego przywódcy plemienia z Prus (Niemiec) i umieszczenia zwłok w katedrze gnieźnieńskiej. Do grobu przybył sam król Niemiec (od 966 r. Święty Cesarz Rzymski) – Otto III, gdzie doszło do spotkania polskiego władcy z gościem. Wg opowieści niezwykły splendor i przepych towarzyszył spotkaniu. Obaj najwyżsi urzędnicy obdarowali się wzajemnie – Bolesław otrzymał zdjęty z głowy cesarza diadem cesarski, jako chorągiew – gwóźdź z krzyża Pańskiego oraz kopię włóczni św. Maurycego, a Otto dostał ramię św. Wojciecha. Był to znak zawartego przymierza i przyjaźni.

W domu – Przeczytajcie tekst ze ss. 163 -172. Miłego czytania!

27.11.20r.

Temat:  Legenda – skarbnica pamiątek przeszłości. 

Otwieramy podręcznik na str. 157.

Wojciech Sławnikowic lub Adalbert z Pragi – czeski książę z roku Sławnikowiców, duchowny katolicki, biskup Pragi, benedyktyn, misjonarz do Prus, męczennik, święty Kościoła katolickiego, patron Polski, Czech i Węgier.

.::  ŚW. WOJCIECH  ::.
(ur. 956 – zm. 23 kwietnia 997)

Św. Wojciech, biskup i męczennik, którego Kościół w Polsce uznaje za jednego ze swoich głównych patronów, pochodził z książęcego rodu czeskich Sławnikowiców, spokrewnionego przez Dąbrówkę z dynastią Piastów.

Jego krew leży u fundamentów Kościoła i państwa na ziemiach piastowskich. Jako apostoł pogan w swej ostatniej misji dotarł do wybrzeży Bałtyku, gdzie 23 kwietnia 997 roku poniósł śmierć męczeńską. Przy jego grobie spotkali się w 1000 roku cesarz Otton III i książę Bolesław Chrobry, a wydarzenie to przeszło do historii jako Zjazd Gnieźnieński. Już wówczas św. Wojciech – wychowanek szkoły w Magdeburgu, biskup praski, mnich rzymski, apostoł Węgier i Polski, wreszcie męczennik pruski, którego ciało znalazło się w Gnieźnie – urastał do rangi symbolu duchowej jedności tworzącej się wówczas Europy.

Wzorem swoich wielkich poprzedników św. Cyryla i św. Metodego łączył duchowe tradycje różnych kultur. Po latach dzieciństwa spędzonego na dworze rodziców w czeskich Libicach, zdobył wykształcenie w Magdeburgu, gdzie przez 10 lat pobierał nauki w jednej z lepszych szkół owych czasów. Tam też otrzymał bierzmowanie, a na cześć ówczesnego arcybiskupa Magdeburga przyjął drugie imię Adalbert. W 981 roku powrócił do Czech, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie, a rok później, po śmierci biskupa praskiego Dytmara, objął tamtejsze biskupstwo.

Jako biskup Pragi hojnie wspierał ubogich oraz budowę kościołów. Zdecydowanie sprzeciwiał się wielożeństwu, rozwiązłości, handlowi niewolnikami z krajami muzułmańskimi i intrygom czeskich możnowładców, co w efekcie spowodowało jego konflikt z księciem Bolesławem II. Św. Wojciech wraz z bratem Radzimem opuścił Pragę i udał się do klasztoru benedyktynów w Rzymie. Tam zrezygnował z godności biskupiej i prowadził życie mnicha, które koncentrowało się na ascezie, modlitwie, czytaniu i pracy fizycznej. Po kilku latach, ulegając naleganiom papieża i poselstwom rodaków, powrócił do Pragi, którą jednak musiał opuścić na zawsze, gdy zamordowano jego czterech braci, a także nastawano na jego życie.

Jako misjonarz wyruszył więc na Węgry, gdzie miał ochrzcić przyszłego króla Stefana I. Bywał też na dworze cesarza niemieckiego Ottona III, którego był spowiednikiem, powiernikiem i doradcą. W czasie długich pobytów za granicą dał się poznać elitom ówczesnego chrześcijaństwa zachodniego jako człowiek wyjątkowej świętości. Młody cesarz Otton III, jak i papież Sylwester II mieli dla niego najwyższe uznanie. „Jako człowiek Kościoła św. Wojciech zawsze zachowywał niezależność w niestrudzonej obronie ludzkiej godności i podnoszeniu poziomu życia społecznego. Z duchową głębią doświadczenia monastycznego podejmował służbę ubogim. Wszystkie te przymioty osobowości św. Wojciecha sprawiają, że jest on natchnieniem dla tych, którzy dziś pracują nad zbudowaniem nowej Europy, z uwzględnieniem jej korzeni kulturowych i religijnych” – stwierdził papież Jan Paweł II przemawiając w Gnieźnie z okazji 1000-lecia męczeńskiej śmierci patrona Polski.

Św. Wojciech nie mając możliwości powrotu do Czech, gdzie wymordowano jego rodzinę, znalazł oparcie na dworze Bolesława Chrobrego. Stamtąd w 997 roku wyruszył w swą ostatnią podróż misyjną do pogańskich Prus. Jednak już pierwsze spotkanie z Prusami okazało się niepomyślne, a misjonarze zostali zmuszeni do odwrotu. Kilka dni później, 23 kwietnia 997 roku we wsi Święty Gaj, niedaleko dzisiejszego Pasłęka, zostali zaatakowani. Św. Wojciech zginął śmiercią męczeńską.

Bolesław Chrobry wykupił od Prusów ciało świętego. Miał ponoć zapłacić za nie tyle złota, ile ważyło. Doczesne szczątki św. Wojciecha spoczęły w katedrze gnieźnieńskiej, która od tego momentu stała się miejscem szybko rozprzestrzeniającego się na całą Europę kultu męczennika. Jego śmierć wywarła wielkie wrażenie w zachodnim chrześcijaństwie, dlatego już w 999 roku papież Sylwester II ogłosił Wojciecha świętym.

Przy jego relikwiach spotkali się w 1000 roku w Gnieźnie cesarz Otton III i Bolesław Chrobry – w obecności legata papieskiego. Zjazd Gnieźnieński miał zarówno znaczenie polityczne, gdyż zaowocował uznaniem państwa polskiego przez cesarstwo, jak i znaczenie kościelne, gdyż przy grobie św. Wojciecha została proklamowana pierwsza polska metropolia: Gniezno, w skład której weszły biskupstwa w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Arcybiskupem gnieźnieńskim został brat św. Wojciecha – Radzim.

Tysiąc lat później Jan Paweł II w orędziu skierowanym do prezydentów krajów Europy środkowo-wschodniej, którzy przybyli do Gniezna na uroczystości 1000-lecia męczeńskiej śmierci św. Wojciecha powiedział, że o nieprzemijalności świadectwa tego świętego świadczy „umiejętność harmonijnego łączenia różnych kultur”. Pamięć o nim jest szczególnie żywa w Europie środkowej, gdzie zaszczepiał chrześcijaństwo i propagował ewangeliczną wizję człowieka. Jednak do jego grobu po dziś dzień przybywają pielgrzymi nie tylko z krajów, gdzie głosił Ewangelię, ale z całej Europy.

1. Ciekawostki o św. Wojciechu.

Biskup wyruszył od polskiego księcia Bolesława Chrobrego na misję głoszenia słowa Bożego i krzewienia kultury chrześcijańskiej drogą morską do Prus, gdzie poniósł męczeńską śmierć – zabity włócznią, a poćwiartowane ciało misjonarza pozbierali jego dwaj towarzysze i złożyli pod ołtarzem koło Gdańska. Po trzech latach trafiły jego szczątki do katedry w Gnieźnie, które wspólnym siłami wykupił od chciwego, pogańskiego księcia nasz książę Bolesław. Szalę wagi, na której brakowało kruszcu (złota i srebra) zrównała z wagą ciała św. Wojciecha suma dwóch groszy, jakie oddała uboga, ochrzczona przez niego staruszka.

Na zjeździe gnieźnieńskim w 1000 roku Otton III wraz z Bolesławem Chrobrym spotkali się w katedrze przy relikwiach św. Wojciecha…

W domu – Nauczcie się informacji o św. Wojciechu. Miłego weekendu!

26.11.20r.

Temat: Ćwiczymy poprawne użycie zaimków w zdaniu. 

Dziś ćwiczymy gramatykę języka polskiego – powrót do zaimka.

Zaimek wskazuje osoby, przedmioty itd. bez dokładnego ich nazywania. Odmiana zaimka zależy od tego, którą część mowy on zastępuje.

Zaimki nie mogą zastępować wszystkich części mowy. Ze względu na „odziedziczony” rodzaj odmiany wyróżnia się w języku polskim następujące typy zaimków:

• odmienne – odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje
  • rzeczowne – zaimek rzeczowny (zastępujący rzeczownik) (np. ja, ty, my, wy, oni, kto, co, nic, coś, ktoś)
  • przymiotne – zaimek przymiotny (zastępujący przymiotnik) (np. mój, twój, nasz, taki, który, inny, tamten, ta, ci)
  • liczebne – zaimek liczebny (zastępujący liczebnik) (np. ile, tyle)
• nieodmienne
  • przysłowne – zaimek przysłowny (zastępujący przysłówek) (np. tak, tam, tu, wtedy, gdzieś, tamtędy, kiedyś).

Ze względu na funkcje wyróżnia się następujące rodzaje zaimków:

• osobowe (np. ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one)
• zwrotne (np. się, siebie, sobie, sobą)
• dzierżawcze (np. mój, twój, jego, jej, nasz, wasz, ich)
• wskazujące (np. ten, ta, to, tamten, tam, tu, ów, tędy, taki, ci, tamci, owi, sam)
• pytające (np. kto? co? jaki? który? gdzie? kiedy? jak? komu? czemu? kogo?)
• względne (np. kto, co, komu – bez znaku zapytania; łączą zdanie nadrzędne z podrzędnym)
• nieokreślone (np. ktoś, coś, jakiś, gdzieś, kiedyś, cokolwiek)
• przeczące (np. nic, nikt, żaden, nigdy, nigdzie)
• wszechogarniające, upowszechniające (np. wszyscy, zawsze). ĆWICZENIA

1. Wpisz w odpowiedniej formie podany w nawiasie zaimek

A. Zapytałem (ona) ………………………………………………., czy pożyczy mi Krzyżaków.
B. Jutro oddam (ty) …………………………… wszystkie pożyczone przeze mnie kasety.
C. (Ja) ………………………………………………………zupełnie nie zależy na opinii Agaty.
D. Marku, czy możesz pożyczyć (oni) ………………………………………. tę starą mapę?

Sprawdź się (ją, ci, mnie, im).

2. Wypisz ze zdań zaimki i określ ich rodzaje

A. Kto się lubi, ten się czubi. ………………………………………………………………………………………………
B. Jak ty mnie, tak ja tobie. ………………………………………………………………………………………………..

Sprawdź się (kto – z. względny, się -z. zwrotny, ten – z. wskazujący; ja, ty – z. osobowy, tobie – z. dzierżawczy).

3. Wyróżnione w zdaniach wyrazy zastąp zaimkami

A. Sąsiedzi mają szybkie auto. Chciałbym ……………………………………………… mieć.
B. Przeczytałem fajną książkę. Jeśli chcesz, mogę ci ………………………….. pożyczyć.
C. Aneta ma piękne, długie włosy. Wszyscy jej ……………………………… zazdroszczą.
D. Wreszcie kupiłam sobie tę czerwoną sukienkę. Od dawna o …………… myślałam.

Sprawdź się (oni, ją, ich, niej).

Miłego uczenia się!

25.11.20r.

Temat: Opowieść o legendarnej władczyni Wandzie. 

Kolejna legenda dotyczy Wandy, co Niemca za męża nie chciała. Otwórzcie podręcznik na str. 148.

1. Akcja opowiadania ma miejsce w klasie szkolnej, gdzie nauczycielka, zwana przez uczniów Piękną Heleną, poprosiła dzieci o przygotowanie legendy o Wandzie w krótkiej inscenizacji.
2. Dawno, dawno temu, w czasach legendarnych żył dobry, mądry i sprawiedliwy król Krak, jakiego poddani Krakowa szanowali i poważali, dlatego po jego śmierci zapanowała wielka żałoba. Poddani z lękiem patrzyli na swą przyszłość, bowiem książę pozostawił po sobie dwóch synów – Kraka i Lecha oraz jedyną córkę – Wandę. Wkrótce Lech bestialsko zabił syna Kraka, a swego brata (poćwiartował go i zakopał ciało Kraka). Zasiadł na tronie, ale i on wkrótce zmarł. Przyszedł czas na ostatnie dziecko dobrego władcy – Wandę. To właśnie ona miała objąć tron po ojcu. Na szczęście odziedziczyła po rodzicach nie tylko urodę – łagodne spojrzenie, skromną postawę, ale i mądrość czy uprzejmość. Dodatkowo znamionowała ją zaradność i spostrzegawczość, przejawiana w stosunku do poddanych dobrymi radami.

1. Nie chciała jednak wyjść za mąż. Stanowczo odrzuciła oświadczyny niemieckiego księcia (króla) Rydygiera, który po odmowie królowej Polski zuchwale zagroził najazdem na jej kraj.
2. W momencie, kiedy wojska stanęły naprzeciwko siebie, rycerze niemieccy odstąpili od walki, twierdząc, iż dopuściliby się czynu świętokradczego, czcząc nadludzki majestat królowej. Sam natomiast król Rydygier powierzył losy swych rycerzy wyjątkowej Wandzie, gdzie przebił się następnie mieczem.

Zwycięska królowa zawarła z panami przymierze i oddawszy hołd bogom, rzuciła się do Wisły.

W domu – Nauczcie się dobrze ostatnich lekcji, by dbać o oceny i rozwijać się na języku polskim. Miłej nauki.

24.11.20r.

Temat: Jak powstają legendy? Poznajemy opowieść Wandy Chotomskiej o Lechu, Czechu i Rusie. 

Posłuchajcie i śledźcie tekst „Legendy o Lechu, Czechu i Rusie” napisanej przez Wandę Chotomską na str. 143 w podręczniku.

Legenda o trzech braciach dostarcza nam ważnej wiedzy o pochodzeniu kraju i jego początkach. Dowiadujemy się, jak powstało państwo polskie, dlaczego naszym godłem jest orzeł, a także skąd wzięła się nazwa Gniezno i czemu było ono pierwszą stolicą państwa polskiego.

Legenda ta opisuje również pierwsze dzieje innych ludów słowiańskich, takich jak Rosjanie i Czesi. Kraje te były kiedyś bardzo mocno ze sobą związane, ponieważ ich władcy połączeni byli więzami braterskiej krwi.

Dzięki opowieści o trzech braciach poznajemy własną przeszłość, bo dowiadujemy się, w jaki sposób powstało nasze państwo. W każdej legendzie istnieją jednak elementy fikcyjne. Legendy, podobnie jak baśnie, były tworzone przez ludzi w celu wyjaśnienia pewnych wydarzeń i zjawisk.

Praojcem Polaków był Lech, który wraz ze swoimi braćmi wyruszył w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca na zbudowanie osady. Długo szli, a w końcu dotarli do wspaniałej krainy, która najbardziej spodobała się Lechowi.

Znajdowały tam się jeziora pełne ryb i zielone pagórki. Na jednych z nich było orle gniazdo, a w nim piękny ptak. Rus chciał go zabić, jednak Lech powstrzymał go przed tym. Uważał, że obecność orła jest dobrym znakiem i postanowił, że tam założy swój gród, natomiast jego bracia powędrowali dalej. Czech na południe, gdzie założył Czechy, Rus na wschód, gdzie powstała Ruś.

Dobrze żyło się Lechowi i jego plemieniu w nowym grodzie. Biały orzeł, którego władca ujrzał, gdy przybył na te tereny, stał się godłem nowego państwa. Tak postanowił Lech. Od wieków orzeł w koronie jest naszym symbolem narodowym. Lech swój gród nazwał Gnieznem na cześć orlego gniazda.

Legenda o Lechu, Czechu i Rusie jest bardzo interesującą i pouczającą opowieścią. Historia nie wyjaśnia wszystkich zdarzeń, wielu rzeczy ze swojej przeszłości nie wiemy. Właśnie legenda jest doskonałym sposobem na poznanie i odkrycie swoich korzeni.

W domu – Zad. 4 str. 147. Bądźcie kreatywni i pomysłowi. Pobudźcie wyobraźnię! O pracę poproszę Krystiana, Magdę, Mateusza oraz Jonatana, Gabrysię, Patryka P. Pozdrawiam!

23.11.20r.

Temat:  „Lepiej późno niż wcale dowiedzieć się…”.

Otwieramy podręcznik na str. 142.

Przysłówek – nieodmienna część mowy. Odpowiada na pytania: *jak? *gdzie? *kiedy? *jak bardzo?

Przysłówki stopniują się tak samo, jak odmienne przymiotniki:

a. proste – mądrze, mądrzej, najmądrzej;

bardzo, bardziej, najbardziej;

b. opisowe – słono, bardziej słono, najbardziej słono;

gorzko, bardziej gorzko, najbardziej gorzka;

c. nieregularne – dużo, więcej, najwięcej;

dobrze, lepiej, najlepiej.

Teraz popracujmy w ćwiczeniach na str. 45.

Przysłówek nazywa cechy czynności i stanów oraz natężenie cech. Podobnie jak przymiotnik może podlegać stopniowaniu.

Wyrażenia przyimkowe – w poniedziałek, ze szkoły, w domu, na widok, do stołu, przy herbacie.

Przysłówki – mroźnie,

20.11.20r.

Temat: Słownik frazeologiczny języka polskiego – praca w ćwiczeniach.

Zad. 1.

Związki frazeologiczne to:

wrzucisz, co będziesz mieć pod ręką – mieć blisko siebie, w pobliżu;

uszy puchną od wyrzutów – słyszeć dużo zarzutów, pretensji;

wskoczyć na chwilę – przyjść do kogoś na krótko, na moment;

mieć po dziurki w nosie – mieć czegoś wyraźnie dosyć,

zostawiać coś na ostatnią chwilę – czekać do końca,

nie masz lekko – zmagasz się z wieloma trudnościami, obowiązkami.

Związek frazeologiczny ma zwykle znaczenie przenośne.

Przysłowia – łagodny jak baranek; (łagodny charakter, łagodne spojrzenie, łagodne tony, łagodny uśmiech, nietknięty zębem czasu), dygotać, dzwonić zębami, darowanemu koniowi nie patrzą w zęby; oko za oko, ząb za ząb.

Łagodny wymiar kary. Dzwonić zębami ze strachu.

Zęby jak perły. Straszyć piekłem.

Łagodny jak baranek. Nietknięty zębem czasu.

Zęby mądrości.

Zad. 2. Układamy frazeologizmy.

Porwać się z motyką na słońce, mieć słomiany zapał – mieć chęci, ale bez efektu działania.

Chodzić z głową w chmurach – o marzycielu.

Obchodzi go tyle, co zeszłoroczny śnieg.

W domu – Zad. 4 i 5 str. 44 w ćwiczeniach. Proszę o zadaniach od Sebastiana, Zosię i Marysię oraz Adama L., Patryka Ł. , Nikolę. Miłego dnia!

19.11.20r.

Temat: Jak korzystać ze słownika frazeologicznego?

Związek frazeologiczny, frazeologizm – utrwalone połączenie dwóch lub więcej wyrazów, którego znaczenie nie wynika ze znaczeń poszczególnych słów, lecz jest oparte na przenośni.

Znaczenie związków frazeologicznych i przysłów mamy objaśnione m.in. w słownikach frazeologicznych, gdzie wyszukujemy odpowiedniego hasła, zwykle w porządku alfabetycznym. Hasłem dla danego frazeologizmu jest często wyraz nadrzędny w związku.

Typy frazeologizmów

Wśród frazeologizmów wyróżnić możemy kilka typów:

Frazy

co to: związki frazeologiczne, które mają formę zdania lub równoważnika zdania

przykłady:

• z dużej chmury mały deszcz
• nie ma róży bez kolców
• do wesela się zagoi

ciekawe: mogą także funkcjonować jako przysłowia (np.: Bez pracy nie ma kołaczy.), sentencje i maksymy

Zwroty

co to: związki frazeologiczne, w których podstawowy człon jest czasownikiem

przykłady:

• bić się z myślami
• ciągnąć kogoś za język
• klepać biedę
• odnieść sukces

Wyrażenia

co to: związki frazeologiczne, w których podstawowy człon jest rzeczownikiem (ewentualnie przymiotnikiem)

przykłady:

• pies ogrodnika
• wilczy głód
• alfa i omega
• biały kruk Wyjaśnię teraz kilka wybranych frazeologizmów z zad. 4 ze str. 141 w podręczniku: a. dać komuś wolną rękę – dać komuś swobodę działania, nie krępować: Mama dała im wolną rękę, bo wiedziała, że i tak sobie poradzą. b. nadużywać czyjejś uprzejmości – nadmiernie wykorzystywać daną osobę: Pani Jadzia znów nadużyła babci uprzejmości – dziś była na kolejnej, niekończącej się herbatce u niej. c. trafić z deszczu pod rynnę – znaleźć się w sytuacji równie złej albo gorszej niż poprzednia: Wcześniej miałam brak paliwa, teraz mam jakąś awarię – nie ma jak to trafić z deszczu pod rynnę. d. niedaleko pada jabłko od jabłoni – oznacza, że charakter, skłonności i zachowania dziedziczymy po rodzicach: On jest tak samo nerwowy jak jego tatuś, czyli niedaleko pada jabłko od jabłoni . e. puszczać perskie oko – dawać komuś sygnał, by danej rzeczy nie traktował poważnie; mrugać porozumiewawczo: Pan Janek podłożył śrubokręt pod książkę mamy, którą na chwilę odłożyła i puścił do nas oko. f. walka z wiatrakami – związek frazeologiczny oznaczający walkę z czymś nierealnym, urojonym, bądź też walkę beznadziejną, niemającą szans na powodzenie: W czasie zaborów, rusyfikatorzy nieustannie karali Polaków za mowę w języku ojczystym, przecież to czysta walka z wiatrakami!

W domu – Przeczytajcie uważnie temat ze stron 140-141 i wykonajcie zadanie utrwalające z podręcznika – nr 3 str. 141. Jutro pracujemy wspólnie w ćwiczeniach. Proszę zatem mieć je w pobliżu na biurku. Miłego dnia!

18b.11.20r.

Temat: Pracujemy nad utworami Jana z Czarnolasu.

Przyjrzymy się dziś jeszcze dwóm innym fraszkom Jana Kochanowskiego.

Na starość
Biedna starości, wszyscy cię żądamy,
A kiedy przydziesz, to zaś narzekamy.

Inny czas, inna epoka, stąd inne nieco myślenie. Dawniej wiek starszy, sędziwy kojarzył się ludziom z mądrością, statecznością, rozsądnym postępowaniem. Patrząc na Jana z Czarnolasu, dostrzeżemy niezwykły postęp intelektualny u tego poety, studiującego w najbardziej prestiżowych uczelniach w Prusach czy Włoszech, a następnie służąc na dworze samego polskiego króla – Zygmunta Augusta, znając grekę, łacinę oraz język hebrajski czy biorąc aktywny udział w życiu politycznym dawnej Rzeczypospolitej. Spostrzeżenia podmiotu lirycznego w niniejszej fraszce dotyczą zatem oczekiwania na starość, na czas spokoju i większej swobody. W momencie doczekania się jednak przez człowieka takiego czasu – pojawiają się narzekania.

Pouczenie z fraszki – wykorzystujmy obecny czas, w którym działamy, bo sędziwa starość nie jest tak kolorowa i cudowna, jak nam się wydaje.

W domu – Przeanalizujcie treść fraszki pt. Na zdrowie Jana Kochanowskiego ze str. 138. Pamiętajcie, by wykorzystać wiedzę z biografii poety. Nośniki życiorysu odnajdziecie chociażby w dostrzeganiu bogactwa, jakie widział u samego króla Polski. O pracę poproszę Adama K., Karolinkę. K oraz Magdę i Mateusza. Miłego odrabiania zadania!

17.11.20r.

Temat: Zadbaj o poprawną polszczyznę z Janem Kochanowskim.

Fraszka

Fraszka to jedna z form literackich, krótka i zazwyczaj rymowana. Może podejmować bardzo różne tematy, często o zabarwieniu ironicznym lub humorystycznym. Gatunek ten wywodzi się ze starożytności – pierwsze fraszki powstały na kanwie epigramatów, czyli krótkich napisów na kamieniach nagrobnych, których twórca był Symonides z Keos. 

Fraszka upowszechniła się w okresie renesansu – w Polsce jej najsłynniejszym twórcą był Jan Kochanowski. Samo słowo fraszka pochodzi od włoskiego frasca, co znaczy ‘drobiazg, coś błahego, bagatelnego’.

Przyjrzymy się teraz kilku fraszkom mistrza z Czarnolasu. Wiemy, że napisał ich ponad 300. Nieźle! Prawda?

Jan Kochanowski Fraszki, Księgi pierwsze

Na gospodarza

Posadziłeś mię wprawdzie nienagorzej,

Ale by trzeba mięsa dawać sporzej;

Przed tobą widzę półmisków niemało,

A mnie się ledwie polewki dostało.

Diabłu się godzi takowa biesiada!

Gościem czy świadkiem ja twego obiada! 

Temat fraszki – błahostki dotyczy wizyty zaproszonego na biesiadę znajomego gospodarza, który czuł się niezręcznie podczas spożywania z nim posiłku. Zadowolony mógł być jedynie z przydzielonego mu miejsca, lecz mimo widocznych na stole półmisków z mięsem, jemu jedynie podano zupę, „polewkę”. Narzekanie ugoszczonego kończy kąśliwa konkluzja, czyli wniosek, że dla diabła z taką gościnnością -„diabłu się godzi takowa biesiada!” Poprzez pytanie retoryczne drwi ze znajomego, ale jednoczesnie zmusza go do zastanowienia czy zaproszony na ucztę był gościem, czy obserwatorem posiłku spożywanego przez gospodarza.

Fraszka uczy nas zatem stosownego zachowania jako osoby goszczącej, zapraszającej. Dawniej też obowiązywały zasady dobrego wychowania…

Jan Kochanowski Fraszki, Księgi pierwsze

Na młodość

Jakoby też rok bez wiosny mieć chcieli,

Którzy chcą, żeby młodzi nie szaleli. 

W powyższej fraszce utworzonej za pomocą dwuwersu (dystychu) z przerzutnią i żeńskim, zewnętrznym, parzystym układem rymów aa, Kochanowski jawi nam się jako typowy stoik, który ceni pewien przyjęty porządek na ziemi – po zimie nadchodzi wiosna, tak, jak w rozwoju człowieka – po okresie dziecięcym jest czas dorastania, próbowania, dojrzewania, dopełniania wiedzy, niekiedy nieco szalony i frywolny, ale konieczny i niezbędny w naszym całym cyklu życiowym. Nie wyobrażamy sobie staruszka dokazującego przez wiele godzin na dyskotece. No nie…

W domu – Analiza fraszki „Na zdrowie” Jana Kochanowskiego ze str. 138. O pracę poproszę Karolinę nr 8, Maję G., Adama K. oraz Maję, Julię B., Julię Ch. Wyjątkowo na pracę czekam do czwartku. Jutro sprawdzamy wiedzę z biografii Jana Kochanowskiego. Miłego dnia!!!

16.11.20r. Temat: Spotkanie z mistrzem słowa – Janem Kochanowskim.

Przyjrzyjmy się najpierw mistrzowi języka polskiego z renesansu.

Jan Kochanowski urodzony w 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia, niedaleko Radomia.

Pochodził ze średniozamożnej, wielodzietnej rodziny – Piotra i Anny z Białaczowskich, którzy dbali o wykształcenie jedenaściorga dzieci. Familia posługiwała się herbem Korwin, co oznaczało kruka.

Kochanowski w wieku 14 lat rozpoczął naukę w Akademii Krakowskiej,

następnie w Padwie i Królewcu. Zdobył staranne wykształcenie, gdzie dzięki poparciu biskupa – Piotra Myszkowskiego został sekretarzem króla Zygmunta Augusta.

Mając 44 lata zrzeknie się święceń kapłańskich i ożeni się z Dorotą Podlodowską, z którą będzie wiódł życie szlachcica ziemianina. Wspólnie też będą mieli siedmioro dzieci Ewę, Poliksmenę, Elżbietę, Krystynę, przy czym pierwsza Urszula, druga Hanna i ostatni Jan wcześnie zmarli.

Jan Kochanowski przeżył zaledwie 54 lata.

Nauczcie się dobrze życiorysu poety, który jako pierwszy dbał o elokwencję języka polskiego po Mikołaju Reju – „ojcu” języka polskiego.

13.11.20r. Temat: Odkrywamy przenośny sens przypowieści o siewcy. 

1. Co to jest przypowieść?

Przypowieść, parabola, rozbudowany utwór narracyjny o pouczającej treści;

forma — schematyzm fabuły, uproszczony wizerunek postaci, selekcja realiów — służy przekazaniu ogólnej prawdy moralnej, filoz. lub rel.; właściwa interpretacja przypowieści wymaga przejścia od jej znaczenia dosłownego do ukrytego znaczenia alegorycznego lub symbolicznego;

dawniej mianem przypowieści określano także przysłowia i niektóre typy bajek.

2. Przybliżenie treści „Przypowieści o siewcy”. Pan Jezus usiadł nad jeziorem, gdzie wkrótce zebrały się koło niego tłumy ludzi. Pragnąc być lepiej słyszalnym, wszedł do łodzi i przemówił do zgromadzonych, przedstawiając im historię z siewcą i ziarnem. Jedne z ziaren padły na drogę, stanowiąc pokarm dla ptaków; drugie – natrafiły na miejsca skaliste, pozbawione ziemi i nie wyrosły; kolejne – wplątały się między ciernie, gdzie zostały przez nie zagłuszone, zamęczone; inne natrafiły na ziemię żyzną i wydały cudowne plony – stokrotne, sześćdziesięciokrotne i trzydziestokrotne.

Ta przypowieść ma odniesienie do ludzi. Niektórzy pilnie wypełniają wolę Pana Boga, stosując przykazania Dekalogu, inni zatwardzają swoje serca i są niczym ziarna na skale, odwracają się od Stwórcy, jeszcze inni – zmieniają zdanie pod wpływem złych ludzi, frywolnych, wygodnych, żyjących tylko daną chwilą, jakby tylko dla siebie.

Na końcu Syn Boży pouczył ludzi słowami: ” Kto ma uszy, niechaj słucha”.

Kim jest siewca?

Pod postacią siewcy ukrywa się Bóg, który wielokrotnie dawał wskazówki słowne stworzonym na Jego podobieństwo ludziom, stąd wynika pouczenie, abyśmy nie byli głusi na nie, lecz postępowali wg wskazówek Pana.

W domu – Zad. 3. str.130 w podręczniku. O pracę poproszę Magdę, Mateusza, Krystiana oraz Franka, Dawida i Nelę.

Miłego dnia!

Temat: Oko w oko z łowcą. Interpretacja wiersza Juliana Tuwima. 12.11.20r.

Na początek kilka słów o autorze poniższego wiersza – Julianie Tuwimie.

Julian Tuwim – urodzony w 1894 roku w Łodzi to polski poeta pochodzenia żydowskiego, autor wielu skeczy, wesołych tekstów teatralnych, a także librett operowych. Od młodzieńczych lat fascynowały go języki obce i przekłady literackie. Przełożył na język esperanto wiersze równie znanego poety Leopolda Staffa. Dokonał translacji na język polski poezję rosyjską, niemiecką i francuską. Tuwim to jeden z najbardziej znanych poetów okresu dwudziestolecia międzywojennego. Był jednym z założycieli słynnej grupy poetyckiej „Skamander”. Jego twórczość można było znaleźć na łamach bardzo wielu pism, gdzie podpisywał się bardzo różnymi pseudonimami artystycznymi.

Otwórzcie podręcznik na stronie 131 i analizujcie wraz ze mną treść wskazanego fragmentu liryku.

„Słowo i ciało, część 2.”

Nie ma żadnego zajęcia:

Jestem tylko łowcą słów.

Czujny i zasłuchany

Wyszedłem w świat na łów. 


Podmiot liryczny, wypowiadający się w pierwszej osobie liczby pojedynczej, ujawnia czytelnikowi swoją płeć, poprzez czasownik "jestem zasłuchany". Nie ma zdjęcia obiektu zainteresowania i trudno mu się dziwić, bo jak wykonać "słowu" dane ujęcie aparatem  fotograficznym. Mamy tu do czynienia z osobą niezwykle wrażliwą, ze względu na słyszane i zapamiętywane  słowa. Jest przy tym "czujny i zasłuchany". Mamy wrażenie, iż opuszcza dane miejsce, aby wyjść i niczym łowca zapolować na ...słowa.

Słowami fruwają chwile,

I wszystko, com kochał i czuł,

Brzęczy całymi dniami

Rojem słonecznych pszczół. 


W świecie, który go otacza, najbardziej frapują go właśnie wyrazy. Myśl swoją poeta wyraził poprzez animizację, gdzie w danym czasie ludzie swobodnie wypowiadają się, dysputują, konwersują:" Słowami fruwają chwile", a wszystko to porównuje do odgłosu pszczół: "Brzęczy całymi dniami". Dzięki kolejnemu wersowi odbiorca ma świadomość, iż obcuje z liryką bezpośrednią, bo wypowiadający ujawnia w niej swoje uczucia: "I wszystko, com kochał i czuł". 

Muskają mnie słowa skrzydłami,

Żądłami tną do krwi,

Skłutemu, strutemu słowami

Tak słodko mi! 


Słodycz i cudowny stan upojenia wyrazami, które przypominają mu zachowanie nieustanny ruch w roju pracujących i zwinnych pszczół, to kolejna myśl podmiotu lirycznego.

W sercu zamknięte

Trzepocą słowa,

Dlatego tak serce drży.

Miodem zaklętym

Pijana głowa,

Dlatego - sny. 

Mężczyzna, upojony mnogością słów, czuje stan euforii. To powoduje u niego wręcz drżenie serca. Jest tak szczęśliwy, jakby opił się szlachetnego miodu, którym dawniej rozkoszowali się magnaci czy polscy szlachcice podczas wspólnych biesiad. Kontynuacja tego stanu ma miejsce podczas snu. Podmiot liryczny to z pewnością osoba zakochana w …. słowach!

W domu. – Wypiszcie tropy stylistyczne, przeanalizujcie z sześcioma określeniami rymy ( np. aa bb, parzyste, zewnętrzne, dokładne, gramatyczne, żeńskie) oraz uwzględnijcie budowę wiersza. O pracę poproszę: Marysię, Zosię i Laurę oraz Milenkę, Jurka i Filipa.

Miłego dnia!

Temat: Mówię, więc jestem? 10.11.20r.

Maksyma ta oznacza w języku łacińskim „Myślę, więc jestem”, a wypowiedział ją filozof i matematyk, żyjący w 2.połowie XVI i początku XVII wieku, a zatem w epoce baroku – René Descartes, znany jako Kartezjusz.

W temacie dzisiejszej lekcji widnieje parafraza, czyli swobodna przeróbka poznanego aforyzmu, która brzmi: „Mówię , więc jestem?”. Zmusza ona odbiorcę jednocześnie do zastanowienia, zatem ma podłoże filozoficzne.

Maciej Wojtyszko widoczny powyżej jako współcześnie ceniony reżyser teatralny, filmowy i telewizyjny, pisarz, autor sztuk, komiksów i filmów animowanych; w sezonie 1990/1991 dyrektor artystyczny Teatru Powszechnego w Warszawie, a od 2018 Teatru Nowego im. Kazimierza Dejmka w Łodzi – w tekście literackim pt. „Rozmowa” na stronach 126 – 129 poprzez dysputę znanych nam już bohaterów serii bajek, m.in. Bromby, Malwinki i Fikandera, ukazuje różnice między językiem wspólnym a prywatnym.

Bromba na spotkaniu poetyckim przyjaciół stanęła w obronie autora, tu Fikandra, jaki pragnął wyjaśnić, co rozumie pod pojęciem „bycia osobą”, tzn. dla poety być kimś, kto posługuje się językiem. Osoba to ktoś, kto potrafi mówić!

„- Lecz dopóki jesteś z sobą

Lepiej ci niż cez –

Ważną jesteś wszak osobą,

Gdyś w ogóle jest!”

Dalsze rozważania zebranych dały kolejną mądrą myśl – porozumienie między osobami jest możliwe tylko wtedy, kiedy posługują się zrozumiałym dla nich językiem. To dzięki językowi potrafimy się zrozumieć, umówić, wyjaśnić, zaplanować, itp. Możemy również wspominać, uzgodnić poglądy, wymienić się istotnymi informacjami.

Doskonaląc język, doskonalimy samych siebie!!!

W domu – Napiszcie wypracowanie na temat: „Język to potęga”. Wykorzystajcie rozważania z lekcji, ale posłużcie się w nim przykładami z własnych obserwacji. O prace poproszę – Antosia, Maję S., Kacpra i Milenkę oraz Patryka, Bruna, Zuzię i Gabrysia. Miłego dnia!

Temat: Język się zmienia! 09.11.20r.

Nie zawsze słowa znaczą to samo. Na planszy ze str. 124 mamy przedstawionego rycerza, do którego woła nastolatek: „Panie, do broni!”. Czujemy, iż młodzieniec nie pasuje do średniowiecza, a w pełni ubrany rycerz nie reaguje na takie komendy. Rycerza na koniu w pełnym rynsztunku mógłby poprowadzić sam książę czy król na daną bitwę.

Na kolejnej ilustracji widnieje napis w formie reklamy, bilbordu, zachęcającej do posiadania przy sobie lekarstwa do walki z groźnym wirusem.: ” Uzbrój się do walki z wirusem! PARACETAMOL”. Wyrażenia związane z bronią czy uzbrojeniem odnoszą się zatem do innych czasów, uległy tu zmianie, ale nadal w pełni je rozumiemy.

Kolejne dwie plansze, to następne dwa zestawienia: sędziwy mężczyzna, piszący piórem na papierze list – sztuka epistolografii,

gdzie piszący oświetla sobie pomieszczenie świeczką z lewej strony – a młodzieniec, jaki korzysta z telefonu przy posiłku, co rozpoznajemy po blacie biurka, na którym widniej talerz ze spaghetti, kubek z piciem, monety, przybory piśmiennicze, mysz i klawiatura. Ponadto zwroty widniejące na wiadomościach znacznie się różnią: „witaj” / „siemano”, a zatem język ulega zmianie, co wydaje nam się dziś już naturalnym zjawiskiem.

Na ostatniej ilustracji możemy dostrzec rodzinę, siedząca na sofie przed telewizorem w salonie. Trzy osoby w pozycji wypoczywającej, wyrażają swoją opinię o filmie, mówiąc: „Morowo”, „fajnie”, „Spoczko” ( młodzieżowy slang), na co zdumiony tata mógłby odpowiedzieć, trzymając dla wszystkich popcorn: „Ok!”.

Pamiętajmy, by przy posiłku nie siedzieć w czapce i nie korzystać z niehigienicznego telefonu – zasad savoir – vivre, kindersztuby.

Miłego dnia!!!

Temat: Orfeusz i Eurydyka jako inspiracja dla innych artystów. 06.11.20r.

1. Opis dzieła Jacka Malczewskiego – obraz „Orfeusz i Eurydyka”. Na pierwszym planie widzimy, jak wysłannik bogów – Hermes prowadzi za sobą Eurydykę przez korytarz podziemny do wyjścia. Strażnik jest ukazany jako nieubrany, umięśniony mężczyzna, w jasnobeżowej czapce strażnika, który lewą ręką dotyka szaty królowej Tracji. Trzymane dłonie w okolicy szyi przez urodziwą kobietę, świadczą, iż nie chce ona podać mu ręki, odrzuca jego dotyk. Eurydyka ubrana w białą tunikę, kieruje wzrok ku wyciągniętej ręce Hermesa. Świadczy to o czujności i wrażliwości żony Orfeusza, a biała barwa jej ubioru symbolicznie oddaje czystość i niewinność niewiasty. Drugi plan fragmentarycznie ukazuje postać ubranego w zielony płaszcz Orfeusz, który sugestywnie prawą dłonią trzyma kołnierz, by nie widzieć ukochanej według umowy z Hadesem. Trzeci plan tworzy niebieska toń Acherontu, rzeki granicznej.

Jacek Kaczmarski to jeden z najbardziej rozpoznawalnych pieśniarzy, bardów z XX wieku. Tekst poniżej świadczy o interesowaniu się przez niego tematyką z mitologii i szukania w niej inspiracji.

Ostrożnie stawiaj kroki
Na ścieżce do Hadesu
Nie ścigaj się z obłokiem Umarli się nie spieszą
A ty masz złożyć jeszcze
Ofiarę swą muzyką
I wrócić masz tą ścieżką
Z żyjącą Eurydyką
A ty masz jedną frazą
Ogłuchłe piekło wzruszyć
Wzgardliwe piekło – azyl
Zgorzkniałych Orfeuszy

Ostrożnie stawiaj kroki
Po ludzkich stąpasz resztkach
Omijaj ton wysoki
Bo patos tu nie mieszka
Bo tu nie mieszka szczęście
Bo droga stąd – donikąd
A wrócić masz tą ścieżką
Z żyjącą Eurydyką.
A ty masz dźwięków pięknem
Przekonać martwe uszy
Przejętych głuchym wstrętem
Wystygłych Orfeuszy

Ostrożnie stawiaj kroki
Bo w sobie masz swój Hades
I w sobie cień głęboki
I bezład razem z ładem
Wiem dobrze jak ci ciężko
Nie dzielić bólu z nikim
I wracać martwą ścieżką
Bez żywej Eurydyki
Ona się stąd nie ruszy
I cisza ją pogrzebie
Graj dalej Orfeuszu
Żeby przekonać siebie

W domu – Przeanalizujcie treść piosenki; napiszcie, do którego momentu nawiązuje bard; zastanówcie się do czego służy paralelizm składniowy widoczny poprzez taki sam początek wszystkich trzech strof; wyłońcie inne środki stylistyczne, jakie zastosował autor; opiszcie rymy i budowę. O prace poproszę Jonatana, Gabrysię , Patryka P. z kl. VI c oraz Julię, Julię i Amelię z kl. VI a.

Miłej analizy!!!

Temat: Czytam i analizuję tekst „Ojciec i syn” Macieja Wojtyszki. 05.11.20r.

Zapraszam na strony 120- 122 w podręczniku. Przeczytajcie tekst pt. „Ojciec i syn” Macieja Wojtyszko.

We fragmencie powieści przygodowej pt. Bromba i psychologia”

Macieja Wojtyszki dowiadujemy się z rozmowy zaprzyjaźnionych istot – Malwinki, która jest w książce zegarynką oraz Bromby – nieco większego stworzonka od wiewiórki o różowym futerku o kłopotach rodzinnych u pierwszej z nich.

Długouchy poeta, Fikander, dotychczas miał bardzo dobry kontakt z synkiem – Meandrem. Wszystko jednak do czasu. W okresie dojrzewania Meandra, kiedy ojciec jak zwykle pragnął zabrać „nastolatka” na Festiwal Bardzo Wzruszających Wierszy, syn bezpośrednio i ostentacyjnie zaoponował, wyrażając się nietaktownie do rodzica: „… ma po dziurki w nosie tej całej poezji i woli iść z kolegami do siłowni…”. Mama poskarżyła się przyjaciółce, iż dodatkowo synek użył slangu młodzieżowego: „Huśtaj się, tatuśku, z tym lirycznym próchnem”.

Niestosowne, niekulturalne zachowanie dziecka wobec rodzica na tyle zaabsorbowało ( zaprzątnęło myśli i uwagę) ojca, iż ten chodził przygnębiony. Ponadto syn dał wyraźny sygnał do mamy, by się nie wtrącała.

Bromba doradziła odczekać jakiś czas.

Dopiero niefortunna przygoda ojca, który rozmyślając o poemacie, szedł beztrosko po zamarzniętym strumieniu i niestety lód pod nim nie wytrzymał, z pomocą przyjechał mu wysportowany syn, jaki nieopodal szusował po stoku wraz z przyjaciółmi.

Po tym zdarzeniu dopiero tata zrozumiał, jak ważna jest dbałość o dobrą kondycję fizyczną. Z tym spostrzeżeniem podzielił się z synem, w zamian za co otrzymał ważne słowo „przepraszam” .

Ta historia uczy nas pokory i wzajemnego zrozumienia się członków rodziny, którzy są zawsze w różnym wieku. Dorośli zatem powinni spokojnie próbować zrozumieć dzieci, młodzież, ci drudzy z kolei winni szacunek i miłość rodzicom. Prawda, że mądre opowiadanie?

Miłego dnia.

Temat: Prawdy o człowieku i życiu przekazane w micie o Orfeuszu i Eurydyce. 04.11.20r.

1. Kim jest Eurydyka? To żona Orfeusza, nimfa drzewna, hamadriada, najpiękniejsza w całej Helladzie, odwzajemniała głębokie uczucie męża, któremu była wierna. Podczas pobytu na łące w ukwieconej dolinie Tempe, ujrzał ją pewnego razu Aristajos, który od razu się w niej zakochał. Nie wiedział, iż jest ona żoną Orfeusza. W trakcie gonitwy za nią, wśród bujnej trawy Eurydyka niepostrzeżenie nastąpiła na żmiję, która ją ukąsiła. Niestety jad okazał się śmiertelny. Trafiła do świata umarłych – Hadesu.
2. Kim jest Orfeusz?

1. Król – śpiewak Tracji, syn Apolla ( opiekun sztuki i śpiewaków, atrybutem jego była lira stworzona ze skorupy żółwia) i muzy Kaliope (muza poezji epickiej i pieśni bohaterskiej, przedstawiana z tabliczką i rylcem), wierny ukochanej żonie, niezwykle urodziwy i młody; kiedy grał na lutni, wszystko, co żyło, zasłuchiwało się w jego przepięknej muzyce – drzewa nachylały swoje gałęzie, rzeki zatrzymywały się w biegu, tańczyły kwiaty, dzikie zwierzęta kładły się u jego stóp, bogowie chciwie słuchali z Olimpu, a ludzie uważali go za czarodzieja.

3. Zachowanie Orfeusza po stracie ukochanej żony – Eurydyki.

Orfeusz nie śpiewał, nie grał, chodził po łąkach i lesie oraz nawoływał na próżno imię zmarłej. Postanowił wziąć tylko instrument i zejść do świata rządzonego przez Hadesa. Na początku straszny, trzygłowy Cerber zasłuchał się w pięknych nutach muzyki i przepuścił żywego człowieka dalej. Syn Apolla podążał dalej, kierując się w stronę dwóch: Styksu dziewięciokrotnie opasającego Krainę Cieni i Acherontu – granicznej rzeki świata podziemnego. Wstąpiwszy do łodzi przewoźnika zmarłych dusz – Charona, otoczyły go inne zbłąkane dusze, które nie wypiły jeszcze wody z rzeki zapomnienia – Lete i nie oparły się o ścianę białej skały – Leukotei, która wysysa z dusz wszystkie myśli, marzenia i żądze. Wszyscy zasłuchali się w gamie dźwięków króla Tracji. Również okrutne boginie zemsty – Erynie o wężowatych włosach nie męczyły zgromadzonych dusz ludzkich. Uroczy śpiew grajka spowodował, iż Charon nie pobrawszy od niego opłaty – obola, przewiózł go na drugą stronę Acherontu pod wrota pałacu Hadesa i Persefony.

Persefona i Hades ulegli urokowi żałosnej pieśni młodzieńca i pan podziemia pozwolił na opuszczenie jego królestwa, pod warunkiem, iż Orfeusz nie obejrzy się za siebie i nie spojrzy na wiedzioną przez wysłannika boga, Hermesa żonę, dopóki nie opuści bram piekielnych…

Proszę nauczyć się dobrze ostatnich lekcji. Pozdrawiam!!!

Temat: Redagujemy plan wydarzeń z mitu o Tezeuszu i Ariadnie. 03.11.20r.

Plan wydarzeń mitu o Tezeuszu i Ariadnie.

1. Smutek króla Megary spowodowany brakiem następcy tronu.
2. Szukanie pomocy władcy u wyroczni delfickiej, Pytii.
3. Niezupełne zrozumienie słów Pytii przez Egeusza.
4. Odwiedziny króla Trojzeny – Pitteusa przez nieszczęśnika.
5. Nieplanowany dłuższy pobyt Egeusza na dworze królewskim.
6. Znalezienie miłości u córki króla Trojzeny – Ajtry.
7. Oznajmienie o spodziewanym dziecku przez królewnę do władcy Megary.
8. Umowa kochanków dotycząca narodzin syna i ukrycie obuwia wraz z mieczem pod wielką skałą do ewentualnego przyszłego następcy Egeusza.
9. Samotne wychowywanie wyjątkowego chłopca – Tezeusza przez Ajrtę. W domu – Proszę o dokończenie planu wydarzeń z mitu. O odesłanie prac proszę Marysię, Sebastiana i Krystiana z klasy VI a oraz Adama L., Nikolę i Patryka. Pozdrawiam!

Temat: Gromadzimy informacje do charakterystyki Tezeusza. 30.10.20r.

Tezeusz to syn Egeusza, króla Megary i księżniczki Ajtry z Trojzeny.

Wychowywany tylko przez matkę w Trojzenie, rósł na odważnego, silnego młodzieńca. Już w ósmym roku życia chodził na polowania, tropił jelenie, odyńce i wilki. Podziwiał odwagę Helaklesa, o którym opowiadał mu dziadek, król Pitteus. Od spotkania z samym Herkulesem chłopiec marzył, by mu dorównać. Codziennie biegał parę kilometrów, trenował rzuty kamieniami, skakał z wysokich drzew, brał udział w zapasach z rówieśnikami, w których wyraźnie przodował. Miał dobry kontakt z mamą, z jaką często wybierał się na spacery. Oddawał cześć bogu Posejdonowi w jego świątyni.

Cechy Tezeusza:

a. marzycielski – pragnął posiadać ogromną siłę i spryt samego Heraklesa;

b. kochający matkę, troskliwy – nie do końca pragnął opuścić mamę w Trojzenie,;

c. posłuszny, wyrozumiały – zrozumiał, że był szczęściem dla rodzicielki, po jej wskazówkach wziął sandały i miecz ze złotą rękojeścią oraz udał się w podróż do Aten, by odkryć tajemnicę związaną z własnym ojcem – królem Egeuszem;

d. pewny siebie, współczujący – zdecydował się zabić okrutnego Minotaura, żyjącego w labiryncie na Krecie; uwolnił od grupy chłopców przeznaczonych na ofiarę jednego z nich i sam zaproponował swoją osobę;

e. odpowiedzialny, zdeterminowany – w ostatnim życzeniu udającego się na śmierć, Tezeusz uwolnił pozostałych młodzieńców, skazańców, mających być pożartymi przez bestię i sam wszedł do labiryntu, celem zgładzenia bestii; wykorzystał sztylet i nić otrzymaną od siostry Minotaura – Ariadny.

Temat: Ariadna i Tezeusz razem rozwiązują problemy. 29.10.20r.

Egeusz znamionował jako król Megary nieszczęśliwym usposobieniem, ponieważ panował bezpotomnie. Udał się do wyroczni w Delfach – Pytii, która doradziła mu, by nie opuszczał nowego miejsca. Następnie mieszkaniec Akropolu udał się do króla Pitteusa, do Trojzeny, by zaczerpnąć z jego mądrości. Kolejne dni mijały na przyjemnych goszczeniu Egeusza, jaki zaprzyjaźnił się z córką Pitteusa – Ajtrą. Ona oznajmiła mu wkrótce, że spodziewa się jego dziecka. Wówczas Egeusz schował pod skałę swoje sandały i miecz, po których w przyszłości poznane przyszłego syna.

Ajtra urodziła zdrowego chłopca. Nazwała go Tezeuszem. Rósł w sile i zdrowiu, czym wyróżniał się wśród rówieśników. Nie zląkł się on lwa – Heraklesa, którego podziwiał za siłę i męstwo. Ukończywszy piętnaście lat spróbował w gaju rododendronowym podnieść skałę z ukrytym pod nią skarbem. Pierwsza próba spełzła na niczym, dopiero po dwóch latach odkrył sandały i miecz ze złota rękojeścią swego ojca. Dowiedział się, że jest synem króla Egeusza – władcy Aten.

Udał się do ojca, po drodze zwalczając nękające innych potwory. Nadal chciał być dzielny, jak Herkules. Stanąwszy w pałacu ojca, obiecał, że pomoże mu jako godny następca uratować królestwo. W tym czasie pojawił się w okolicy Aten pustoszący wszystko byk maratoński i Tezeusz przyrzekł pokonać bestię. Król martwił się o jedynaka, a dodatkowo pamiętał o konflikcie z królem Krety – Minosem, który żądał od niego siedem dziewcząt i siedmiu młodzieńców jako pożywienia dla potwora w labiryncie – Minotaura…

28.10.20r. Temat: O uczuciach najwyższej wagi… „Zakochana” Małgorzaty Hillar.

1. Treść wiersza poetki z XX wieku – Małgorzaty Hillar „Zakochana”. Podmiot liryczny w wierszu czuje szczęście, radość, euforię, stąd kroczy ulicą lekko niczym zwinna baletnica. Na napotkane osoby – dziecko w wózku, ale i zwierzątka patrzy przyjaznym okiem. Cała emanuje pozytywną energią. Zaraża innych swoim szczęściem. Kropki zauważone na sukience przechodnia przypominają zakochanej dziewczynie oczy sympatii. Chłopiec zajmuje jej serce i myśli w głowie. Roztargnienie widoczne w niekompletnym ubiorze podmiotu lirycznego – braku jednej pończoszki, świadczy o silnym stanie zakochania i niezwracaniu uwagi na detale w wyglądzie.
2. Budowa wiersza – stroficzna, występują cztery zwrotki.
3. Wiersz wolny, bo ma różną ilość sylab w wersach oraz biały – pozbawiony rymów.
4. Tropy stylistyczne w wierszu: a. epitet – baletowym popisie, jego oczu, najmilsze imię, w jednej pończosze; b. porównanie – idzie ulicą jakby tańczyła; c. anafora – do …/ do …

27.10.2020r. Temat: Opisujemy sytuację przedstawioną na plakacie.

Plakat wymaga od nas uważnego obejrzenia i odniesienia się do symboliki barw czy przedmiotów. Na stronie 102 w podręczniku widnieje plakat, który opiszecie. Zawsze zwracajcie uwagę na napisy i najmniejsze detale.

Do przedstawienia sytuacji użyto zasadniczo czterech barw: zieleni, czerwieni, czerni i szarości jako tła. Zieleń symbolizuje życie, przyjazne środowisko, odrodzenie, młodość, świeżość, radość. Czerwień – symbol ciała ludzkiego, energii, zapału, odwagi. Czerń – zło, niemoralność, strach, niebezpieczeństwo.

Chłopiec trzyma klucz od drzwi. Klucz symbolizuje powagę, władzę, dozór, opiekę, porządek. Na plecach dziecko ma plecak i ewidentnie podąża w przeciwnym kierunku niż dom. Cześć czarna prawej strony plakatu wraz z deszczowymi chmurami to zapowiedź zła…

Czekam na Wasze opisy i ciekawą interpretację. O prace poproszę Jerzego, Filipa i Franka z kl. VI c, Maję i obie Julie z kl. VI a.

Pozdrawiam! Jutro zapraszam na Teams, o pełnych godzinach. Klasa VI c o godz. 08.00, a Vi a 10.00. Do zobaczenia!